Gennep Obrz�dy przej�cia6

afcjmują maski I nowtcjuszrozpoznaje Ich iwarze; (9) czterech je postawionych p«od obliczem czterech bogów Seyathlla I każdy z myli) maskę oraz gafą?- juki; (10) otrzymanymi gałęziami nwllcjuarś .bogów* w prawe l Iowo ramii? oraz w kostki prawej i Iowę] stopy; sza oddają maski .bogom*; (12) .bogowie* ponownie wkładają mąsfc._(Uteć* opiekunów nowicjuszy w ramiona I kostki. Na tym ceramonla ln*qatJj2J czy³*, zauważmy. Iż chłosta ma tu bardzo wyraźnie podwójny sens-ną^ rualu wyłączenia, a następnie rytuału włączenia⁵*. Podobnie Jest u taw*/ ho", u których sekwencja rytualna Jest niemal Identyczna, a Jedyną rtó*ą_ft liczba bóstw czy liczba otrzymywanych razów. Dodatkowo, w przypada,^ kobiet, nowłcjuszkl posypuje się mąką oraz dotyka specjalnym fe%rrjpj; miotom - umocowaną na czterech gałęziach Juki kolbą kukurydzy; z o**, ścłSte do siebie przylegającymi ziamami. Tym świętym przedmiotem a*^ podeszew stóp, wewnętrznych części dłoni i przedramion, górne] piersiowej 1 obojczyków, łopatek oraz wierzchołka głowy. Te same miejsca^*, sypywana mąką. OC2ywlsia wydaje się analogia między tymi obrzędat»_i% lem chrztu. W obu przypadkach mamy do czynienia z przyjmowaniem jah* do wspólnoty, Warto dodaó, Iż Inicjacja może odbywać się w różnym web^, że trzeba ją powtórzyć czterokrotnie, z zachowaniem tej samej sefcwmcf cte dowej, lak by nowicjusz mógł uczestniczyć we wszystkich ceremoniadiiiiti£ każdą z czterech masek. Ostatnim etapem obrzędu Jest (1) włoźcńer* przez nowicjusza; (2) posypanie przez nowicjusza maski świętym prosam (3) wdychanie przez nowicjusza świętego dymu Na początku ceremtni ccet ca się do góry dnem jakieś naczynie, które służy za bęben, a pod koniec cos ca się Je z powrotem dnem ku dołowi i obrzęd zostaje zakończony. Zannpa dę do innych sekwencji rytualnych. chcśaKrym zwrócić uwagę na taki no w Ameryce Północnej. Jak i w Australii centralnym aktem ceremoniiiąc fest objawienie nowicjuszom, czym są święte przedmioty, i uświadomieniu potwory, którymi straszono Ich w dzieciństwie, także do nich należą ffflrfci’ w AustraS* maski w Ameryce). Nawiasem mówiąc, przywilejem nowiclutaN dotykanie świętych przedmiotów, z zachowaniem określonych reguł, tefo przed niebezpieczeństwem płynącym ze strony sil nadprzyrodzonych, Bylto* I że punkt kulminacyjny azjatyckich lub greckich ceremonii Inicjacji.

*Zob. Ibitfc, Qi 103-194, na lemat inicjacji małych dzieci zob. Ibid.. 94-101. “Na temat chłosty jako elementu rytuału inicjacji zob. Joseph FanęobUto Woeun Oh amagęs amtocatnt cOmparćesauzmoeurs etos prtmerc fanpś,t 1724, a. 273

•Zob Washington Mettwws, The Night Ctmt. A Navaho Oammorę.

1902. a. 116-120

•    Zob. Arnold van Gennep. tythes ctfćgendes tTAiambe, rozdział T. im**⁹ ctnrm ntętum * le rhombe sacrd.

•    Zob panną przypis gwiazdkowy na s. 109 niniejszej książki

RorOTo

Niezwykle Interesującym obrządem jest wielokrotny chrzest, taoremu pco dają aią maodojczycy - wyznawcy reAgB będącej amalgimawn między innymi judaizmu, chrześcijaństwa «islamu, którzy jako proroka czcza Jena Cnrrciriete {1) chrzest dzieci dokonywany do pierwszego roku Zycie; (2) chrzest traktowany jako oczyszczenie z rożnego rodzaju brudu i nieczystości. (3) chrzan zbiorowy. odbywający się podczas pięciodniowego, dorocznego Święta Pancho- Marca-czykiem jest się od urodzenia. Żaden obcy ma może zostać przyjęty do taj grupy; co w praktyce eliminuje rytuał wytaczania”. Fakt ten sprawia. że społeczność mendejska jest swego rodzaju ewenementem.

Wszystkie .tajne stowarzyszania* zarówno z obszaru Oceanu (Wyłączając Australię). Jak 1 z Afryki, w przeciwtehatwte do klanów totemicznych i bractw, nia stawiają s-oblo za cel kontrolowania natury. Mają one me tytko charakter magicz | no-ieUgfjny. aln także polityczno-gospodarczy, w calkowtoe Świeckim znaczeniu tego słowa. Niemniej rytuały inicjacji 1 w tym przypadku są bardzo podobna. Podobieństwo to jest uderzające zwłaszcza w odniesieniu do obrzędów konglj-ekich, opisanych szczegółowo przez Eoouarda de Jongho'a‘^,1 który niestety zinterpretował je jako .rytuały dojrzałości*, choć wiek nowicjuszy wahał się od siedmiu do dwudziestu lat. ale najczęściej mieścił się w przadztata od dziesięciu do piętnastu lat³®. Trudno natomiast dokładnie określić. Wedy mieszkańcy Konga osiągają dojrzałość fizyczną. Nawiasom mówiąc, me wszyscy członkowie plemion znad dolnego biegu rzekł Kongo aą zobowiązani przystąpić do Mamba lub Ndembo*. co z Jednej strony pokazuje. Ze mamy tu do czynienia ze stowarzyszeniami zamkniętymi („tainymi"*¹). ale nade wszystko dowodzi, że obrzędy pozwalające na przystąpienie do nich nie mają mc wspólnego z dojrzałością, prokze-acją czy prawem do zawierania majżoiTetwą Owe tajne stowarzyszenia, i te w Kongu. I te z Nowej Gwinei, nie mają związku z przynależnością plemienną (a co ze tym Idzie, geograficzną). Przyjmuje się do nich jedynie najbardziej Inteligentnych synów ludzi wolnych łub bogatych niewolników. Ceremonie trwają od

” Zob. Nicolas Sloutn Etudes sur te /etfgton ter Soubbas ou SaMona, Pada 1880, 1.78-82,

•Zob, ćdouard de Jonghe, Lee socMUes sócr&UiB su Bas-Congo. Bnadlos 190& 2 -większą ostrożnością należy natomiast podchodzić do opracowania Leo Frobenłuaa (/ob. Ote Masken unć Gubufmtiónde AJrtkas). Pracę da Jonghe a warto uzupebkć opraco wanlom Roberta M. Nasaaua Febcfnsw In West Ałnca. London 1004. a. 2501 nasi oraz 263. a także pnącą Eduarda Pechuel-Loeschego Vo/takunda von Loango, Stuttgart 1007, a. 452.

•    Zob Edouard de Jonghe. Les łocóuai aacrlaa mu Osa Crtngn. s. 21-23.

•Pojęcie Jejno* w odniesieniu do owych stowarzyszeń m oOMę dokładnie ch

aenau, ponieważ zwykli członkowie plemienia doskonało wiedzą. Mo należy, o kto rie należy do owego stowarzyszenia, podczas gdy no przykład w naszych apdaczertaaaach na ogól me wiadomo (przynajmniej teoretycznie), kto jeat masonom

•    Nazwy tajnych stowarzyszeń.

■■Ml

Obrzędy inicjacji