Kukułka
8

0,    Nauka o stosunkach międzynarodowych.,,

kształcenia. Podniósł, także rangę nauk humanistycznych i ich znaczenia praktycznego. Albowiem nauczanie geografii, astronomii i kartografii sprzyjało sztuce żeglowania, odkryciom geograficznym oraz ekspansji ekonomicznej. Na tym tle rosło również zapotrzebowanie .na nauki ścisłe, na normy estetyczne i moralne. Jednocześnie utrwalało się przekonanie, że nauki humanistyczne miały nie tyle poznawać „ład boży A ile istniejący porządek rzeczy i możliwości przekształcania go w interesie człowieka przy pomocy nauk ścisłych,

W XVII wieku zaczęły również powstawać stowarzyszenia humanistów, nazywanych we Włoszech i Francji akademiami, które zajmowały się głównie wiedzą z zakresu filozofii i literatury. Podjęto także publikowanie przeglądów naukowych (zwłaszcza we Francji

1.    Anglii).

Ośrodkami kształcenia w zakresie nauki o stosunkach międzynarodowych na podstawach humanistycznych stawały się kolejno; Akademia Orientalna w Wiedniu (od 1754 r.)> przekształcona następnie w Akademię Konsularną (1898); Wolna Szkoła Nauk Politycznych w Paryżu (od 1871 r.), przygotowująca kandydatów do szeroko rozumianej służby politycznej, w tym służby zagranicznej; Szkoła Gospodarki i Nauk Politycznych w Londynie (od 1895 r.); Niemiecka Wyższa Szkoła Polityki (od 1920 r.).

Na ziemiach polskich takimi ośrodkami kształcenia w zakresie stosunków międzynarodowych były; Szkoła Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa Uniwersytetu im. Jana Kazimierza we Lwowie (od 1902 r.); Szkoła Nauk Politycznych przy Wydziale Prawa Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie (od 1911 n), uzupełniona od 1930 r. przez Studium Dyplomatyczne Uniwersytetu Jagiellońskiego w Krakowie; Szkoła Nauk Politycznych w Warszawie (od i 915 r.)₅ przekształcona w 1939 r. na Akademię Nauk Politycznych, zaś w 1950 r. na Szkołę Główną Służby Zagranicznej.

Rozwinięte w XX wieku fascynacje wynalazkami technicznymi, i podejściami sej en ty stycznymi pewnych kręgów zawodowych i społecznych nie zmniejszyły zainteresowań i potrzeb rozwijania naukowej wiedzy humanistycznej. Najbardziej wymownym wyrazem tej tendencji jest utrzymywanie się wysokiej liczby kandydatów

Ba kierunki studiów i wydziały humanistyczne szkół wyższych, v/ tym zwłaszcza na nauki polityczne i stosunki międzynarodowe. Osiągnięcia w poznawaniu kosmosu, atomów materii czy genomu ludzkiego nie spowodowały trwałej fali napływu kandydatów na studia z zakresu nauk ścisłych (matematyki, fizyki, chemii, biologii czy techniki). Rozkwitające od XIX wieku dyscypliny historyczne, filologiczne i antropologiczne przeciwstawiają się coraz wyraźniej naukom ścisłym, chce przejmują wiele ich metod badawczych w imię pozy ty wisie znej jedności wiedzy naukowej.

Co więcej, w okresie najnowszej fascynacji procesami globuliza-cyjnymi pod koniec XX wieku pod auspicjami UNESCO pojawił się silny nurt akcentujący potrzeby rozwijania humanizmu powszechnego, Jego wyrazem miałoby hyc łączenie w dłuższej perspektywie różnych kultur, języków, systemów kształcenia, religii i polityk, Tego rodzaju humanizm powszechny miałby sprzyjać pokojowej globalizacji różnych dziedzin żyda oraz umożliwiać uniwersytetom i studentom całego świata osiąganie podobnego horyzontu wiedzy i kultury. Założono przy tym, że badacze kultury i nauczyciele akademiccy mogą w ten sposób przyczyniać się skutecznie do humanizacji procesów globałizacyjnych, do nasilenia których przecież na początku znacznie przyczyniła się nauka, studia i badania.

Za niezbędny warunek powodzenia takiego szerokiego humanizmu uznaje się kojarzenie nauk ścisłych i humanistycznych, znajdujące wyraz w łączeniu różnych kultur. Dlatego na wydziałach nauk ścisłych powinny być doceniane przedmioty humanistyczne, a na wydziałach humanistycznych powinny się znajdować przedmioty z nauk ścisłych. Przykładem takiego uzupełniania się różnych nauk jest np. przejmowanie niektórych przedmiotów wykładanych na kierunkach kształcenia w zakresie nauk politycznych, stosunków międzynarodowych, polityki społecznej i dziennikarstwa,

Nauka o stosunkach międzynarodowych jako system badam wiedzy naukowej i kształcenia w zakresie różnych zjawisk i procesów międzynarodowych ma, ze względu na swój zakres i istotę, charakter wielodyscyplinarny. Należy ona do najmłodszych i najszerszych nauk humanistycznych. Zrodziła się w procesie stopniowej autono-

39