niewrbalne nowe0019 tif

13.    Podnoszenie. Rodzice często sadzają dziecko na kolanach, noszą, unoszą lub podrzucają. Tego typu zachowania występują wśród dorosłych w kontekście zabawowym oraz wtedy, gdy jedna ze stron nie może poruszać się o własnych siłach.

14.    Pozorowany atak. W tej kategorii mieszczą się zachowania sprawiające wrażenie agresywnych, lecz wykonywane w sposób wyzbyty agresji, takie jak kuksańce, mierzwienie włosów, popychanie, szczypanie, kąsanie w ucho itd. Często przyzwalamy lub wręcz zachęcamy do takich gestów w gronie przyjaciół, aby zademonstrować stopień porozumienia niewerbalnego. Niekiedy zachowania te zastępują gesty bardziej delikatne, które w danej sytuacji mogą być zbyt kłopotliwe lub żenujące. Wielu ojców w ten właśnie sposób manifestuje swą ojcowską miłość wobec syna.

Niektóre z opisanych tu typów zachowań przedstawiono na rys. 8.2. Inne podejście do klasyfikacji zachowań dotykowych prezentują Heslin i Alpert (1983). Ich taksonomia oparta jest na typach przesłań komunikowanych dotykiem i obejmuje gradację od mniej do bardziej zaangażowanych typów dotyku. Wydaje się, że w tak zdefiniowanym kontinuum mieszczą się także przypadkowe dotknięcia oraz zachowania agresywne (atak fizyczny przez dotyk), jednak poniższa lista ich nie uwzględnia.

1.    Funkcjonalny/zawodowy. Intencją komunikacyjną tych bezosobowych, często chłodnych i formalnych, zachowań dotykowych jest realizacja określonego zadania lub dostarczenie określonej usługi. Druga osoba jest postrzegana jako obiekt lub postać bezosobowa, co ma na celu zapobiec zakłóceniu realizacji celu przez jakiekolwiek przesłania o zabarwieniu osobistym lub seksualnym. Przykłady takich zachowań można zaobserwować w kontaktach dotykowych między trenerem a zawodnikiem, krawcem a klientem lub lekarzem a pacjentem.

2.    Społeczny/uprzejmy. Ten typ zachowań dotykowych służy potwierdzeniu tożsamości drugiej osoby jako przedstawiciela tego samego gatunku, działającego w zgodzie z tymi samymi podstawowymi normami zachowania. Mimo że druga strona interakcji jest traktowana osobowo, to jednak między stronami interakcji postrzega się stosunkowo słabe zaangażowanie. Najlepszym przykładem jest tu uścisk dłoni. Gest ten ma już za sobą około 150 lat funkcjonowania, jednak jego źródeł w postaci uderzania dłonią o dłoń można szukać już w starożytnym Rzymie.

378 ZACHOWANIA UCZESTNIKÓW KOMUNIKACJI