teoria użytkowania i korzyści4

stawioną w ogólnym zarysie przez P Palmgreena. Lokuje on swój modę', w szerszych ramach teoretycznych. Model ów byl pomyślany lak. aby lo. co wiemy g o czerpaniu korzyści z odbioru przekazów masowy ch, połączyć z badaniami w dziedzinach zbliżonych (przede wszystkim z teoriami oczekiwań). natomiast schemat przedstawiony na rysunku i można traktować jaku prób; osadzenia pro-

zują one minimum pojęć i zalcZnośc:, niezbędnych do zrozumienia tego złożonego zjawiska. W tak wielowymiarowej strukturze żaden pojedynczy cement nie może pretendować do roli nadrzędnego czynnika wyjaśniajace bo. .Eleni r-ism giównym. o ilc^mozna w ogóle o nim mówić, może pyc pojęcie „korzy jci poszukiwanych^ co implikuje motywacyjny cha-akier teorii „użytkowania i korzyści'',

cesów uzyskiwania korzy ści w ogólnej perspektywie społecznej²¹.

Widocstą cęchą modelu ogólnego jest jegg dość zteMna struKtura przy :zy-

illlc WskaZUłC. ŻC    'u'r,nv.'- n r 

trywać w odamanju    r*    fTT f"h * *^k'^{JtkżWr wia>Jt Aig} aM

z bardzo wieloma zmiennymi odnoszącymi sic do mediów, ću percepcji, dc cecli

3. Wyniki badań

Struktura teoretyczna modelu ogólnego kształtowała się powoli i z trądem r.a

w:etr z tyci. studiów przyczyniło się co wypetmcn.a isicwnycn .jk oostrze-zonych w 19^4 : przez Blumlcra i Katza. /. kolei inne prac: naukowe wyznaczają nowe. obiecujące kierunki badań.

3.1. Społeczna i psychologiczna geneza korzyści odbiorczych

Poglądem wspólnym d.a większości przedstawicieli szkoły ..użytkowania i korzyść:** jest twierdzenie, :z uczestnicy audytoriów cbjrują, z ingtl oiir. nif t

*•' ibidemi. 5 114

łoi-anonimowe. wyizolowane jcdnos:^ ale jako cz nr.kcv.ic zor^mzo

]• .;----■' ; i ■ śr.'ik:v..:,f. kulturjl"Bliimlc iwicruzi. >.c i¹'- ->1 ■

ciele lenn runu ;a więc także ur. ss-.iii;

2IW1K Ky'.i przeciwni potlugiwaniu się 'crmr.rr* tnuir auiiienee na okrtślen.e wiślani l.ę.towych zcc-owcści Djląiijąc) .b wiócwiika :c cwiryjic. chodr^ryth oa »: na i cnującyeh czasup.trtM. gazety*’

Zgodnie Z tym poglądem wieje .r.JywidualnycJi pir^Nj wyntazan rod ŁĆ-, :g»m środków masowegoi przekazu wynika 2 usytuowani,    w indowi-

sk j snnlccznym : wsi skulicicm mlcrakcii miedzy ma 3 lvir. środowiskiem.

3.1.1. Studia empiryczne nad generą społeczną

Znawcy problematyki twierdzą, i Z istnieje wicie prac badawczych, które zgromadziły materia! empiryczny świadczący o wpływie sytuacji demografic?.-r.ej i społecznej

nadania ;e powalaią stwierdzić ijtmic empirycznych powiazii rnięśzy trznym korzyściami poszuewinytr.i uzyskaw-ri a takimi /n.icr-y.rri. ja\ wiek wykizukoic. a-rć, wysokość docnośa, wzory konua.kowania ;ię w rodzinie, czat. rc_iakieg.i miesz-i.a tię w obecnym xic scu zairisszfcin.a, rozmowy 7. innymi ludźmi siaz przywlcznnsć do argnr.i/acj^J*.

W niektórych badaniach pronlcn społeczne; genezy korzyści odbiorczych został u.u{t)‘ bardziej teoretycznie. K. Koc na podstawie swoich badan pokazał, jak nakazy, zainteresowania i oczekiwania spolcczńc mogą prowadzić do tego, Zc środek masowego przekazu użytkowany jest w charakterze czynnika ułatwiającego interakcję społeczna;⁴.

Dwa przynajmniej wnioski dotyczące społecznej genezy korzyści odbiorczych wydają się pewne Po pierwsze, zgromadzono.|UZ wystarczająco bogaty materiał empiryczny, by można było stwierdzićJyc wjc,c,sposobów Uyuowa-AtiJttfidato masowych ma żwmUc w siruktótze i procesach jpulctajycr.J^djitr. £ię«. donicro zacinamy rozumieć istotę powiązań leorclycznych. Wśród przed* siawicieli podejścia panuj: przekonanie. Ze potrzebne są dalsze intensywne piace badawcze nać genezą społeczną, jeżeli użytkowanie środków masowego przekazu przez odbiorców chcemy osadzić we właściwym kontekście społeczno-kulturowym.

3.1.2. Geneza psychologiczna

Czynniki piy.cłwlog.czr.: r.gwnicz ujogą tyi..óudżccir, do kctzys-.iin.u.zc. siudkuw cuasowcgu przekąsu Niewiele jcdr.au prowadzono nadań empirycznych nad psychologicznymi uwari.nkowąni.ami korzyści nćbiorczych. a i :c ograriezrj-

^ł" J.Ci Bljnlcr, or. ci'., i 21.