72 Bartfcnriej Kertut
Widać więc. że wraz z rozwojem badan zmieniały się ich ccic, co wydaje się oczyymte. Jednym z pierwotnych celów badań było, jak wiadomo, rozpozna-. nie luk kulturowych 1 luk informacyjnych w społeczeństwie oraz szukanie sposobów ich zmniejszenia. Obecnie,-*' erze obfitości mediów, ich deregulacii i re-‘‘ .tarywizmu kulturowego cci ten nic wydaje się juz tak ważny, lecz nierówności /( , w sferze komunikacji w zasadzie się nie zmieniły - w dalszym ciągu utrzymuje się duże zainteresowanie teoretycznym aspektem lego zagadnienia.
Przedstawiona tu analiza dokonań w obszarze „użytkowania i korzyści” również miała swój cci. Było nim przybliżenie dorobku badawczego lego nurtu dorobku bardzo obfitego i mającego swój niepodważalny wkład w całą teorię komunikowania masowego. To zresztą ciekawe, ze ten ogromny obszar naukowo-•badawczy można sprowadzić do jednego pytania: Jak odbiorca obchodzi się z mediami?, a dokładniej: Jak je wykorzystuje? Odpowiedź brzmi: Media są źródłem (jednym z wielu) gratyfikacji, tzn. zaspokajają potrzeby*’.
1 w rym prawdopodobnie tkwi fenomen teorii „użytkowania i korzyści". Krótkie pytanie, prosta odpowiedź; ale nasze rozważania pokazały, na ile sposobów można je zinterpretować i jak wicłc znaczeń z nich wydobyć. Pomimo ostre; krytyki, jak pisze T. Goban-Klas, na jaką były narażone w trakcie rozwoju badania użytkowania i korzyści, z perspektywy prawic czterdziestu lat widać ich cc-iowość i sens1’’
^■BiRiter, J.R. {1989) Mass Communfcoiion. A1Iniroditclion. New Jersey: Pient.se Hall
Blumler, J.G.. Curevitch. N(., Katz. E. (198"). Przyszłość badań uiylkowania łko’zyiri, .przekazy i Opinie-, nr 3-*.
VttoyJ-3arTelt. O.. Newbold, Ch. (red.) (1995). AppmacUfS to JWw A Krade--. Lonreir.- Arnold
tjotanK.aj. T. (1978) Komunikowanie matów? Taryt problematyki socjologicznej Kuków OBP.
- (59991. Medio i komunikowanie mes one. Teorie i analizy prasy, radie, telewizji i Internetu. Warszawa: PWN.
SJ Ctrzybczak, ). (199S). Czy oddziaływanie mediów jest skuteczne? Sta< r i mrwize te wie. ../.ty/y.y Pra.m7nav.t7e", nr 3-A.
Kokli, M. (1980). Telewizja i codzienność Model procesu odbioru „Przekazy i Opinie", nr -I •K-I.illltjohn. S.W. (1983). TTieonts of Humań Coni/numcniion Itclmooi Wadsswiriii Putilisninu Company
McQua:l. D. (1987). Pauzą' wtlecr rejlek.tje nad badaniami.. ubytkowania. ko’zyici „Przekazy > Opinie”, m 3-9
Mikułowski Pomorski, J. (2980). Środki masowego AoniŁ-.nŹPiMan/n jako element ludzkiego środowiska „Przekazy i Opinie", nr 3.
f '% VI. Kohii. Telewizja i codzienność. Model pnKt.su c.di-.ioru, „Przekazy i Opinie", r.- -t 1980. s 91.
M .kulowski Pcmoriki. J . Nęck-., ?.. (I98J) Ktmtmiommir ikmttsnr? Kraków OBI1 Mrozowski, M ! I9K7). Podtiinr iriyrtoHWu.yi ikoTfto <v butiaitmk fcnr.<(ii)fa>»wifiur iiih/wW-' Podttawowr tagotfa/enia „Przekazy i Oainc", nr 1-4.
- (1991). Mififty Mticrpfar)!) <i pn;«i»u,iii C;lo«‘iei »• /■•••i-ir w«n irttito" Wjisu«a
comv:k
| r 1'j‘Tiiprccn. ?., Wcnncr,! A.. Rojcnjicn. K.;-. (1987) BnifuiM. ufiłtounwi .• tor?iw<. " /■.■:<• i;Vri 1 *— łiW/łrtwiirgo (kttiiftMeciu. . Prrckizy • Opinie". nr 1-4
Windahi, S (1979). A \Jstt anti F.flcctr AfruA-.' .V<»bii- biiggrrOan „Motta Parć' Rcpmi’. r- 7