�egna�ek3

207

207

Wwyyfcw one nu ją charakter dydaktyczny.

NatoffMst K Bnettkki w pracy Dydakrcka kształcenia ogólnego wyrółnio ich aż dziewięć, Tray picrawe podobne sit jak u Cz. Kupisi cwicza. n pozostałe mują w więku**w charakter wychowawczy. Są one następujące:

1)    opracowanie określonych wiadomości związanych z nową lekcją:

2)    utrwalenie, pogłębienie lub rtOMmeiuc wiedzy poznanej w czasie lekcji;

3)    kształtowanie określonych umiejęmoici i sprawności:

4)    roraijsrae umotbidnoici w myilemu i posługiwaniu się wiedzą w praktyce;

51 rozwijanie taniejących i bud/cnie nowych indywidualnych zainteresowań;

6i rozwijanie inicjatywy, pomysłowości, zdolności twórczych;

7) rozwijanie umiejętności uczenia się, wdrażanie uczniów do samokształcenia; fi) kształtowanie nawyków systematycznego. dokładnego wykonywania zadań, wy-raburoc pozytywnego stosunku uczniów do uczenia się. rozwijanie należytego traktowania obowiązków;

9) budzenie przeżyć emocjonalnych. wiary we własne możliwości .

W zależności od celów, jakie stawiane są pracom domowym, można wyróżnić różne rodzaje łych prac. Najczęściej jednak są to następujące rodzaje prac:

1)    przygotowanie materiału do nowej lekcji (do nowych zajęć). Może ono polegli no zbieraniu odpowiednich eksponatów, zapoznawaniu się z treściami zawartymi w podręczniku tub innych materiałach, ustaleniu danych biograficznych (np. słynnych poetów*, pisarzy, naukowców . mężów stanu) itp Rezultat tej pracy może być wyrażony w* formie pisemnej i ustnej lub niekiedy w postaci jakiegoś eksponatu czy innego samodzielnego wytworu (np. elementu gazetki mennej. przekroju. schematu, programu komputerowego itd.). Zadania polegające tu zapoznaniu się z określonym tekstem mają szczególne zastosowanie w przypadku zajęć o charakterze problemowym (np. lekcja problemowa, wykład konwrrtatoryjny itp.). Prace te mogą polegać również na wykonaniu jakichś doświadczeń lub obserwacji;

2)    uaprłaknk materiału opanowanego w czasie lekcji lub innych zajęć dydaktycznych. Chodzi » nich najczęściej o przeczytanie odpowiedniego fragmentu podręcznika, skryptu, wypisów, artykułu czy literatury uzupełniającej. Niekiedy mogą się one sprowadzać do obejrzenia audycji telewizyjnej lub wząeti udziału w różnego rodzaju przedsięwzięciach naukowych (np. konferencja naukowa czy sympozjum naukowe) itp. Ich celem jest nic tylko roz-tzer/eme wiadomości uczniów (studentów), ale także wdrażanie ich do samodzielnego korzystaniu z książki i czasopism oraz kształtowanie odpowiedniego stosunku emocjonalnego do przerobionych treści;

3)    utrwalanie przyswojonego materiału. 1'racc te polegają głównie na powtarzaniu materiału przerobionego na lekcji (wykładzie) przy wykoi/yntuniu notatek lub podręczników. Mogą one polegać też na wykonaniu odpowiednich prac pitemnych (np. wypracowali, streswrzeń, wypisów lub rozwiązywaniu zadań) na

h>.f,laOiidu,^iWiibłauAma .. ,e|i cli. a 551

podstawie przerobionego materiału, na pamięciowym opanowaniu wkraa, powtarzaniu słówek

4)    kształtowanie umiejętności, nawyków i przyzwyczajeń. Ten rodzaj prac domowych występuje przede wszystkim wtedy, gdy chodzi o nabycie odpowiedniej sprawności w wykonywaniu różnych czynności lub w rozwiązywaniu ról* nego rodzaju zadań. Mogą one polegać m.in. na obliczaniu długości i szerokości geograficznej, wykonywaniu ćwiczeń w pisaniu na klawiaturze komputera Jjn ;

5)    rozwijanie samodzielności K twórczości uczniów. Prace te w stosunku do poprzednich charakteryzują się większym stopniem trudności, ale jednocześnie większymi walorami dydaktyczno-wychowawczymi. Przyczyniają się bowiem do rozwoju wyobrażeń, twórczego myślenia, samodzielności, inicjatywy i pomysłowości. Przykładem takich prac mogą być np. rozprawki, referaty, artykuły, wykonywanie pomocy dydaktycznych, układanie zdań. krzyżówek, projektowanie gazetki ściennej, izby pamięci, opracowanie testu dydaktycznego, projektowanie prostego programu komputerowego itp.

Skuteczność pracy domowej zależy między innymi od takich czynników jak;

•    organizacja zadawania pracy domowej;

•    dostosowanie pracy domowej do możliwości czasowych ucznia (studentay,

•    dostosowanie pracy domowej do ich możliwości umysłowych;

•    organizacja realizacji pracy domowej;

•    systematyczne sprawdzanie wykonania pracy domowej itp.

W zadawaniu pracy domowej ważną sprawą jest przede wszystkim powiązanie treści pracy domowej z treścią lekcji. Ponadto uczniowie (studenci). powinni zrozumieć istotę zadanej do odrobienia pracy. W tym celu nauczyciel powinien udzielić wyczerpujących instrukcji i odpowiedzi na ewentualne pytania uczniów. Na zadawanie procy domowej należy przewidzieć odpowiedni czas w końcowej części lekcji. Nic powinno się ono odbywać w pośpiechu, a zwłaszcza po zakończeniu lekcji (w czasie przerw). W niektórych sytuacjach zadanie pracy domowej może nastąpić z uzasadnionych powodów w innych częściach lekcji (na początku lub w środku).

Zdając procę domową, trzeba brać również pod uwagę możliwości ciasowe uczniów (studentów). Nie można stawiać zadań zbyt czasochłonnych i trudnych * lego powodu do zrealizowania. Nauczyciel powinien liczyć się | tym, te uczniowie (studenci), otrzymują odpowiednie prace do wykonania w czasie samodzielnej nauki również od innych nauczycieli. Łączny czas na wykonanie wszystkich prac domowych nic może przekraczać budżetu czasu wolnego uczniów (siudentcW) Powinno im pozostawać jeszcze trochę czasu na wypoczynek I rekreację- Nicwitu-zanc jest zadawanie prac. które musiałyby być wykonywane w czasie weekendów i innych dni wolnych od nauki szkolnej.    .

Istotną sprawą jest również dostosowanie pracy domowej do możliwości umysłowych uczniów (studentów). Stawianie zadań zbyt trudnych grozi tym. że me wszyscy je wykonują. Z kolei zadania zbyt łatwe me wpływają korzystnie »m iozwoj osobowości uczniów zdolnych. Najważniejsze zatem jcsl to. aby *un*. M imiywi-