0006801

Ch.

( 92 )

Ch.

Jy jak ów Chrystusa Pana. .. Byt on (mówi Chryzostom święty) »jak most ». który prowadził od chrztu iydowskie-» go, do owego Chrystusa Jezusa, da-»leko wyższy niż pierwszy, lecz niższy » niż ostatni. « Wreszcie nazywa się chrztem, Sakrament przez który człowiek staje się synem Boskim i kościoła, który ma moc gładzić grzech pierworodny w niemowlętach, a w dojrzalszym wieku prócz grzechu pierworodnego, grzechy osobiste. Ten chrzest był ustanowiony od Chrystusa, gdy wysyłając swych Apostołów na opo» wiadanie Ewangelii po całym świecie, powiedział im: -Idźcie i nauczajcie

•    wszystkie narody, chrzcząc jo w Imię » Ojca i Syna i Ducha świętego. « Ze wszystkich Sakramentów, które Zbawiciel ustanowił i zostawił kościołowi dla poświęcenia dusz, najpotrzebniejszy jest Chrzest, który leż pomiędzy wszystkiemi jest pierwszy, i jest jakby bramą i wmiejściem do innych, i do kościoła Chrystusowego. Przez ten Sakrament odradzamy się duchownie, które to odrodzenie dzieje się mocą wody i słów Chrystusowych, jako nas on sam zapewnia u Jana św. ( Cap. 3.) » Jeżeli kto nieodrodzi się z wody i Du-

•    cha świętego, nie może wnijść do króli lestwa Bożego. » Woda naturalna, jest Materyą tego Sakramentu. Forma zaś «Ja ciebie chrzczę w imię Ojca» i t. d. Ministrami czyli sprawcami lego Sakramentu są: biskupi, kapłani i dyako-ni z urzędu; a w ich niedostatku wszelkie jakiegokolwiek stanu i płci osoby; nawet niewierni, poganie, heretycy, z tein jednak warunkiem, aby go sprawowali podług ustanowienia od Chrystusa, i intcncyi kościoła. Obo

wiązek wszystkich ludzi na świccie by się stali uczestnikami Chrztu świętego, jest, przyczyną dla której Chrystus Pan chciał, żeby materyą tego Sakramentu była rzecz tak powszechna i podręczna, jaką jest woda, i Minister tak łatwy i pospolity, jakim jest każdy człowiek, w niedostatku kapłana. Co się tyczy skutków tego Sakramentu, to są nieocenione : pierwszy jest, zgładzenie grzechu pierworodnego, a nawet i wszelkich osobistych w dojrzalszych wiekiem. Drugi zgładzenie wszelkich kar grzechami zasłużonych. Trzeci łaska poświęcająca, i powiększenie łask najznakomitszych , oraz duchownych darów, które dusza odbiera. Czwarty czyni nas synami Boskiemi. Piąty BÓg zlewa na dusze naszo zawiązek cnót wszelkich. Szósty przezeń jednoczymy się z Chrystusem, jako członki z ciałem i głow⁷ą i odbieramy charakter wyrażony na duszy, który nigdy zmazanym bydź niemoże, a nawet po śmierci.— To jest, co będzie powodem uciechy i zaszczytu dla świętych, a zawstydzenia i chańby dla potępionych. Siódmy, Chrzest wreszcie jest otwarciem dla nas bramy niebieskiej, do której wuijście było przed tym grzechem A-dama i Ewy dla nas zamknięte. Wiedzieć jeszcze należy, iż trojaki jest gatunek Chrztu: jeden z wody, drugi pragnienia, trzeci krwi. Fluminis, Flaminis, et Sanguinis. Pierwszy jest len, który pospolicie wszyscy przyjmujemy; drugi jest w niedostatku pierwszego, i zasadza się na pragnieniu przyjęcia go; trzeci jest przez poniesione męczeństwo i przelanie krwie dla Chrystusa. To słowo Chrzest bierze się jeszcze niekiedy w piśmie za znoszenie

I

Ch.

( 93 )

Ch.

przeciwności. «Poleslis bibcre calicem » quem ego bibiturus sum ? etbuptismo „ baptisari, quo ego buptisor ? « mówi Chrystus w Ewangelii. Maik. Cap. 3.

CHUS. Czarny. Pierwszy syn Chama , a ojciec Ncmroda był założycielem Murzynów czyli Abissynów, których kraj jest wzmiankowany w piśmie pod nazwiskiem ziemi Chus. Wksię-gacli świętych, znajdujemy tylkojedne-go człowieka tego imienia, ale znajduje się wiele krain, które noszą to imię, co albo ztąd pochodzi, iż tenże sam przemieszkiwał na różnych miejscach, albo że znajdował się i inny jaki Chus nam niewiadomy. Tłumacze pospolicie wykładają to słowo Chus na Ethiopię, czyli Murzyńską ziemię. Ale są wielorakie wzmianki w piśmie, w których to tłomaczenie nie może mieć miejsca. Chus po nad Gehon nie może się rozumieć o Elhinpii, albowiem wypadałoby, iżby Gehon to samo znaczyło co Nil, który będąc rzeką Egiptu, jest bardzo daleki od Eufratu i Ty-grn, i nie można twierdzić, iż on wypływał, jak wyżej wspomnionc, z Rraju ziemskiego. Zaczem Chus nad Gehon nie może być inny, tylko starożytny kraj Scytów po nad Araxem. Ziemia Chus w Arabii skalistej , granicząca z Egiptem, zkąd Tharaka i Zara wtargnęli do Judei, nie może się wcale brać za Ethiopią. Te dwa tedy kraj o Chus, są wymienione w piśmie, które tlómacze mieszają z Ethiopią właściwie tak nazwaną, która leży na południe Egiptu. Gencs. Cap. 10.

CHUSAI I. Widzący. Urzędnik domu Heroda Agryppy, a mąż Joanny, jednej z świętych niewiast, które czyniły usługę Chrystusowi z dóbr swoich, kiedy dokonywał dzieła odkupienia na~ szcgo. Lucae. Cap. 8.

CHUSAI II. Jeden z wierniejszych sług Dawida, który dowiedziawszy się o buncie Absolana, udał się do króla z posypaną głową popiołem, i rozdarłem odzieniem. Dawid użył go do zmyślenia, jakoby przystał do strony Absalona, dla dowiedzenia się o jego zamiarach i opierania się radom Achito-pela. Chusai udał się do Jerozolimy, zyskał zaufanie Absalona i wniwecz obróci! swoją roztropnością radę, którą dawał Achitopel, ażeby ścigać i natrzeć na Dawida, któremu Chusai o tein wszystkiem donosił, cokolwiek przeciw niemu knowano. Ta usługa była ocaleniem tego nieszczęśliwego króla, który przebył spieszno Jordan, dla ubezpieczenia siebie. R. ś. 2981. 11. Reg. Cap. 17.

CHUSAN-RASATHAIM. Murzyn. Król Mezopotamii, wydal wojnę Izraelitom i podbił ich w niewolą. Bógdo-puścil na nich tę klęskę, aby ukarał ich bałwochwalstwa. Byli oni w tej niewoli przez lat ośm, przy schyłku tych lat Bóg skłoniony ich pokutą, użył Otho-niela do oswobodzenia ich z tego ucisku. R. ś. 3593. Judic. Cap. 3.

CHUSI. Murzyn. Urzędnik wojskowy Dawida , który przyniósł wiadomość o śmierci Absalona temu królowi. To także było imię ojca Sophoniasza Proroka ; Sani był podobnie nazywany, z powodu swej złości i zapalczywości, z którą prześladował Dawida. Psalmus Daoid, quem cantarit Domino pro ver-bis⁽Chusifilii Gemini; przeto że słowo to Chusi znaczy murzyna, to zaś nazwisko oznacza człowieka złośliwego. 2. Reg. Cap. 28. Sophonio. Cap. 1.