0006801

126

szcze (dzeczermy( a na głowie różnobarwne jedwabne zawoje. Oręże mieli okute w srebro i złoto; prócz pistoletów, nożów, i szabli, nosili wszyscy długie rusznice Kordzałyńskie, które się kolbą, i całą oprawą rozróżniały od innych. Wodzili za sobą także młode dziewczęta zwane Dzuwendije (niewolnice) te im podczas boju ubrane po męzku trzymały konie, a w pokoju grały na tam-burynach. Kordzalije najmowali się na ostatku, i wojowali kto ich potrzebował; jeżeli naprzykład między sobą dwa miasta, dwóch Paszów, lub dwóch braci bój toczyli, oni pomagali temu kto im lepiej zapłacił. Z niemi to Pasmandzija rozbił Cesarskie wojsko. Głowami u nich bywali Bimbasze dowódzcy tysiącem, ci mieli pod sobą kilku Buljubaszów naczelników setni.

Najsławniejsi Bimbasze tych rozbójników byli: Adzi Manów, Deli-Kardija, Kara-Feizija, i Guszanc-Alija. Ostatnia wojna Serbska zmniejszyła ich liczbę, a czas pó-źniójszy doniszczył całkiem. (Wuk Stefan Karadzicz).

II.

Wspomniałem o używaniu piechoty za Zygmunta Augusta, tu jest miejsce przytoczyć postanowienie tegoż Króla dla Litwy o pieszych zbrojnych; wyjęte z manuskry-

ptów Archivum Stanisława Augusta Kollekcyi Dogela, a w metrykach koronnych obecnie znajdujące się pomiędzy rękopismami Adama Naruszewicza:

Roku 1563.

„Warunok wsim obywatelom W. X. L., iż pozwolenie dobrowolne używaneje z strony stawenia ku potre-bie wojennej męży dwema końmi jezdnemi peszeho odnoho także o jechanie na wojnu Bratii nedelnoje, albo synów od otca nedelnych za peniazy żołnierskeje albo pry Panech tolko na odyn raz. (Napis ten własną ręką wypisany Adama Naruszewicza).

Zygimont Auhust Bożiu Miłosliu Korol Polski, Weliki Kniaź Litowski, Ruski, Pruski, Zamoytski, Mazowecki, In-flantski y innych etc.

Oznajmujem sim naszym listom wsim wpospolitosti ninesznym i na potom buduczym, sztoi na Soyme we-likom walnom teperesznem, kotory ku obmyślaniu, i stanowemu, dla gwałtownych a welikich potreb a nah-

łoho od..... nepryiatela z wecznoho naszoho, i tohoto

państwa naszoho,, welikoho kniaztwa, złożon od nas Hospodara, i poczat’ śia Meseca Maja dwanadcatoho dnia w roku ninesznym Tysiecza piatsot sześćdesiat tretem, stanoweczy oboronu takowuju, jakajaby najlepszaja ¹ napożytocznejszaja, z Sławoju naszoju Hospodarskoju, z Sławoju i pożytkom Ręczy pospolitoje byti mohła, wsi Stany, Soymu należacziu, tak Panowe Rada naszy, jako