page0184

181

lata po jego śmierci." Te dzieła wszystkie pisane po łacinie. W Życiu biskupów Płockich Łubieński ostrem piórem mówi prawdę, nie sądząc aby przywary pojedynczych kapłanów szły na krzywdę wiary świętej. Niektórzy utrzymują, że i o postaciach dziejowych a popularnych, równie ostrożnie jak o duchownych odzywać się należy, żeby nie szkodzić sprawie, w której owi bohaterowie występowali; żeby nie zdzierać z ich czoła aureoli wielkości, którą ich otoczyła miłość narodu. Ale miłość wyrozumiałą jest—przebacza ułomnościom ludzi, oddając hołd idei zasadniczej, która ich prowadziła. Tylko zaś na drodze bezwzględnej prawdy zdobywa się udoskonalenie, a z pochlebiania fałszem namiętnościom chwilowym, gorzkie zaślepienia bywają owoce.

Zostały także trzy mowy Łubieńskiego, piękną łaciną miane, lecz dwie ostatnie nie bardzo się podobały, z przyczyny, że są niejako obrazem czterdziestoletniego panow^rania Zygmunta Ulgo, którego najmniejsza pochwała brzmiała niemile w uszach Polaków.

Biskup Stanisław, wierna rada swych królów tak Zygmunta, jako też i Władysława syna jego, był od nich zapytywany o radę w każdym ważniejszym wypadku. Czy przyszło traktaty zawie-