0007301

Pc. ( 108) Pe.

PENTECOSTES. Słowo Greckie, które znaczy pięćdziesiąty. Używa się do oznaczenia jednego ze trzech świąt uroczystych, w których każdy Izraelita hył obowiązany stawić się przed Panem w kościele jego. Zwało się to święto Uroczystość tygodni, ponieważ ją obchodzono przy końcu siódmego tygodnia po wielkiejnoey; zwało się także uroczystością pierwiastków, ponieważ w tym pięćdziesiątym dniu ofiarowano Panu dwa chichy z nowego zboża, jako pierwiastki żniwa. • Bę-»dziecię rachować od drugiego dnia u Szabatu, w którym ofiarowaliście sno-ii pek pierwiastków, siedm tygodni zu-ii pełue, aż do drugiego dnia dopeł-ii nionego tygodnia siódmego, to jest: u 50 dni, i tak oddacie ofiarę nową u Panu... chleby żniw pierwiastków." (Leuitici) Hehrajczykowie nazywali jeszcze to święto Zamknięcie, Clau-sura, ponieważ to święto uważane było jako zamknięcie świąt Paschy, oraz dniem żniwa , ponieważ odtąd zaczynano żąć zboże. Ustanowione było to święto u żydów dla zobowiązania ich do schodzenia się do kościoła Pańskiego, dla wyznania Najwyższego jego panowania nad całym krajem , i poświęcenia mu prac swoich przez ofiarowanie mu pierwiastków żniwa, prócz tego dla obchodzenia pamiątki dnia , w którym dane im było prawo na górze Synaj , pięćdziesiątego dnia po jeb wyjściu z Egiptu, pośród błyskawic i grzmotów. Et ecce cae-perunt audire tonitruu, et micarc ful-gura. To święto było jednem z największych i świętych uroczystości. Et eocabis hunc diem celcbcrrimum et

Sanctissimum. Izraelici obchodzili go przez dwa dni, w których niewoluo im było pracować ani nawet gadać o jakichkolwiek robotach. To święto podobnie jak Pascha, przeszło do kościoła Chrześeiańskiego, od czasów Apostolskich pod lein samćm nazwiskiem; w polskim języku pospolicie zwano je Zielone Świątki, ale ono ma u nas przedmiot daleko wyższy i okazalszy. Pentccos-tes u żydów było ustanowione na pamiątkę łaski, którą im Bóg uczynił, dając im znajomość swego prawa , la łaska zewnętrzna, która ich objaśniała, ale nie odmieniała , była dla nich powodem, że stali się bardziej winnemi przeto, iż nie byli wiernemi w zaclio ■ waniu tego prawa sobie danego, ale Pcntecostes Chrześcian wyobraża w ich pamięci wielki ów dzień, w którym Bóg przez zesłanie Ducha świętego zamienił Apostołów na inszych ludzi, napisał prawo swe na ich sercach, i rozpoczął przez nawrócenie od razu 5000 ludzi, uskuteczniać obietnice nowego przymierza i wystawienia sobie ludu świętego. Cum complerentur dies Penlccostes erant omnes panter iii sodem loco. Apostołowie po Wniebowstąpieniu Chrystusa, uchyliwszy się wszyscy do domu Maryi matki Marka na górze Syon, oczekiwali Ducha ś. którego im Zbawiciel przyobiecał. W dzień Pentecostes wzniecał się za razem wiatr gwałtowny, około godziny dziewiątej zrana, i okazały się'na powietrzu ogniste języki, które spuściły się i spoczęły na każdym z nieb. — W tym samym czasie napełnieni zostali Duchem świętym , i zaczęli mówić rozmailcmi językami. Odgłos tego cudownego zdarzenia, zgromadził wielką liczbę żydów, którzy przybyli z różnych krajów dla obchodzenia uroczystości, i wszyscy zadziwieni zostali, słysząc Apostołów mówiących właści-wcmi ich narodów językami, pytali się jeden drugiego; zkąd to pochodziły dziwy lakowe ? niektórzy szydzili z tego, i przypisywali tę osobliwość pijaństwu. Na ówczas Piotr ś. mówił do nich, iż wcale to niepo-chodziło z pijaństwa, ale to było dopełnieniem tego, co przepowiedział prorok Joel. • Spuszczę ja Ducha

*    mego na wszelkie ciało, synowie wasi

•    i córki wasze prorokować będą , dzieci

•    wasze będą miały widzenia , a starcy

*    wasi sny mieć będą. • Polem mówił do nich o Jezusie Chrystusie, o jego śmierci, zmartwychwstaniu, i o zstąpieniu Ducha świętego, którego oni lak oczywiste widzieli skutki. Te słowa świętego Piotra nawróciły 3000 ludzi do Chrystusa, którzy chcieliby ochrzczeni byli tego samego dnia. Le-vit. Cap. 23. Aclor. Cap. 2.

PENULA. Święty' Paweł w drugim swym liście do Tymoteusza mówi: Pcnulam gnam religui Troade a pud Carpitm ajfer tccum. Późne są zdania w tlómaczcniu tego słowa ; niektó-rzy go wykładają za płaszczyk , czyli guńkę, która służyła do okrycia się od deszczu i zimna, i to jest właściwe znaczenie lego słowa łacińskiego. Inni przczto rozumieją pewną skrzyneczkę, w której Paweł ś. miał swe pisma i książki, o których on mówi w tym samym miejscu. Et libros, maxime autem membranas. II. ad Ti-moth. Cap. 4.

PERKA. To słowo jest Greckie , które znaczy z tamtej strony, i bierze się za krainę, która jest z tamtej strony Jordanu, na wschód tej rzeki. Kraj ten był opasany górami, które oddzielały go od Arabii pustej.

PERGAM. Podniesienie. Miasto Frygii w Azyi, po nad rzeką Kaiko, gdzie jak mówią był wynaleziony papier pargaminowy. Miało najprzód biskupa , który był sufraganem EHeskim , ale polem zostało Melropolilal-nem i stołecznćin małego kraju. Gdy święty Jan Ewangelista był wygnany na wyspę-Patmos, Bóg mu rozkazał pisać w księgę to, co mu objawiono było, i posłać tę księgę do siedmiu kościołów Azyi, z pomiędzy których Pcrgamus był trzeci. Miał rozkaz Jan święty Aniołowi tego kościoła mówić imieniem tego, który miał z ust swych wychodzący miecz obosieczny : «Iż on » znosił imię jego, i nie zrzekł się »wiary, ale że nie walczył mężnie » przeciw błędom, ponieważ cierpiał lu-•> dzi, którzy naśladując nauki Balaa-■ ma , przekonywali wiernych, iż wol-» no było pożywać pokarmów ofiaro-- wanych bałwanom , i dopuszczać się

•    poróbstwa, źc byli inni pod jego prze-» wodnietwem, którzy sprzyjali i utrzy* » mywali błędy Nikolaitów ; przeto żeby » czynił pokutę , inaczej przyjdzie nic-

*    odwłocznie do niego , i wyniszczy "bezbożnych owych mieczem ust swo-» ich.* Niewiadomo kto był tym Aniołem , czyli biskupem Pergamu. Niektórzy mniemają, iż to był Karpus , o którym Euzebiusz mówi: (flistr: Ech Eib: 4. Capi 13.) iż poniósł męczeństwo w Pcrgamic. Apocalip. C. 2.