0269

254

JADWIGA (m. WŁODZISŁAW ŁOKIETEK); AXXA.

V. 12. le

kowo/ powodu kwestyonować wiarogodności zapiski samej, która co do Jadwigi, wymienionej na czele, jest rzeczy wista datą śmierci, a co do wspomnianego obok niej męża (którego imię tutaj właśnie opuszczono), datą kommemoraeyi, skąd wypływa wniosek, że w istocie dnia 10 grudnia umarła jakaś królowa polska imieniem Jadwiga. Królowych takich znamy tylko trzy: jedne, żonę Łokietka, drugą, żonę Kazimierza Wielkiego i trzecią, żonę Jagiełły. Zgon Jadwigi Kazimierzowej przypada na 27 marca (VIII. 6.), o Jadwidze zaś andegaweńskiej wiadomo, iż umarła 17 lipea^J). i sam też Nekr. Strzeln.^{1 2}) pod datą o jeden dzień tylko zmylona. 1(5 lipea, podaje wiadomość o jej śmierci; zapiska z 10 grudnia może się zatem odnosić tylko do Jadwigi Łokietków ej. Wzmianka o niej w Nekr. Strzeln. da się usprawiedliwić z dwojakiego względu: nie lylko przez to, że to była pierwsza od długich czasów królowa polska (nie wliczając oczywiście Małgorzaty Przemysłowej (17 JO.), klóra wnet po śmierci męża przeniosła, się w obce strony), ale i przez to, że była żoną króla, które wyszedł z linii kujawskiej; właśnie zaś o kujawskich książętach i księżniczkach zawiera Nekr. Strzeln. najobfitsze wiadomości, tak iż milczenie o zgonie najwybitniejszego z tych książąt byłoby tu zadzi-wiajacem. Ów król polski, którego imię znajdowało się w opuszczonym wierszu zapiski, jest zatem niewątpliwie Włodzisław (Łokietek). Zestawiając ustaloną w ten sposób datę dzienną śmierci Jadwigi z przytoczonemu poprzednio dwiema datami rocznemi, wypadnie wniosek, że Jadwiga umarła albo 10 grudnia 1339 r. albo tegoż dnia 1340 r. W dokumencie z 2 października 1340 r.³) Kazimierz W. nazywa Jadwigę już zmarłą (a matre nostra char im ma regina Polonie felicis recordadonis'), z czego wynika, że jedynie możliwą jest data śmierci 10 grudnia 1339 r. Przekaz Roc-z. Pozn., dotyczący daty rocznej, znajduje zatem stwierdzenie i z tego punktu widzenia. Długosz, który z aktów procesu polsko-krzyżackiego z r. 1339 wiedział, iż Jadwiga żyła jeszcze w tym roku, a późniejszych śladów jej istnienia nigdzie nie napotkał, mógł snadno skombinować wiadomość ojej śmierci pod r. 1340; data, aczkolwiek do rzeczywistej bardzo zbliżona, przecież niezupełnie wierna.

Włodzisław I Łokietek.

Syn Kazimierza I, ks. kujawskiego, urodzony między 3 marca 1260 r. a 19 stycznia 1261 r.. koronowany 20 stycznia 1320 r., zmarł 2 marca 1333 r. Uzasadnienie tych dat zob. VII. 4.

13. Ann a.

Rocz. Tras.⁴) podaje pod datą 1276 r. następującą wiadomość; lohelet uxor Bolez/aj genuit filiom nomine Annom. O dalszych losach Anny nie ma nigdzie wyraźnej wzmianki. Kron. Wielk. i, wyliczając córki Bolesława Pobożnego, taką o trzeciej zamieszcza wiadomość: (Boleslam) terciam ad mona&terium sancte Clorę, per i psom fundatum Gnesne et sufficienter dotatum, tradidit divino seruicio mancipando. Ponieważ o dwu innych, z imienia znanych nam córkach Bolesława, Elżbiecie i .Jadwidze, wiadomo, iż wyszły za mąż i habitu zakonnego nie przywdziały [V. 11. 12; wstąpienie Jadwigi do Klarysek sądeckich pod koniec jej życia, nie wchodzi tu w rachubę), przeto powyższą wiadomość Kron. Wielk. odnieść należy właśnie do wspomnianej w Rocz. Tras. Anny. Tak już trafnie domyślił się znający oba te źródła Długosz^e), który wyliczając córki Bolesława, podaje na trzeciem miejscu Annę, z dodatkiem, iż umarła panną (in virginitate diem ohiit'), przyczem jednak, z niewiadomych bliżej powodów, nie wspomina wyraźnie o jej kondycyi zakonnej.

Anna w czasie śmierci Bolesława Pobożnego miała około trzech lat życia; przekaz Kron. Wielk., jakoby oddaną została do klasztoru Klarysek gnieźnieńskich przez ojca, jest tedy nieprawdziwy, tern bardziej, że klasztor ten dopiero przez Przemyśla II został założony⁷). Fakt ten zdarzył się zatem niewątpliwie o wiele później, już po śmierci Bolesława, jak tego zresztą trafnie domyślił się już Długosz ^s).

1

Kai. Krak. Mon. Pol. IZ. 926. — 2) Ibid. V. 745. — 3) Kod. dypl. Pol. 111. nr. 89. — 4) Mon. Pol. II. 813.

2

5) Ibid. II. 582. — 6) Hist. Pol. II. 450. — 7) p₀r. str. 234. — 8) Hist. Pol. II. 450.