0929DRUK00001798

286

ROZDZIAŁ V, UST. 64

Jak widzimy ze wzoru (BR'), wskutek refrakcji luk dzienny

296^s

gwiazd jest przedłużony o    _    ; przedłużenie to*

■ycos (o -f- ®) <&os (o — <p)

dla danej gwiazdy zmienia się wraz z szerokością geograficzną,, a w danem miejscu zależy od zboczenia gwiazdy. “Wpływ i‘e-frakcji na słońce pociąga za sobą przedłużenie dnia, którego wielkcisó w danem mięjisCu obserw acji jest zmienna w zależności od 0q. Tak uaprzykład we Lwowie przedłużenie dnia. wskutek refrakcji zmienia sfę w ciągu roku w granicach od 459^s do 585^P. Najmniej przedłużony jest dzień w czasie równo-nocy, najbardziej w czj^e stanowisk słońca.

o4. Wpływ refrakcji na wielkość depresji horyzontu fizycznego i promień widnokręgu. W ustępie 25 zaznaczyliśmy potrzebę rozróżniania pomiędzy prawdziwą depresją horyzontu fizycznego i prawdziwym promieniem widnokręgu, a depresją pozorną i promieniem widnokręgu pozornym. Różnice wspomniane Avywołane> są przez działanie refrakcji.

¹ G-dyby światło nie ule-galo załamaniu w atmosferze, to-styczna, poprowadzona do powierzchni ziemi z jakiegoś punktu A (rye. 45) przecinałaby sklepienie niebieskie na horyzoncie fizycznym punktu A'. Niechaj naprzykład w płaszczyźnie rysunku punktem styczności będzie B, to punkt B widzialny jest na horyzoncie-fizycznym punktu A', i odwrotnie, punkt A' widzialny jesr na lioryzocie astronomicznym punktu B. Kąt JIA'B = x jest zatem prawdziwą depresją horyzontu fizycznego w punkcie A'.

Skutkiem refrakcji jednakże promień, który z punktu A' wychodzi w kierunku A'B, zakreśla w atmosferze drogę krzywą,, której strona wklęsła zwrócona jest ku powierzchni ziemi. Do punktu B z A' przybywa promień, który z A' wyszedł w kierunku innym, aniżeli A'B, i przybywa również po linji krzywej. Nietehaj będzie B(A') kierunek stycznej do tej krzywej V punkcie B,. to jest to zarazem kierunek, w którym z punktu B widzialny jest punkt A'. Jest on w tych warunkach, jak widać na ry cinie,, wzniesiony nad horyzont astronomiczny punktu B o kąt (A')BAV

Niechaj będzie B' taki punkt na powierzchni ziemi, że prosta B'D, przypadająca w płaszczyźnie poziomu tego punktu, jest zarazem styczna do promienia światła, przechodzącego z A