0929DRUK00001755

043

ASTRONOMICZNA RACHUBA CZASU

południem. Pomijając; y, widzimy, że średnie popołudnie jest dłuższe od średniego przedpołudnia wtedy, gdy Zj> 0, a krótsze wtedy, gdy Z< 0. Dnia 11 lutego, gdy Z=14'"2tP, popołudnie jest prawie o pół godziny dłuższe od przedpołudnia, a w pierwszych dniach listopada przeciwnie, przedpołudnie jest przeszło o pół godziny dłuższe od popołudnia. 'Są to krańcowe wartości rtfżnic.

Większe jeszcze różniae w podziale dnia powstaj-ą stąd,. źę prawie w powszeehnem zastosowaniu znajduje się obecnie nie czas miejscowy, lecz strefowy.

Oznaczmy czas strefowy przez f„ a czas strefowy w średnie południe lokalne przez ^₀; zgodnie z wywodami poprzedniemi, czas strefowy środka dnia jest f_im = Z — y + ^a « = 2 (Z —«/ —|— ^₀) wyraża liczbę godzin, o którą popołudnie, liczone według czasu strefowego, jest dluzsze od przedpołudnia. Wynika stąd, że gcly Tio > Oj przedłuża się popołudnie, gdy zaś r_m •< U, przełuża się-przedpoludnie.

W Polsce ustawowym (ustawa z d. 11 maja 192(| jjest czas środkowo-europejski, wyprzedzający czas greenwich’ski o jedną, godzinę; jest więc

'Q = V + ^ "f" l⁷' ;    ^ "f" 1* •

W granicach Polski jest wszędzie f/₀<0, wobec czego s-wszędzie jest zmniejszone. Tak np. dla Z=— 16“ i vj₀ = — 44’"' jest (pomijając y) z — 2^ll\ a więc przedpołudnie ustawowe jest o 2 godziny dłuższe od popołudnia, gdy według czasu lokalnego-przedpołudnie tylko o 32 ininiMl byłoby dłuższe od popołudnia. Wogóle w całej Polsce, bez względu na wartość Z, jest zawsze z < 0, a więc przedpołudni!; ustawowe jest dłuższe od popołudnia.

Długość doby prawdziwej zmienia ślę skutkiem zmiany równania czasu. Ponieważ jest -ą = U -f- Z, więc w prawdziwe południe jest = Z. Gdyby Z miało wartość stałą, to i njfe stępne południe prawdziwe zaszłoby w czasie średnim Z, w rzeczywistości zaś zajdzie ono w czasie średnim r, — Z -f- dZ, gdzie dZ oznacza zmianę równania czasu w ciągu doby prawdziwej. Identyfikując tę ostatni ą’ze zmianą w ciągu doby średniej i oznaczając dobę prawdziwą przez mamy

(307)

w₍, —    —j- dZ.