9152S9701

po wschodach kaplicy świętej na koniu, którego sam wytresował, a którego zwano Raul. Montaigne opisując ówczesną doskonałość jazdy, tak w jednem powiada miejscu: „W dzieciństwie mojem, książę de Sulmone w Neapolu jeździł na bystrym wierzchowcu i zażywał go w najrozmaitszy sposób, trzymając pod kolanami i pod podeszwami, u wielkich palców, po sztuce złotej monety, która jakby przybita nie upadała na ziemię, służyło to za dowód siły i stałości jego szlusu.“ W owym czasie ceniono najbardziej we Francyi konie wschodnie, pod nazwą barbaryjskich i tureckich, szacowano też wysoce i konie hiszpańskie. Przykładano niepospolitego starania do ich dresury a szczędzono je nadzwyczajnie za młodu; za to też służyły do bardzo późnego wieku, jak nas o tem współcześni przekonywają pisarze. „Waleczny Avaret miał konia, którego Conetable podarował Henrykowi II. zwano go le Compere. Pomimo wieku lepszego nadeń nie było, a w walnych znajdował się on bitwach, w których najwyborniej służył. Kapitan Bourdet miał turka, na którym nieboszczyk król Henryk był ranny w turnieju i poległ; dostał go zaś od nieboszczyka pana de Savoie. Miano jego le malheureux bardzo złym było prognostykiem. W młodości swojej koń ten nigdy tak dobrym nie był, jak pod starość. Jego pan, który do bardzo dzielnych należał jeźdźców, lubił w późnej starości konia tego pokazywać energię. Widziałem w stajni królewskiej konia zwanego Quadragantem wyjeżdżonego za życia króla Henryka, który mimo 22 lat wieku doskonale się spisywał, nic nie był ze swej zapomniał dresury tak, żc prawdziwą sprawiał przyjemność i królowi samemu i tym, którzy na niego patrzyli. Widziałem też wielkiego wierz-

389