94295001

334 JÓZEF DUNIN BORKOWSKI

w tkankach z gliceryny, kwasu glicerynowego i t. d. można więc przypuścić, że w ustroju zachodzi także i reakcya odwrotna: tworzenie się gliceryny z cukru. (Szczegółowe omówienie tych spraw podajemy niżej w rozdziale „O przemianie materyi^a).

Chłonienie i przyswajanie tłuszczów.

Tłuszcze, jak zaznaczyliśmy wyżej, przedostają się przeważnie do układu hmtatycznego. W mleczu ¹) zbieranym z przewodu pokarmowego znajdujemy tylko 60% wessanego tłuszczu, 40 tedy % tłuszczu dostaje się do ustroju drogą jeszcze nam nieznaną. Obserwując pod mikroskopem przekrój kosmka po wessaniu pokarmu, obfitującego w tłuszcz, widzimy w komórkach nabłonka mnóstwo małych kuleczek tłuszczu ²).

Jeżeli chłonienie trwa czas dłuższy, w oczkach siatki kosmka znajdujemy także samoistne ziarenka tłuszczu oraz białe ciałka również obładowane tłuszczem.

Ten obraz mikroskopowy wessanego tłuszczu był w swoim czasie najsilniejszym dowodem chłonienia trójglicerydów w postaci nierozszczepionej.

Wiemy atoli, że już w dwunastnicy znaczna część tłuszczu ulega hydrolizie. Badania zaś Nenckiego (późniejsze Pflugera, Munka i t. d.) wykazały zgodnie, że w dolnej części jelita znajdują się prawie wyłącznie mydła i kwasy tłuszczowe. Jeżeli tedy przyjmiemy nawet możliwość chłonienia obojętnych tłuszczów, to w tej postaci ulega wessaniu zaledwie minimalna część spożywanego tłuszczu.

Mnóstwo faktów jednak przemawia za tem. że tylko kwasy tłuszczowe i mydła zostają wessane w jelitach. Stwierdzono przede-wszystkiem, iż tłuszcze, niezdolne do hydrolizy w przewodzie pokarmowym, jak n. p. lanolina, wcale nie ulegają wessaniu. Następnie Henritjues wykazał, że jeżeli stopimy tłuszcz obojętny z pa-

*) Przezroczysta limfa, otrzymywana z przewodu piersiowego psa głodzonego, po nakarmieniu zwierzęcia tłuszczem jest zupełnie biała. Ciecz ta nazwana mleczem, różni się od limfy większą zawartością tłuszczu 3— 4^c/oo-

*) Tłuszcz posiada zdolność redukowania kwasu osmowego i dlatego zabarwia się na czarno tym odczynnikiem. Możemy również z powodzeniem zabarwiać tłuszcz czerwienią sudanową lub alkanową.