94294401

328 JÓZEF DUNIN BORKOWSKI

Wessanie soli wapniowych jest zbadane mało, albowiem dotychczas nie wiemy, w jakiej postaci wapno znajduje się w pokarmach.

Badanie wchłaniania wapna utrudnia i ta okoliczność, że w jelicie odbywa się i wessanie i wydzielanie wapna. Część wapna pobranego przez ustrój, z reguły największa, nie ulega wessaniu, lecz zostaje wydzielona z kałem. Bunge jest zdania, że wapno ulega chłonieniu tylko w postaci związków organicznych, atoli nowsze badania wykazują, że każdy związek rozpuszczalny wapna zdolny jest do wessania się. W związku z przyswajaniem wapna stoi choroba układu kostnego u dzieci, tak zwana rachitis. Stwierdzono jednak, że przyczyną rachitis nie jest ani wadliwe chłonienie soli wapniowych, ani brak wapna w otrzymywanych pokarmach; prawdopodobnie mamy tu do czynienia z zaburzeniami przemiany ma-teryi w samej tkance kostnej.

Sól kuchenna zostaje wessana z nadzwyczajną łatwością; l\aCl f odgrywa ważną rolę w ustroju.. Zwierzęta, którym podawano po- t trawy sztucznie pozbawione Na Cl i K Cl wcześniej giną, niż zwie-rzęta głodzone. Obecność soli kuchennej jest również niezbędna dla i podtrzymania w roztworze niektórych ciał białkowych: globulin, ( fibrynogenu i t. d. Siarczan sodu, wogóle wszystkie siarczany ule- | gają chłonieniu niezmiernie powoli, roztwory tych soli pozostają ) w jelicie tak długo, że wskutek tego działają jako środki prze- ^ czyszczające

Chłonienie i przyswajanie żelaza odgrywa niezmiernie ważną rolę w medycynie praktycznej. Już w starożytności, w czasach kiedy nie miano wyobrażenia o składzie chemicznym krwi, leczono zapo-mocą żelaza błędnicę, która jak wiadomo polega na zmniejszaniu się hemoglobiny w czerwonych ciałkach krwi.

Wszystkie pokarmy w większej lub mniejszej ilości zawierają żelazo; powstaje tedy pytanie, w jakiej postaci żelazo ulega wessaniu. Bunge, wychodząc z założenia, że hemoglobina kurczęcia musi . powstawać z produktów, znajdujących się w jaju, starał się wyosobnić żelazo z żółtka kurzego. Z osadu, pozostałego ze strawienia częściowego żółtka sokiem żołądkowym, daje się wyosobnić ciało, posiadające skład następujący: C42M1 ^6-os-^i4-78 ^o-5ó-^5^-i9-^0-29 C₃₁.₀g.

Związek ten nazwano hematogenem, podobny ze wzoru empirycznego do hematyny, różni się od niej tern, że zawiera żelazo, dające się wykazać zwykłymi odczynnikami. U zwierząt karmio-