94294801

332 JÓZEF DCNIN BORKOWSKI

morkach zachodzą takie same zjawiska trawienia, jakie znajdujemy w przewodzie pokarmowym. Z przytoczonych faktów wynika, że organizm posiada nadzwyczaj dokładny mechanizm, regulujący we-ssanie i przyswajanie cukru.

Jeżeli wprowadzimy do przewodu pokarmowego odrazu dużą ilość glukozy, to może nastąpić takie nagromadzenie się cukru we krwi (hyperglukemia), że ilości tej organizm w żaden sposób nie jest w stanie przyswoić i wskutek tego cukier wydzielony zostaje przez nerki do moczu (glukozurya).

Cukromocz ten ustaje z chwilą, gdy znika nadmiar cukru we < krwi. Zagadnienia związane z występowaniem cukru w moczu są niezmiernie ważne dla poznania dalszych losów wessanych węglowodanów i dla ustalenia przyczyn takich schorzeń ustroju, jak n. p. skaza cukrowa (Ęiabetes melldus). Przy skazie cukrowej zjawia się stale w moczu cukier. W ostrych przypadkach skazy znajdujemy dziennie od kilkunastu gr. do 1 kg. cukru w moczu nawet wówczas, gdy ustrój wcale nie pobiera węglowodanów. Fakt ten świadczy niezbicie, że w narządach ustroju odbywa się synteza cukru ze związków, nie mających nic wspólnego z węglowodanami.

R wszczepianie wewnątrzkomórkowe cukru zależne jest w wielkim stopniu od wydzielania trzustki. Okazało się, że zwierzęta, któ-( rym całkowicie wycięto trzustkę, wydalają stale cukier w moczu. Ilość wydzielanego cukru u psa, ważącego 15 kg., karmionego wyłącznie mięsem, wynosi przeszło 160 gr. dziennie, a w 27. dniu po operacyi krew tego psa zawierała 046% cukru. Ścisłe oznaczenia bilansu węglowodanów u psa, pozbawionego trzustki, wykazują również, że wydzielony cukier wytwarza się z innych ciał w ustroju.

(Widzimy tedy, że zarówno przy naturalnym, jak i sztucznym cukromoczu, komórki tracą zdolność użytkowania (spalania) cukru.

Fakt ten możemy stwierdzić na wyciętem sercu psa, pozbawionego poprzednio trzustki (t. j. ze sztucznie wywołanym cukro-moczem). Jeżeli przepuszczać będziemy przez takie serce krew normalnego psa, do której dodano pewną ilość glukozy, to glukoza znika ze krwi, przy przepuszczaniu natomiast przez to samo serce krwi psa z wyciętą trzustką, glukoza pozostaje nie zużytą.

Z tego wynika, że trzustka wydziela jakieś ciała, które są nie-_t zbędne dla rozczepienia cukru w komórkach. Za wnioskiem tym przemawiają także następujące doświadczenia: jeżeli wytniemy trzustkę psu, połączonemu z drugim psem, w ten sposób, że krew