130 N. CYBULSKI
ma odwrotnie, że podczas wytężonej pracy mięśniowej ciśnienie się wzmaga, z tego wynika, że z rozszerzeniem naczyń w mięśniach następuje jednocześnie zwężenie w innych okolicach (prawdopodobnie w zakresie działania nerwów trzewiowych), które w zupełności kompensuje obniżenie, spowodowane rozszerzeniem, i nawet je przewyższa. Mechanizmy więc te, podobnie jak mechanizm nerwowy serca, mają głównie za zadanie utrzymywać ciśnienie krwi na pewnym poziomie i służyć z jednej strony do utrzymania w granicach prawidłowych prac^ serca, a z drugiej strony do zaopatrywania pracujących narządów ustroju w taką ilość krwi, która dla ich czynności jest potrzebną.
Odruchowe działaniń. mechanizmów nerwowych naczyń jest zupełnie podobne do odruchów mięśniowych. Na każde podrażnienie lokalne mechanizm ten reaguje nasamprzód lokalnie i tylko przy dalszem podrażnieniu działanie się rozszerza na inne okolice. Jeżeli n. p. przykładamy plaster gorczyczny (synapizm) na skórę jednej kończyny, to rozszerzenie naczyń występuje przedewszyst-kiem w tej kończynie i tylko przy silnem zadrażnieniu skóry może się rozszerzyć na sąsiednie okolice.
Oprócz działań lokalnych mogą być podrażnienia, które oddziaływają na cały układ krwionośny; podobny wpływ n. p. ma nerw depressw, którego podrażnienie wywołuje ogólne obniżenie ciśnienia. Podobne działanie ma lokalne ogrzewanie lub oziębianie rąk i nóg; pomimo że ogrzewamy tylko ręce lub nogi, jeżeli ogrzewanie trwa pewien czas, następuje ogólne rozszerzenie naczyń i obniżenie ciśnienia, przy oziębianiu odwrotnie: ogólne zwężenie naczyń i podniesienie ciśnienia.
Oprócz znaczenia dla regulacyi przepływu krwi mechanizm nerwowy naczyń ma wielkie znaczenie jeszcze z tego względu, że normuje ciśnienie krwi, które z kolei jest warunkiem niezbędnym dla zachowania pewnej sprężystości naszych tkanek, pewnego ich napięcia. Sztywnie napięte tętniczki wskutek wysokiego w nich ciśnienia krwi, są jakby rusztowaniem, bardzo zawiłą siecią, wśród której i na której rozłożone są najrozmaitsze elementy naszego ciała. Zmienność napięcia tej sieci, jej rozprężność przy wysokiem ciśnieniu, jej spadanie przy nizkiem, jest warunkiem niezbędnym dla utrzymania prawidłowego ruchu cieczy (limfy) w przestworach tkaninowych. To ciągłe pulsowanie naczyń jest jednym z bardzo ważnych warunków ruchu limfy w tych przestworach. Podobne zna-