94291001

494 SI'. BĄDZYŃSKI

bieństwie do zachowania się przedmiotów nieorganizowanych jest zależną od różnicy między ciepłotą ciała a ciepłotą otoczenia i jest tern większą, im różnica ta jest większą. Jeżeli wszakże w miarę obniżania ciepłoty otoczenia wzmagają się straty ciepła, to skoro ustrój zachowuje stałą ciepłotę, musi zachodzić równocześnie wzrost wytwarzania ciepła. W istocie już Lavoisier spostrzegł, że w powietrzu o niższej ciepłocie zwierzęta zużywają więcej tlenu w następstwie wzmożenia się procesów spalania w ustroju. Gdy w późniejszych dążeniach do wyjaśnienia roli i stosunków wzajemnych poszczególnych składników organicznych pożywienia w przemianie materyi zbadano (Voit) bliżej wpływ ciepła okazałe się, jak to wi-

TABELA XXV.

Dnie	Pożywienie	Ciepłota	Cała il. azotu wydal.	Cała il. węgla wydalonego	Węgiel tłuszczu	Kalorye z rozkładu białka	Kalorye z rozkładu ^1 tłuszczu	Cała ilość kaloryi
L	post	20 0	1-86	21 0	14-9	465	183 6	230 1
2		15 2	1-62	23-4	18-9	400	224-6	264-6
A		7-6	1 -58	29 1	239	*9-5	294 7	3342
4		BO-O	1 62	199	145	40-5	1790	219-5
5	11	252	1-48	18 2	13 7	37 0	1693	206-3

dać z tabeli XXV i to tak w doświadczeniach z człowiekiem, ja-koteż z psem (Rubner), tak w głodzie, jak i w stanie żywienia, że w miarę obniżania ciepłoty powietrza, wzmagała się ilość wydalanego dwutlenku węgla, względnie węgla w postaci dwutlenku, wydalanie azotu jednak nie zmieniało się.

Z doświadczeń tych wynika, że rozkład białka przy zmianach ciepłoty nie ulega zmianom, że regulacya ciepła, o ile zachodzą straty ciepła i zmienne potrzeby ich wyrównania, odbywa się przez powiększenie, względnie zmniejszenie rozkładu nie białka, lecz bez-azotowych organicznych składników pokarmu, t. j. tłuszczu i węglowodanów. Rubner oblicza, iż obniżenie ciepłoty powietrza o 1° sprawia wzrost produkcyi ciepła a zatem rozkładu o 3-5—5-7°/₀.

Już w pierwszych doświadczeniach, jakie robiono w celu zbadania wpływu zmian ciepłoty na przemianę materyi, jak to zauważyć także można z tabeli XXV., spostrzeżono, że wpływ zmian ciepłoty na przemianę materyi w tkankach zachodzi zawsze, gdy cie-