Image18

CMENTARZ KATOLICKI

NA PRZEDMIEŚCIU PRAGA.

Od najdawniejszych czasów, dla parafii dziś nazwanśj pragską, istniał kościół na Kamionku (¹), przy którym na cmentarzu procesjonalnym, chowano zmarłych parafijan. Po wybudowaniu nowego kościoła dla parafii na Skaryszewie (²) przez biskupów płockich Załuskich, i po przeniesieniu tamże nabożeństwa w roku 4635: Kościółek dawny na Kamionku, biegiem czasu, a bardziój wypadkami krajowemi, uległ zniszczeniu, cmentarz jednakże został grzebalnym aż dotąd (³).

Cmentarzyk ten wraz z miastem Pragą, doznawał ciosów wojennych, tak w roku 4794, jak w 1807 i 4834. Parkany okalające go, popalono, wiele pomników pogruchatano: krzyże drewniane, z upływem czasu same runęły; były to chwile smutne na tę ustroń zmarłych, w których ręka zniszczenia, zakłóciła spokój prochów, na wieczysty spoczynek złożonych.

W roku 4850 staraniem dozoru kościelnego i troskliwością parafijan uporządkowany, ścieżkami porządnie zaopatrzony i drzewami ozdobiony, przedstawia obecnie skromną, ale pełną poszanowania dla przychodnia, ustroń zmarłych.

Na tym cmentarzu był kamień kwadratowy, z tym napisem:

,,Jakubowi Jasińskiemu poległemu dnia 4 Listopada 1794 r.“

Niebo twym grobem, napis wieków pod2iwienie ,

Rodacy! schylcie czoło na jego wspomnienie" (⁴).

'(') Villa Ćamion.

(V Kościół ten Farą zwany, z drzewa zbudowany pod wezwaniem ś. Stanisława biskupa (tak co do budowy jak i wewnętrznego rozkładu, wielce podobny do kościółka w Ujazdowie), rozebrany został w roku 1807, gdy for-tyflkowano Pragę. Po zniesieniu wałów ziemnych w roku 1813, postawiono w tern miejscu krzyż, Boią Męką zwany. W części zwanej Pra»ką był kościółek i klasztor panien Bernardynek: w części Golęizinów istniał .wielki i okazały kościół i klasztor księży Bernardynów, wraz z przyległą do niego kaplicą N. Maryi Panny, zwaną Domkiem Loretańskim. Z powodu przeznaczenia Pragi na fortecę, przez marszałka państwa francuzkiego Dawusta, zaczęto na początku roku 1807 rozrzucaó domy na wskazanej linii, i wtedy kościół drewniany Fary, kościółek i klasztor panie' Bernardynek, a nakoniec i sam okazały kościół z obszernym klasztorem księży Bernardynów, zburzono. Na próśb wszakże mieszkańców Pragi, popartą przez ówczesnego ministra spraw wewnętrznych Jana Łuszczewskiego, zosta wiono kapliczkę, Domkiem Loretańskim zwaną, która do dziś dnia w tem samem miejscu stoi i służy do nabożeństwa, dla mieszkańców przedmieścia Pragi.

(³) Notata J. Ks. Zwolińskiego, kanonika i proboszcza parafii pragskiej.

(*J Dwa te wiersze wyjęte są z pięknego wiersza na cześć i pamięć Jasińskiego, napisanego przez Rajmunda Korsaka.