296
wreszcie już od najdawniejszych czasów stwórcę nieba i rządzcę świata pod nazwiskiem A11 a h, nazwiskiem, które od słowa Uh wyprowadzają, oznaczającego drganie i błyszczenie *). Prócz tego są domysły, iż ono stoi w pewnćm powinowactwie do hebrajskiego El czyli Eloah i Aldhah, staroarabskićj nazwy słońca 2). Życie pozagrobowe zaprzeczano, tak że właśnie z powodu swój nauki o zmartwychwstaniu Mahomet znalazł w znaczniejszych osobistościach ze swych rodaków opór i przeciwieństwo 3).
Prorok, wcześnie osierocony i w młodości na poniżające zajęcie pastucha kóz i owiec skazany, poprawił swoje stanowisko przez ożenienie się w swem 24-ym roku życia z 14 lat od siebie starszą lecz majętną wdową. On cierpiał od dzieciństwa na napady nerwowe, i byłby już z tego powodu u ludów afrykańskich, północno azyjatyckich i amerykańskich potężnym stał się szamanem. Podobnie jak ci wierzył i on temu jak najmocniój, że objawienie otrzymuje z zewnątrz i przez jego usta przemawia moc wyższa. Gdy w późniejszym wieku jego zapał cokolwiek ostygł, a wprawa zrobiła go mistrzem w dowolnćm wywoływaniu drgawek i zachwytu aż do pienienia się ust, urządzał on objawienia w celach najohydniejszych. Nim ósmą pojął żonę, żądała ona, aby małżeństwo było nakazane słowem boga, co też na takie żądanie oczywiście nastąpiło 4). Gdy innój z swych żon poprzysiągł porzucić koptyjską ulubienicę, a to przyrzeczenie mu potóm nie było na rękę, urządził sobie objawienie boga, że podobna przysięga, kobiecie złożona, nie ma żadnego znaczenia 5). Tak więc z owego młodocianego szamańskiego oszukańca samego siebie, stał się w latach zawiądu chytry oszust ludu. Dla pogodzenia cudu objawienia z rzeczywistością, zrobiono przypuszczenie, iż wola boga objawia się prorokowi tylko co do swej treści, tenże zaś ma czas tej treści nadać ową poetyczną formę, która umysły wyznawców tak głęboko poruszała, że nieraz pobożni muzułmanie, gdy nieprzygotowani groźne słowa jakiego wierszu z Koranu usłyszeli, z przerażenia bezprzytomni padali, a nawet śmiercią
1) A. Sprenger. Das Leben des Mohammed. T. I, str. 250 i 291.
2) v. Krem er. Herrschende Ideen des Islams, str. 3.
3) S p r e n ge r, 1. c. T. 1, str. 358.
4) Sprenger 1. c. T. III. str.'76.
5) SurÄ™ LXVI. Wahl, Der Qoran. str. 609--610.