WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH296 I

WA308–7 II5947 NAUKA O LUDACH296 I



280

szego jeszcze od rabunku, kradzież za zbrodniÄ™ już dla tego samego, że siÄ™ jÄ… speÅ‚nia tajemnie, nawet pożyczka pieniÄ™dzy wydawaÅ‚a siÄ™ nagannÄ…, gdyż groziÅ‚a oszukaniem wierzyciela T). Parskie prawo obyczajowe wymaga czystoÅ›ci i rzetelnoÅ›ci a żadna inna religia nie wyjednaÅ‚a sobie dotÄ…d takiego poważania u innowierców jak Mazdayasna. I ewangelia Å›w. wspomina przychylnie o magach, przybyÅ‚ych z dalekiego wschodu.

13. Izraelski Monoteizm

W dziejach obyczajowoÅ›ci i kultury ludzkiego rodu nie ma objawu, który by wiÄ™ksze miaÅ‚ znaczenie, aniżeli rozwój pojÄ™cia boga w kierunku monoteistycznym. Stary testament pozwala nam w swych szczerych * prostodusznych opowiadaniach i powieÅ›ciach jakby w naj-wiermejszem zwierciedle Å›ledzić za powolnem doirzewaniem tego czÄ™stokroć nadzwyczaj zagrożonego owocu. PrzenikniÄ™ci już od mÅ‚odoÅ›ci tÄ… prawdÄ…, że to, co jest wiernem i Å›wiÄ™tem, nie może być po-dzielnem, nie widzimy wiÄ™cej tych trudnoÅ›ci, które rozprzestrzenienie tój myÅ›li napotkać musiaÅ‚o, gdy jeszcze byÅ‚a nowÄ…, chwiejnÄ…, niejasnÄ…, przez maÅ‚Ä… liczbÄ™ tylko wyznawanÄ…, przez nieskoÅ„czenie wiÄ™kszÄ… zaÅ› na korzyść innych i dawniejszych wyobrażeÅ„ odtrÄ…canÄ…. Lud, majÄ…cy dojść do wiary w boskÄ… jedność, musiaÅ‚ wpierw przebyć wieki dÅ‚ugie umysÅ‚owego i obyczajowego rozwoju, gdyż jak Tylor sÅ‚usznÄ… robi uwagÄ™ 6), u żadnego z t. z. dzik ch pokoleÅ„ nie znaleziono dotÄ…d monoteizmu. Dzieje tego postÄ™pu zasÅ‚ugujÄ… jednak dopiero od owego czasu na krytyczne zaufanie, w którym lud Izraela sztukÄ™ pisma sobie przyzwoiÅ‚, a zatÅ›m od czasu wychodztwa z Egyptu, na każdy sposób nie wiele wczeÅ›niej 2).

W dawniejszych wiekach używali Hebrajczycy innych nazw, a nie Jahwe, na oznaczenie najwyższej istoty; a jedna z nich (Elohim) wyraża nawet dziwnym sposobem mnogÄ… liczbÄ™; co wiÄ™cćj, przy pe-wnćj uroczystej przysiÄ™dze wzywano aż trzech bogów jednego za dru-

J) Duncker. Ge9ch. des Alterthums I Aufl. T. II, str. 350 *) Anfange der Cultur. T. II, str. 333.

3) Wspomnienie o pierścionkach z pieczęcią za czasów Józefa 1fGen. 8& W. 18 i 25.) wskazywałoby na czas cokolwiek dawniejszy.

http://rcin.org.pl


Wyszukiwarka

Podobne podstrony:
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH471 I 455 dzieci i może od nich tychże samych ofiar żądać. Ludy owe ni
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH311 I 295 błądzie i uchu od igły 1). A jeżeli dia zaćmienia clirześcia
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH383 I i południowego oceanu, począwszy od wyspy Sumatra z otaczającemi
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH536 I 520 bardzo jeszcze nieokrzesani; lecz to dowodzi tylko tyle, że
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH623 I — 607 zy jeszcze znali, mianowicie chaldejskiego Ur*u, obecnie M
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH008 I IV Wreszcie potrzeba i to autorowi policzyć za zasługę, że jest
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH052 I IV.WIEK RODU LUDZKIEGO Kto tylko za rozwojem najrozmaitszych ple
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH246 I kezów i Huronów. Pokrewieństwo z ojcowskiej strony było za słabe
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH332 I 316 obyczajowego i umysłowego rozwoju pojedynczych plemion za je
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH420 I 404 da. Rozbój morski uchodzi zaś za szlachetne i rycerskie zaję
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH565 I 549 i my byśmy nie byli wspomnieli o tym sporze zakończonym, gdy
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH174 I 158 Maorowie, nim się jeszcze od swych pobratymców oddzielili, j
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH460 I 444 Od nich różnią się jedynie jeżykiem Burj eci, którzy jeszcze
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH583 I 567 że na południe od Darfura spotkamy niegdyś jeszcze większe a
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH552 I 536 w głąb’ kraju do południka przylądku Komorin blizko. Na zach
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH067 I 51 uznać, chociaż dokładnie wiedział o tśm, iż od kobiety pochod
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH020 I 4 nia część szaszki dla utworzenia równowagi. Przednie nasze koń
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH029 I 13 z tych ludów nie pochodzi od jednej tylko pary praojców, lecz
WA308?7 II5947 NAUKA O LUDACH031 I wiecej od członków innego typu odróżnia. Podobnież i każdy zwied

więcej podobnych podstron