WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH623 I

— 607

zy jeszcze znali, mianowicie chaldejskiego Ur*u, obecnie Magheiru, Erecłru obecnie Warka, Nipur’u czyli Kaim eh w języku biblijnym obecnie Niffer, nakoniec Bab-iUu, obecnie Hillah z Borsippa, ,,wieżą ięzyków^u %

Miasta te powstały pod panowaniem drugiej dynastyi Bero-sus’a, które według obliczeń, z sztucznćm wprawdzie dopełnieniem lat w chronologii, na rok 2286 prz. Chr. przypada ²). Olbrzymie budowle Ur u wznosiły się tarasami. Mury ich pokrywały szmelc niebieski, szlifowane achaty, alabastry, marmury, mozaiLi, miedziane goździe i złote blachy. Dach spoczywał na belkach palmowych, chociaż już dosyć wcześnie próby łuków sklepienia pokazywać się zaczęły. Gdy się spuścimy do grobów, to spotkamy tam trumny, t. j. duże czary gliniane podłużne, brzegami się stykające, a obok zmarłych sprzęty z szlifowanego krzemienia, bronzowe narzędzia, złote kolczyki i spiżowe naramienniki. Do najdawniejszych jednak dokumentów uależy wałeczkowatą pieczątkę prastarego króla Uruch zaliczyć, mnićj dla tego, że na niej zachowały się dworskie stroje ³) jak raczej z tego powodu, iż pieczętowanie samo na istnienie już wtedy pisma wskazuje. Jakkolwiek wynalazcy tego najstarszego rodzaju pisma nie należeli do rodziny ludów semickich, to jednak Chaldejczykom nie można odmówić zasług w dziedzinie miar i wag. Jeszcze dotąd przedstawia każda zegarowa tarcza dowód chaldejskiej mądrości ⁴). Pierwszy metryczny ciężarek został nad Eufratem oznaczony, gdyż babyloński talent odpowiada ściśle babylońskiej sześciennej stopie wody przy średnićj rocznej temperaturze kraju ⁵). Podział roku na miesiące i tygodnie, oraz nazwy naszych siedmiu dni zawdzięczamy Chaldejczykom. Oni to podzielili krąg na 360 stopni, a każdy stopień na 60 części. Cyfry ich dochodziły wprawdzie do stu, lecz oni posiadali prócz tego osobną nazwę na sześćdziesiąt czyli sossos, oraz na drugą potęgę sossos’a, zowiącą się sar os. Tabliczki gliniane, znalezione w Senkareh, zavie-rają nawet wskazówki do rozróżnienia jednostek, dziesiątek i t. d. na

*) J. O p per t, Inscription de Nabuchodonosor. Reims 1866, str. 13.

²) G. Rawlinson. The five great monarchies. T. 1, str. 153.

³) Zob. powyż. str. 174.

⁴) J. Brandis, Mtinz-Mass u Gewichtssystem. Berlin 1866, str. 20.

⁵) J. Brandis, 1. c. str. 33. Według J. Opperfa (Journal asiatiąue Paris 1872. Prem. serie T. XX, str. 157), babylońska stopa miała 315 mm. długości.

http://rcin.org.pl