WA308�7 II5947 NAUKA O LUDACH087 I

strony, a częściowego zaniknięcia oclrostków zębowych w szczękach, z drugiój ’). Gorszćm jeszcze było to, że Kamper wybrał otwory słuchowe i przegrodę nosa dla przeprowadzenia tędy swej poziomej płaszczyzny czaszki. Otóż tej poziomój płaszczyzny poszukiwali dotąd kraniologowie tak gorliwie, jak niegdyś alchimicy składników złota. Sądzono, że ta płaszczyzna przecina równolegle do poziomu głowę, gdy ta na swej podporze w punkcie ciężkości spokojnie spoczywa. Zdawało się, że przebieg łuków jarzmowych na tę samą linią pada i ustawiano też czaszki w takiśm położeniu. Wkrótce jednak przekonano się, że na czaszkach rasowych ta płaszczyzna ma rozmaite położenie, że nie zawsze ona idzie za biegiem łuków skro-. niowych, lecz czaszkę to z przodu, to z tyłu cokolwiek podnieść trzeba ²)„ Przy takióm postępowaniu spuszczał się badacz więcej na swe artystyczne poczucie, które jednak chwilowo zmienić się może. Wydarzyło się tóż pewnemu anatomowi, który tą ślizką poszedł ścieżką, że przy powtórzeniu wymiarów tychże samych czaszek po 3-ch latach, pokazały się różnice, dochodzące do 50%, jak Ihering dowiódł ³). Wreszcie podobne kąty dadzą się ściśle obliczyć jedynie na zdjętym rzucie obrysów czaszki. Z tego powodu umiejętność została zbogacona zdejmowaniem t. z. geometrycznej, a może właściwiej ortograficznej projekcyi czaszki. Wynalazca jej, Lucae, nadaje w tym celu czaszce na stałej podstawie żądane położenie. Równolegle do tej podstawy spoczywa na czaszce płyta szklauna, na któ-rćj dioptryczny narząd z krzyżem z nitek tak się przesuwa, że jego oś optyczna nieustannie po obrysie czaszki biegnie. Za tą osią optyczną, przechodzącą przez środek owego krzyża z nitek, posuwa się na płycie pióro i zaznacza atramentem przebieg drogi/). Tym sposobem otrzymujemy wizerunek czaszki taki, jak gdybyśmy się z wiel-kiśj odległości na nią patrzeli, jak np, z ziemi na księżyc, a podobne wizerunki nietylko że są wolne od wszystkich błędów perspektywicznego widzenia, lecz pozwalają oraz na zdjęcie wymiarów cyrklem.

Przy wymiarze kątów na części twarzowćj czaszki panuje mniejsza jeszcze zgoda, aniżeli przy oznaczeniu stosunków wielkości łupi-

⁴) Schaedelgruud, str. 119.

²) Lucae. Morphologie der Raęenschadel 1861. Zesz. 1. str. 42. Zesz. 2 i(1864) str. 81.

³) Archiy f. Anthrop. T. V. 1872. str. 396.

⁴) Morphologie der Rnęenschadel. Zesz I str. 10.

http://rcin.org.pl