KSE9262 II L47

325

PAPROCKI 1 PANOSZA.

szesnastym wieku, o wschodzie prawdziwie już narodowej literatury w Polsce, wystąpiła gromada ludzi myślących, którzy opuściwszy zwykłą dotąd drogę ogłaszania w druku pism swoich ziomków, jedynie tylko wję-zyku łacińskim: odważyli się przemowie. do nich w rodowitej mowie. Jak łacina tyle uprawiana kiedyś u nas, i ivle krajowi potrzebna, lak następnie i popęd ten do powszechniejszego lizynami i doskonalenia swojskiego języka, przyszedł stopniowo z duchem czasu od zachodu, gdzie już daleko dawniej ludzie nauki i talentu zaczęli tworzyć dzieła znamienite w trzeci) głównych językach europejskich. U nas w Polsce wątłe zrazu prohy zamieniły się w drugiej połowie XVI wieku w^r jędrne i silne płody, które pod względem ogłady i wykształcenia języka przewyższył' to niemal, co jednocześnie Francya i Niemcy wydać: mogły. Między takiemi ludźmi nauce po-święconemi odznaczył się z tej epoki w naszym kraju, Bartosz Paprocki z Gogol. Mnóstwo rzeczy pisał /’ rozmaitej wprawdzie wartfejM , ale wybraniem przedmiotów zajmujących najoświecenSzą wówczas klassę ludzi, i szczególniejszym a właściwym sobie satyrycznym i sm.ałym sposobem pisania,' wielce się przyłożył . mocno wpłynął razem ze spółczesnemi pisarzami na obudzenie chęci do czytania w narodzie, i następnie do myślenia. Urodzony w Mazow szu roku 1543, uczy ł się porządnie w Akademii Krakowskiej. Szczupła chudoba szlachecka zniewoliła go naprzód do szukania opieki i pomocy u moż