Magazyn6
8501

77

AKCYJNE PRAWO

gą zgłaszać do zarządu akcjonarjusze, reprezentujący przynajmniej */,„ część kapitału akcyjnego, żądanie umieszczenia ich na porządku obrad. Żądanie takie należy zgłosić przynajmniej na 2 tygodnie przed walnem zgromadzeniem, a to w tym celu, aby zarząd mógł umieścić zgłoszony wniosek w drugiem ogłoszeniu, zwołuj ącem walne zgromadzenie. Akcjonarjusz może corocznie żądać wydania mu odpowiedniej części zysku czyli dywidendy. Określenie wysokości dywidendy zależy od walnego zgromadzenia. Z drugiej strony walne zgromadzenie nie może dysponować dowolnie rocznym zyskiem. Tylko w ramach racjonalnej gospodarki mogłoby walne zgromadzenie zaniechać podziału zysku częściowo lub zupełnie, o ile tego wymaga interes spółki. W szczególności należy przy wydzielaniu dywidendy mieć na uwadze przepisy prawa i statutu. Mianowicie, przynajmniej 8% czystego rocznego zysku powinno być przelewane na kapitał zapasowy, póki nie osiągnie on */* kapitału akcyjnego; statut może podwyższyć te normy lub przewidzieć tworzenie innych kapitałów pod nazwą rezerwowych.

0    użyciu tych kapitałów rozstrzyga walne zgromadzenie, jednakże kapitału zapasowego o wysokości */* części kapitału akcyjnego można użyć tylko na pokrycie strat bilansowych. Zwyczajowo jest przyjęte, że wTaz z akcją spółka wydaje arkusz z kuponami dywidendowemi; są one dokumentami na okaziciela i mogą być samodzielnie zbywane. Prawo do wydzielenia odpowiedniej części majątku spółki powstaje dla akcjonarjusza dopiero podczas likwidacji spółki po spłaceniu wierzycieli

1    akcyj uprzywilejowanych. Prawo do poboru akcyj nowej emisji występuje przy podwyższeniu kapitału. Dotychczasowi akcjonarjusze mają pierwszeństwo objęcia nowoemitowanych akcyj w stosunku do ilości i rodzaju dotychczas posiadanych. Jednakże uchwała walnego zgromadzenia może pozbawić akcjonarjusza tego prawa.

Mniejszości akcjonarjuszów, t. j. grupie akcjonarjuszów, reprezentującej pewną część akcyj, prawo akc. daje szczególne prawa; mniejszość występuje wtedy jako organ korporacyjny i to w stosunku do normalnych organów spółki. Następujące uprawnienia służą mniejszości akcjonarjuszów: Akcjonarjusze, reprezentujący ^Ł/io część kapitału akcyjnego mogą domagać się zwołania walnego zgromadzenia oraz wniesienia spraw na porządek obrad; w razie niezwołania zgromadzenia mniejszość ta może być uprawniona przez sąd rejestrowy do dokonania zwołania. Takaż mniejszość akcjonarjuszów może żądać od sądu rejestrowego uzupełnienia liczby likwidatorów. Reprezentanci */t części kapitału mogą żądać ustanowienia rady nadzorczej lub obok rady — komisji rewizyjnej; na żądanie takiejże mniejszości wybór rady powinien być dokonany w drodze głosowania grupami (pod „grupą" rozumieć należy szereg osób, które mają wspólne cele w odniesieniu do działalności spółki); w tym przypadku każda grupa ma prawo delegować jednego członka do stałego indywidualnego wykonywania czynności nadzorczych. Akcjonarjusze, reprezentujący na walnem zgromadzeniu */« część głosów, mogą żądać wyboru komisji rewizyjnej grupami, akcjonarjusze zaś, reprezentujący na zgromadzeniu część akcyj, przypadającą z podziału ogólnej ilości reprezentowanych akcyj przez liczbę członków rady nadzorczej, mogą utworzyć grupę celem wyboru jednego członka rady.

13. Rozwiązanie spółki. Rozwiązali i e spółki powodują: przyczyny w statucie wymienione (np. upływ terminu, na który spółka została zawiązana), uchwala walnego zgromadzenia i upadłość spółki; w stosunku do spółek akcyjnych bankowych i ubezpieczeniowych przyczyną rozwiązującą może być nadto w pewnych przypadkach orzeczenie władzy administracyjnej; w szczególności władza ta ma prawo zarządzić likwidację spółki, jeżeli działalność jej narusza prawo lub statut. Rozwiązanie spółki następuje po przeprowadzeniu 1 i-k w i d a c j i, podczas której spółka zachowuje osobowość prawną. Przed ukończeniem likwidacji rozwiązaniu spółki może zapobiec uchwała, powzięta większością °/₄ oddanych głosów przy obecności reprezentantów ¹h kapitału zakładowego. Otwar cie likwidacji zarząd zgłosi do rejestru, a li-kwidatorowie ogłoszą o tem trzykrotnie w pismach i wezwą wierzycieli do zgłoszenia roszczeń. Bilans otwarcia złożą likwidatorzy walnemu zgromadzeniu, sądowi rejestrowemu i Ministerstwu Przem. i Handlu. Likwidację przeprowadza zarząd, jeżeli statut lub walne zgromadzenie nie po-