Magazyn6

6201

154

AMNESTJA PODATKOWA

stępkach z art. 187, 189, 280 i 281 k. k. Wreszcie art. 3 zawiera przepis, że przewidziana w art. 42 ustawy o opłatach stemplowych podwyżka stemplowa nie będzie wymierzona, w razie przedstawienia urzędowi skarbowemu pisma, podlegającego opłacie stemplowej, w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy.

Na specjalną uwagę zasługuje ustęp (r) art. 4. Przepis ten stanowi, że „postępowanie karne w sprawach wymienionych w art. 2 nie będzie wszczynane, jeżeli sprawca dopełni warunków w tymże artykule określonych, przed l jawnieniem wykroczenia podatkowego lub występku przez władzę skarbową albo oskarżyciela publicznego". Nasuwa się pytanie, jaki jest wza jcmny stosunek art. 2 i 4. Intencją ustawodawcy było przepisy art. 2 i 4 tak ściśle ze sobą związać, aby skutki określone w art. 2 mogły być wywołane tylko w okolicznościach określonych w art. 4, czyli in-nemi słowy, aby uwolnienie od odpowiedzialności karnej przysługiwało tylko tym płatnikom, którzy o popelnionem przez siebie pi zestępstw le zawiadomili władzę skarbową przed ujawnieniem przez nią tego przestępstwa. Że taka a nie inna była intencja ustawodawcy, to nie ulega wątpliwości, gdyż wynika to wyraźnie z treści uzasadnienia rządowego projektu ustawy. Czy jednak intencja ta została w tych przepisach należycie wyrażona? Na tern tle zarysowała się w judykaturze sądowej kran cowa rozbieżność poglądów. Jedne sądy przyjęły istnienie współzależności art. 2 i 4, inne jednak stanęły na stanowisku odmien-nem i w wyrokach swych wyszły z założenia, że art. 2 i 4 regulują niezależne od siebie stany faktyczne. Konsekwencja tego stanowiska jest taka, że sądy te zwalniają od odpowiedzialności karnej nietylko płatników, o przestępstwie których władza skarbowa dowiedziała się dopiero z dokonanych przez nich sprostowań zeznań, deklaracyj i t. p., lecz także tych płatników, którzy w ciągu 2 miesięcy od dnia wejścia w życie ustawy sprostowali swe pierwotne zeznania i t. p., bez względu na to, że popełnione przez nich przestępstwa władza skarbowa ujawniła przed dokonaniem tego sprostowania.

Sprawa oparła się o Sąd Najwyższy, który w tej ciekawej bądź co bądź kwestj i wyrokiem z dnia 25. XI. 1935 r. Nr. S. 1. k. 773/35 ustalił, że amnestja do przestępstw, ujawnionych przez władzę skarbową, albo przez oskarżyciela publicznego przed złożeniem przez sprawcę odpowiedniego sprostowania, nie stosuje się. Innemi słowy, Sąd Najwyższy podzielił w tej sprawie stanowisko, zajmowane przez władze skarbowe, podkreślając w motywach wyroku, że „ustawa przewiduje amnestję jedynie w sprawach, w których postępowanie nie zostało jeszcze wszczęte z powodu nieujaw-nienia przestępstwa", na co między innemi wskazuje brak w ustawie „jakichkolwiek postanowień np. co do umorzenia postępowania już wszczętego lub co do możności darowania kary w zapadłych już orzeczeniach". „Nieujawnienie przez władze przestępstwa, jest — jak stwierdza Sąd Najwyższy — warunkiem podstawowym stosowania amnestji, gdy zatem sprawca dokonał przepisanych w art. 2 czynności wprawdzie w terminie w tym artykule zakreślonym, lecz po ujawnieniu przez władze przestępstwa, to przepisy ustawy nie będą miały do tego sprawcy zastosowania".

Podkreślić jeszcze wkońcu należy przepis art. 5, który prawo uskutecznienia dodatkowych wymiarów ogranicza do trzech lat podatkowych, bezpośrednio poprzedzających rok podatkowy 1935, podczas gdy ordynacja podatkowa przewiduje pod tym względem pięcio, a w niektórych wypadkach nawet dziesięcioletni okres przedawnienia.

Jeżeli omówioną wyżej ustawę poddamy gruntowniej sze, analizie, to okaże się, że zbyt daleko w stosowaniu amnestji ona nie poszła. Uwolnienie bowiem od odpowiedzialności karnej w podatkach: dochodowym, przemysłowym, nadzwyczanym od niektórych zajęć zawodowych oraz od ener-gji elektrycznej, w razie sprostowania fałszywego zrznama, przed ujawnieniem czynu przestępnego przez władze skarbowe, przysługuje sprawcy i bez ustawy amnestyjnej, na mocy art. 173 ordynacji podatkowej. Właściwe zatem znaczenie tej ustawy zasadza się na zastosowaniu amnestji do przestępstw w zakresie opłat stemplowych podatku spadkowego i od darowizn, w zakresie niektórych występków objętych kodeksem karnym — oraz na ograniczeniu prawa uskutecznienia dodatkowych wymiarów we wspomnianych wyżej podatkach, do lat trzech.

Kazimierz Strzelecki.