Magazyn6
2201

314

BANKI

jego interesów, charakteru wypłacalności, konjunktury w danej branży etc. Dokładne zbadanie podpisów na wekslach, złożonych przez klienta, ubiegającego się o kredyt dyskontowy, daje bankowi możność bliższego poznania rodzaju i zakresu prowadzonego przez klienta przedsiębiorstwa, jego odbiorców itd. Dążąc do jaknajwięk-szego wyeliminowania momentu ryzyka przez dokładne poznanie interesów klientów, banki niekiedy uzależniają przyznanie albo powiększenie kredytu dyskontowego od skoncentrowania wszystkich interesów w jednej instytucji. — Przy dalszem kwalifikowaniu weksli do dyskonta b. k. k. zwracają uwagę na termin płatności; termin ten nie powinien być zbyt długi, gdyż narazić mogłoby to bank na unieruchomienie funduszów, wskutek niemożności skorzystania z redyskonta, nie powinien również być zbyt krótki, gdyż odsetki pobrane za dyskonto byłyby zbyt małe, w stosunku do kosztów ponoszonych przez bank w związku z pracami biurowemi etc. Statuty b. k. k. wymagają, aby weksle przyjmowane do dyskonta opatrzone były eonajmniej dwoma odpowiedzialnemi podpisami. Wymaganie to nie dotyczy domów bankowych.

Banki kredytu krótkoterminowego, chcąc zmobilizować środki, potrzebne na skup nowych weksli, albo na inne interesy czynne, korzystają z redyskonta w innych, większych bankach, częściej zagranicznych niż krajowych, najczęściej jednak w banku centralnym; w ten sposób dość znaczna część obiegu wekslowego trafia do portfelu instytucji emisyjnej. Możność redyskonta jest klapą bezpieczeństwa dla banków w mo mentach trudnych; jednakże znaczenie redyskonta, jak wykazało doświadczenie lat ostatnich, jest niekiedy przez banki przeceniane. U nas b. k. k. mają przyznany kontyngentowy kredyt redyskontowy w Banku Polskim. Zagranicą w większości krajów niema kontyngentów redyskontowych w bankach emisyjnych, zwłaszcza jeżeli chodzi o instytucje pierwszorzędne, dobrze znane bankom emisyjnym i na rynku.

Na rynku londyńskim banki kredytu krótkoterminowego współzawodniczą ze sobą w poszukiwaniu pierwszorzędnego ma-terjału wekslowego, dlatego też t. zw. stopa prywatna, po której banki obliczają weksle akceptowane przez banki i pierwszorzędne firmy towarowe („fine bank bills'⁴ i „fine trade bills“) odbiega daleko poniżej stopy urzędowej Banku Angielskiego, wynosząc w ciągu lat ostatnich zaledwie ułamek procentu.

Londyn jest największym i najlepiej zorganizowanym międzynarodowym rynkiem dyskontowym. W latach powojennych Nowy York przez pewien czas usiłował odebrać Londynowi tę supremację, jednakże brak tradycji, mniejsza znajomość rynków europejskich, wreszcie niższy poziom solidności w przeprowadzaniu tranz-akcyj zmusiły rynek nowojorski do kapitulacji wobec Londynu, jeszcze przed wybuchem krachu giełdowego w październiku 1929 roku. Jeszcze bardziej niefortunne były próby rynku paryskiego w latach 1930—1932.

Kupno i sprzedaż materjału dyskontowego przez banki londyńskie ma często miejsce przy pomocy t. zw. Discount Brokera, którzy nie są pośrednikami, gdyż pracują na własny rachunek. Niektóre firmy brokerskie są spółkami akcyjnemi o znacznych kapitałach, np. Alexander Discount Co, National Discount Co.

W Stanach Zjednoczonych redyskonto weksli przez każdy z Federal Reserve Banków uzależnione jest od roku 1928 od t. zw. „eligibility"; weksle „eligible" (wybieralne) muszą mieć termin nie dłuższy, niż dni 90, za wyjątkiem weksli wynikających z finansowania zakupów produktów rolnych, gdzie termin dochodzić może do 9 miesięcy. Zupełnie wyłączone są od redyskonta weksle, wynikające z finansowania zakupów papierów procentowych, z wyjątkiem emisji papierów państwowych. Do kategorji weksli „eligible* należą traty, wynikające z międzynarodowych obrotów handlowych oraz trzymiesięczne traty banków zagranicznych. Weksle nie „eligible" dyskontowane są po znacznie wyższej stopie, a często wogóle nie są przyjmowane. Niezależnie od redyskonta b. k. k. w Stanach Zjednoczonych mogą odstępować swe portfele Federal Reserve Bankom na wolnym rynku; taki skup weksli nazywa się „purchase" (kupno) w odróżnieniu od „rediscount" (redyskonto).

3. Interes lombardowy. Interes lombardowy polega na udzielaniu przez bank pożyczek zabezpieczonych zastawem weksli, papierów procentowych, towarów (w naturze albo w postaci dokumentów, jak frachty i konosamenty itd.). Przedmiot zastawu nie przestaje być własnością dłużnika. Kre-