496
BOLSZEW iZM
Wykonawczego, z którego wyszła Rada Komisarzy ludowych, będąca rodzajem ministerstwa, a więc rządu. Jednakże organizacja ta nie daje bynajmniej pojęcia o faktycznym stanie rzeczy. Była ona bowiem tylko parawanem, zakrywającym rząd faktyczny, który spoczywał w rękach partji bolszewickiej, właściwie zaś jej organu kierowniczego. Partje mieszczańskie zostały nieuznane przez bolszewików, po nich los ten spotkał prawicowych soc.-rew., wkoń-cu lewicowych, którzy po trwającem przez jakiś czas porozumieniu i współdziałaniu z bolszewikami, od połowy roku 1918 przeszli względem nich do ostrej opozycji, nie cofającej się nawet przed terorem indywidualnym, co ściągnęło na nich prześladowanie. Faktycznie więc wybory różnych stopni nie mogły w wyniku swoim dać opozycyjnych członków Wszechrosyjskiego Kongresu Rad, tern bardziej że w każdem ugrupowaniu, poczynając od dołu, należący do niego bolszewicy działać musieli solidarnie. Wybory odbywały się jawnie, pod naciskiem góry. Skomplikowany mechanizm wyborów, nierównych zresztą, bo dających nieproporcjonalnie wielki wpływ miastom, w stosunku do wsi — ułatwiał bolszewikom panowanie. W 19x7 r. do paitji bolszewickiej należało zaledwie kilkanaście tysięcy, po rewolucji marcowej liczba ta znacznie wzrosła, po zwycięstwie listopadowem doszła do 100 zgórą tysięcy. Wraz z utrwalaniem się ustroju sowieckiego liczba podniosła się jeszcze wielokrotnie, tak że wkońcu kierownicze sfery partji zmuszone były powstrzymać ten szybki napływ nowych członków, zdając sobie sprawę z tego, że wśród tego żywiołu świeżego dużo jest takich, co nie znajdują innego punktu oparcia i że w razie trudności politycznych rządu odejdą, a nawet go zdradzą. Pomimo tego nadzwyczajnego napływu bolszewicy stanowili zaledwie 20% ogółu ludności.
W latach 1918- —1920 bolszewicy, chcąc walczyć z nieprzyjaciółmi wewnętrznymi, mającymi swoje foimacje wojskowe, a także z wrogami z zewnątrz — musieli stworzyć silną zdyscyplinowaną armję, co było sprzeczne z poglądami, głoszonemi przez Lenina przed rewolucją listopadową. Dokonali jednak tego dzięki Trockiemu, ale mimo chwilowych triumfów przegrali wojnę z Polską w r. 1920.
Obok wojska, podobnego do armij innych państw — Sowiety stworzyły bardzo silny aparat policji politycznej, posiadający władzę rozległą, chociaż zależny całkowicie od pai tji. Przypomina on dawną carską ochranę, którą przewyższa okrucieństwem, nadużyciami oraz umiejętnością przenikania w głąb całego społeczeństwa. Rząd sowiecki nie cofa się przed żadnemi środkami w zwalczaniu swych przeciwników, uważając za takich nietylko rzeczywistych swych wrogów, dopuszczających się przeciwko niemu bądź to walki czynnej w postaci aktów teroru, bądź agitacji, lecz także i tych wszystkich, co ośmielają się krytykować go choćby w oględny sposób. System szpiegowski dochodzi w Rosji do najwyższego stopnia napięcia. Poza aparatem policyjnym wszyscy siebie nawzajem śledzą bądź to z amatorstwa, aby przypodobać się władzy i zabezpieczyć się przed prześladc -waniem, bądź to z obawy, że jeżeli sami nie doniosą, to zrobią to inni, którzy wiedzieli, że oni w porę nie zawiadomili władzy o czemś karygodnym, i za to pociągnięci będą do odpowiedzialności (Nawet dzieci donoszą na rodziców i rodzice na dzieci). Żadne wolności obywatelskie w Sowietach nie istnieją; prasa niezależna nie jest wo-góle dopuszczona do głosu, niema wolności słowa, stowarzyszeń i zebrań. Nawet związki zawodowe nie mają żadnej swobody ruchów. Słowem ten przewróT niby demokratyczny przeobraził się, jakby powiedział Marks, w swoje przeciwieństwo.
Po roku 1920 Sowiety wyszły pod wzglę dem demokratycznym z okresu największych trudności zewnętrznych i wewnętrznych; piozostały natomiast bardzo poważne trudności gospodarcze, o których wspominałem już poprzednio. To też Lenin, który był kierownikiem bolszewików i faktycznym szefem rządu, cieszącym się nieograniczonym autorytetem w szeregach swojej pyaitji, wystąpił z nowym programem gospodarczym w r. 1921.
Wyszedł on z tego założenia, że cała działalność bolszewików, po przewrocie listopadowym, nie może dać pożądanych wyników, o ile stosunki na wsi nie ulegną gruntownej zmianie, polegającej na podniesieniu materjalnem włościan. Niewzruszenie stał na stanowisku, że nowy ustrój Rosji nie może być dyktaturą samego pro* letarjatu, lecz warstwy tej i włościaństwa; tembardziej, że po przewrocie agrarnym i po zaniku warstwy robotników rolnych — wytworzyła się w Rosji liczna klasa chło-