Magazyn6
9301

585

CANTILLON RICHARD — CARLYLE THOMAS

Postlethwayt wiele mu zawdzięczali. Jego wpływ na nich przedewszystkiem wyraził się w zwalczaniu poglądów na temat waluty niezależnej od kruszców szlachetnych. Równocześnie C. usunął jednostronność teorji ekonomicznej swej doby, wyszedł poza zagadnienia czysto pieniężne, które były najważniejszym, czasami jedynym przedmiotem badania ekonomistów zwłaszcza angielskich wieku siedemnastego, a również i następnego.

Literatura: Cantillon Richard: Essai sur la naturę du Com-tneree en głnłral. Traduit de 1’Anglais. Londrei M. DCC. LV. — Diggs Henry: Przedruk tłumaczenia francuskiego Essai, z zachowaniem tytułu oryginalnego, tamie tłumaczenie angielskie, dokonane na podstawie tłumaczenia francuskiego z r. 1765 i iyciorys C. London 1931. — Jwmtm W. 8.: Richard Cantillon and the Nationality of Politicoi Economy. Contemporary ifctrieic 1881.

Józef Świdrowski.

Car Stanisław.

C. urodził się w Warszawie 26. IV. 1882 r Po ukończeniu studjów prawnych na Uniwersytecie Warszawskim poświęcił się adwokaturze. W 1917 wstąpił jako referent do organizującego się wówczas departamentu sprawiedliwości przy Tymczasowej Radzie Stanu. Od grudnia 1918 był szefem Kancelarji Cywilnej Naczelnika Państwa i piastował to stanowisko do początku 1923 roku. W maju 1925 został prokuratorem Sądu Najwyższego. W czerwcu 1926 został szefem Kancelarji Cywilnej Prezydenta Rzeczypospolitej, w listopadzie tego roku wice ministrem, a w grudniu 1928 ministrem sprawiedliwości. W listopadzie 1930 wszedł z ramienia Bloku Bezpartyjnego do Sejmu i poświęcił się odtąd w całości pracom parlamentarnym; był vicemarszałkiem Sejmu, przewodniczącym komisji prawniczej i generalnym referentem nowej ustawy konstytucyjnej. 4. X. 1935 został obrany marszałkiem Sejmu.

Carey Henry Charles.

C. ur. w r. 1793 w Filadelfji (U. S. A.), um. w 1879 r. Z zawodu był księgarzem. Dopiero po 40-tym roku życia oddał się całkowicie działalności naukowej. W poglądach teoretycznych zbliżał się do Bastia-ta, któremu nawet zarzucał plagjat swych dzieł. Wartość opierał na pracy zaoszczędzonej. Zasadę tę stosował do usług, dóbr, ziemi, a nawet ludzi. Przyjmując, że dary natury są dane darmo, twierdził, iż udział pracy w dochodzie społecznym rośnie, spada zaś udział akumulowanego kapitału. Przeciwstawiał się teorji renty gruntowej Ri-carda, udawadniając na przykładzie Ameryki, że najpierw są zajmowane pod uprawę grunta mniej urodzajne, wskutek czego produkcyjność ziemi stale wzrasta. Zwalczał też teorję ludnościową Malthusa. W zagadnieniach polityki ekonomicznej był pro-tekcjonistą. Wychodził z tych samych założeń co List i domagał się ochrony celnej nietylko dla przemysłu, ale i dla rolnictwa. Na poparcie idei protekcjonizmu wysuwał poza zasadami Lista argument wysokich kosztów transportu, jakie związane są z dostarczaniem towarów na dalekie rynki, czyniąc importowany towar droższym od własnego. Argument ten zbił już J. St. Mili.

Ważniejsze prace: Essay on the Ratę of Wages. 1835. — Principles of Political Economy, 3 vol., 1837-40. — The Past, the Present, and the Futurę, 1848. — Harmony of Interests, Agricultural, Manufacturing, and Commercial, 1850. — Slave Trade, Do-mestic and Foreign, 1853. — Principles of Social Science, 3 vol., 1858-59. — Manuał of Social Science. 1864. — The Unity of Law, as Exhibeted in the Relations of Phy-sical, Social, Mental, and Morał Science. 1872.

literatura: .Adler; Ricardo und Carey in ihren Ansichten Ober die Grundrente. Leipzig 1871. — DUhring O. C.t Carey a Um-wdlzung der Volkswirtschaftslehre. Milnchen 1885. — Etder: A Memoir of Carey. Philadelphia 1880. — Jeńka: H. C. Carey ais NationalOkonom. Jena 1885.

Leon Całka.

Carlyle Thomas.

C. urodził się w Szkocji, w hrabstwie Dumfries dnia 4. XII. 1795 r., umarł 2. II. 1881 r. w Londynie. W 1866 r. został wybrany rektorem Uniwersytetu w Edymburgu, po Gladstonie; współubiegal się o tę godność Disraeli, ale upadł. Przez czas długi wykładał matematykę; nie ona jednak była głównym przedmiotem jego myśli i życia. Był on przedewszystkiem myślicielem-mo-ralistą i głosicielem poglądów społeczno-politycznych. Wpływ jego w Anglji był bardzo silny, zwłaszcza w końcu pierwszej i w początkach drugiej połowy ubiegłego stulecia.

C. nie stworzył konsekwentnego poglądu filozoficznego. W poglądach jego obok ro-