Magazyn6
0401

596

CECHY — CECIL ROBERT LORD

6 881), w województwie warszawskiem — 389 (członków 9291), w lubelskiem — 235 (członków 6 609), w poleskiem — 24 (członków 1 355), w wileńskiem — 46 (członków 3 388), w nowogródzkiem — 64, w lwow-skiem — 165, w stanisławowskiem — 89, w krakowskiem — 193. Według nieoficjalnych danych było w całej Rzeczypospolitej w r. 1934 cechów około 3 300, skupiających około 150000 rzemieślników. Stosunek rzemieślników zrzeszonych w cechach do ogółu rzemieślników zrzeszonych wynosi obecnie zaledwie 40%. Ustawa z 1934 r. postanawia, wobec tego stanu rzeczy, likwidację związków cechów. Dla pełnienia zadań samorządu gospodarczego powołano do życia w drodze ustawy Izby rzemieślnicze, mające na celu obronę gospodarczych i zawodowych interesów rzemiosła. Samorząd przejął od cechów całokształt spraw administracyjnych, szkolnych i gospodarczych. Dalszem, zupełnie nowoczesnem, ogniwem organizacji rzemiosła są związki gospodarcze; są to zrzeszenia dobrowolne o charakterze zarobkowym. Zasada przymusu organizacyjnego znalazła pełne zastosowanie w ustroju rzemiosła Rzeszy niemieckiej. Ustawy niemieckie wprowadzają cechy jako przymusowe organizacje rzemieślnicze oparte na zasadzie wództwa. Do cechu należeć muszą wszyscy rzemieślnicy zapisani do rejestru rzemieślniczego. Do zadań cechów należą, obok spraw kulturalno oświatowych, sprawy gospodarcze, a także społeczne. Cech uprawniony jest do czuwania nad przestrzeganiem ustawowych przepisów w zakładach przemysłowych należących do cechu i w tym celu przysługuje im dostęp do warsztatów w czasie pracy i do pomieszczeń. Izby rzemieślnicze, do których należy prawo zakładania cechów, podlegają bezpośredniej kontroli ministra gospodarstwa narodowego. W Italji ustrój rzemiosła oparty jest na zasadach korporacyjnych. Naczelną władzą rzemiosła jest ministerstwo korporacyj. W całym szeregu krajów Europy Zachodniej i wschodniej zmiany ustrojowe rzemiosła dostosowują się do jego funkcyj w ogólnym procesie gospodarczym.

Literatura: Amekker E.t Przejawy kryzysu w rzemiośle i chałupnictwie. W-wa 1934. — Branłs La petite Industrie contemporaine. Paris 1902. — BUcher K.: Die Handwerker-frage. Schr. d. Vereins filr Sozialpolitik. Leipzig 1898.— Do-bieekt Z. i Śląski R.: Polska ustawa przemysłowa. Poznań 1931. -— OrUnberg J.: Der Mittelstand in der kapitalist. Gesellschaft. Leipzig 1932. — Hauszyld W.: Rzemiosło w krajach europejskich. Warszawa 1933. — Hauszyld WO izbach rzemieślniczych i ich związku. Warszawa 1934. — Kossuth 8f-r Rzemiosło. Warszawa 1917. — MiedziAska J.: Nauka zawodu w przemyśle i rzemiośle oraz Praca terminatorów w warsztatach rzemieślniczych. Kwart. Praca i Optcka Społeczna. 1931. — PtasiAski C.i Rzemiosło w Polsce współczesnej. Lublin 1934. — „Rzemiosło“ Organ Rady Izb rzemieślniczych. Rok 1935 i 1936. — 8amoleu>icx W.: Warunki rozwoju rzemiosła na tle nowej ustawy przemysłowej. Warszawa 1929. — Sombart W.s Da; Gewerbewesen. 1903. — Sprawozdanie z Międzynarodowego Kongresu Rzemiosła w Rzymie 1930.

M. 8.

Cecil Robert Lord.

C. wicehrabia of Chelwood, ur. 1864 r. Syn wybitnego męża stanu z czasów panowania królowej Wiktorji, lorda Salisbury, potomek możnego rodu Cecilów, który dał Anglji wielu wybitnych ludzi. Po studjach w Eton i Oxford C. został przyjęty do adwokatury w 1887 r. Wybrany do Izby Gmin jako konserwatysta w 1906, był jej członkiem do 1923, gdy wszedł do Izby lordów. Od 1915—1916 był podsekretarzem stanu w Foreign Office, od 1916—1918 ministrem blokady i zastępcą sekretarza stanu Foreign Office. Od 1923—1924 lordem prywatnej pieczęci, od 1924—1927 kanclerzem księstwa Lancaster. W 1927 wystąpił z rządu z powodu różnicy zdań w sprawie polityki rozbrojeniowej. Biorąc czynny udział w pracach Ligi Narodów byl delegatem Południowej Afryki na pierwszych trzech zebraniach ogólnych Ligi Narodów. W 1924 otrzymał nagrodę im. Prezydenta Wilsona za działalność swoją dla sprawy pokoju. Jest członkiem Komitetu przygotowawczego do Konferencji rozbrojeniowej i komisji dla spraw arbitrażu i bezpieczeństwa; pozatem jest prezesem brytyjskiej Unji dla Ligi Narodów i międzynarodowej Federacji dla Ligi Narodów (1932/3). Nazwisko lorda Cecila pozostanie na zawsze związane ze stworzeniem Ligi Narodów, jej działaniem i ideologją. Pakt Ligi Narodów został opracowany przez komisję konferencji pokojowej w Paryżu, pod kierownictwem prezydenta Wilsona, a przy czynnym współudziale C., który z generałem Smuts’em był delegatem angielskim. W opracowaniu paktu C. łączył idealizm ze zmysłem praktycznym i niespożytą energją, które pozwoliły zabezpieczyć przemożny wpływ Anglji na dalszy rozwój i działalność tego międzynarodowego parlamentu. W dalszej pogoni za ideałem powszechnego bezpieczeństwa C. wraz z Frań-