Magazyn6
0801

CŁA

700

leżnościom i formalnościom celnym, i odwrotnie, towary krajowe, przekraczające granicą wolnego obszaru celnego podlegają takim samym formalnościom celnym, jak przy wywozie zagranicę.

Zgodnie z art. 24 prawa celnego, kto przekracza granicę celną oraz przywozi lub wywozi towar, powinien stosować się do przepisów, obowiązujących w ruchu osobowym i towarowym przez granicę celną (powinność celna) i ponosi odpowiedzialność za naruszenie tych przepisów.

Kuch osobowy i towarowy przez granicę celną może się odbywać tylko na t. zw. drogach celnych. Drogami celnemi są następujące drogi, przecinające granicę celną: a) linje kolei żelaznych, b) przystanie morskie i wjazdy do nich, c) drogi lądowe (kołowe), wodne i powietrzne, uznane i ogłoszone jako drogi celne.

Wszystkie inne miejsca granicy celnej są drogami ubocznemi, których przekroczenie (względnie przewiezienie przez nie towaru) wymaga zezwolenia władz celnych (niezależnie od zezwoleń, wydawanych przez inne władze). Kompetentną władzą celną do wydania zezwolenia jest Ministerstwo Skarbu, a w przypadkach nagłej potrzeby Dyrekcja Ceł danego okręgu. Umowy z pań stwami sąsiedniemi o ułatwieniach w małym ruchu granicznym ustanawiają również punkty przejściowe (przejścia graniczne), w których mogą przekroczyć granicę w określonych warunkach mieszkańcy pasa pogranicznego, chociaż nie stanowią one dróg celnych.

Ochrona granicy celnej, zwłaszcza poza drogami celnemi, t. j. tam, gdzie niema urzędników celnych i urzędu celnego (granicznego), jest powierzona w Polsce t. zw. Straży Granicznej (z wyjątkiem granicy wschodniej, gdzie działa czasowo Korpus Ochrony Pogranicza). Straż Graniczna, na zasadzie swego statutu organizacyjnego (rozporządzenie Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 22 marca 1928 r., sprostowane obwieszczeniem z dnia 7 listopada 1928 r. i zmienione rozporządzeniem z dnia 7 października 1932 r.), ma powierzoną sobie nietylko ochronę celną granicy, lecz także ochronę policyjną i z tego względu jest organem, oddzielonym od służby ściśle celnej, ale wraz z nią podległym Ministerstwu Skarbu.

Stosunek W. M. Gdańska do granic celnych Rzeczypospolitej Polskiej regulują:

Traktat Wersalski i umowy gdańsko-pol-skie, w pierwszej linji umowa paryska z 1920 r. Na zasadzie tych umów Wolne Miasto Gdańsk jest umieszczone prawnie ;we-wnątrz polskich granic celnych, z tem, że w Gdańsku ma być utrzymywana w dotychczasowych rozmiarach wolna strefa celna (wolny obszar celny — Freibezirk w Neu-fahrwasser) i że Wolne Miasto samo i na swój koszt wykonywa (pod nadzorem polskim) służbę celną i ochronę granicy na swoim odcinku.

III. Celne unje.

Unje celne są szczególnym przypadkiem związku celnego i dlatego na tle związków i łącznie ze związkami muszą być rozpatrywane.

Związki celne dwóch lub kilku różnych organizmów politycznych powstają na tle zagadnienia łączności gospodarczej i często jako wyraz dążeń politycznych, bywając niekiedy pierwszym etapem do zespolenia się politycznego.

W zależności od źródła prawnego, sposobu powstania, zakresu wzajemnych uprawnień organizmów związanych, stosunku państw trzecich do związku i wreszcie trwałości związku, podzielimy związek celny na: związki o charakterze preferencyjnym, unje celne i włączenia celne.

Związki, zaklasyfikowane do jednego z wyżej wymienionych rodzajów (grup) związku celnego, mogą jeszcze posiadać szczególne cechy, które je będą różniły od innych związków, należących w zasadzie do tego samego rodzaju (grupy).

Wspólną cechą wszystkich rodzajów związku celnego jest bliższa łączność prawna państw, należących do danego związku, która je na polu celnem wyodrębnia ze społeczności międzynarodowej. Wzajemne traktowanie celne tych państw jest wyjątkowe i różni się od stosunku celnego do państw pozostałych. Klauzula największego uprzywilejowania, zawarta w umowach handlowych z innemi państwami, nie ma zastosowania i nie przeciwdziała wzajemnemu bliższemu traktowaniu się państw związanych.

Związki o charakterze preferencyjnym (regjonalne) powstają bądź na zasadzie ustawodawstwa autonomicznego, bądź na drodze wzajemnych umów handlowych, ograniczonych terminami, możnością przedłużania i wypowiedzenia umowy; wyjęcie