Magazyn6
1401

CŁA

706

dodatkowych w razie stosowania prenuj jawnych, względnie uprawiania polityki zniżkowej (dumping); stosowania zakazów przywozu, przewozu i wywozu (ten ostatni tylko do surowców) oraz wprowadzania zmian w taryfie celnej przywozowej. Niektóre z wydanych na pcd.tawie tych upoważnień rozporządzenia powinny być przedłożone następnie Sejmowi do zatwierdzenia; rozporządzenia niezatwierdzone traciły moc obowiązującą.

Ustawa ta porządkuje istniejący wówczas stan ustawodawstwa celnego, stwarzając wspólną podstawę prawną dla regulowania szeregu dziedzin polityki celnej, nie obejmowała jednak jeszcze całokształtu dziedziny celnej.

O własnym systemacie ustawodawstwa celnego można dopiero mówić z chwilą wydania własnej taryfy celnej z I93^{2 r}- oraz własnego prawa celnego z 1933 r.

Pierwsza taryfa celna własnej konstrukcji została wy Jana rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 23 sierpnia 1932 r. Taryfa celna w konstrukcji swej oparta została na międzynarodowym wzorze taryfy celnej, ustalonym p zez Komitet Ekonomiczny Ligi Narodów, z którego to wzoru przyjęto również nomenklaturę celną. Taryfa ta jest omawiana w dziale: „taryfa celna przywozowa".

Prawo celne, wprowadzone w życie rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej z dnia 27 października 1932 r., obejmuje całokształt dziedziny celnej (z wyjątkiem taryfv celnej przywozowej) i zawiera normy prawa materjalnego i formalnego w zakresie organizacji władz celnych, polityki celnej oraz postępowania celnego.

Z chwilą wydania taryfy celnej z roku 1932 i prawa celnego z 1933 r., ustawodawstwo celne wkroczyło na właściwe tory. Z tą chwilą stworzony został własny syste-mat ustaw< dawstwa celnego, opierający się na dwóch równorzędnych zasadniczych aktach prawnych i zbliżony do ustawc-dawstw państw obcych. Jeden z tych aktów — to taryfa celna przywozowa, która zawiera oprócz właściwej taryfy celnej kilka przepisów, odnoszących się do wymiaru cła. Drugim aktem jest pi awo celne, normujące resztę dziedziny celnej. Te dwa akty stanowią właściwy trzon, na którym opierają się dalsze rozporządzenia i instrukcje, regulujące sprawy celne.

2.    Obszar celny — granice celne. Ściśle z pojęciem cła łączą się pojęcia obszaru celnego i granicy celnej. Przez obszar celny rozumie się obszar, na który rozciąga się zwierzchność celna oraz jednolite ustawodawstwo celne. Obszar ten oddzielony jest od sąsiedniego obszaru celnego granicą celną, t. j. tą linją, z której przekroczeniem towar zaczyna podlegać cłu i przepisom celnym danego państwa.

Pojęcia obszaru celnego i granicy celnej nie są identyczne z pojęciem politycznego obszaru państwa i granicy państwa, choć przeważnie pokrywają się. Jeżeli chodzi o granicę celną, to może ona biec odmiennie od granicy p>aństwa. Granica celna może wybiegać poza granice polityczne, obejmując część lub całość sąsiedniego tery-torjum, co ma mirjsce np. przy unjach celnych, włączeniach (enklawach), bądź też granica celna może biec wewnątrz granic politycznych, oddzielając jakąś część od reszty obszaru, jak np. przy wyłączeniach (enklawach). W tych przypadkach część wydzielona jest włączona do sąsiedniego obszaru celnego, albo też tworzy oddzielny obszar celny.

Granica celna od strony morza jest odmiennie określona od granicy politycznej; granica polityczna obejmuje również i wody przybrzeżne, podczas gdy granicę celną stanowi linja styku lądu z morzem, a w portach lin ja, łącząca najdalej ku morzu wysunięte uiządzenia portowe.

Polski obszar celny obejmuje terytorjum Państwa Polskiego i terytorjum W. M. Gdańska. W. M. Gdańsk zostało na mocy postanowień art. 104 Traktatu Pokoju włączone do polskiego obszaru celnego. Cały obszar celny poddany jest jednolitemu ustawodawstwu celnemu, z uwzględnieniem umownego stanu z W. M. Gdańskiem.

3.    Wolne obszary celne. W rozwoju handlu międzynarodowego ważną rolę odgrywają t. zw. wolne obszary celne, wolne porty, wolne strefy. Spotyka się również nazwy stref handlu zagranicznego. Są to pewne obszary, oddzielone od reszty obszaru celnego, na które nie rozciąga się kontrola celna.

Przez uwolnienie towarów w wolnych obszarach celnych od uciążliwych formalności celnych i przez dopuszczenie możliwości reeksportu towarów obcych, czy to w stanie pierwotnym, w jakim nadeszły,