Magazyn6
1401

906

DOCHÓD

Bezpośrednio ze statystyk, o których była mowa, otrzymujemy sumy A i C. Aby wszakże otrzymać szukaną sumę d. s. = X, musimy oddzielnie oszacować sumy o i d, gdyż X = A + C — a + d. Najtrudniejszy jest może szacunek sumy d, jako obejmującej drobne rolnictwo i drobne mieszczaństwo.

Dochody przekazane powstają wówczas, gdy ktoś otrzymuje od innej osoby jakieś sumy w gotówce lub w naturze, stanowiące jego dochód, nie dając wzamian ich równowartości w postaci dóbr lub usług. Bezwątpienia należą tutaj sumy, otrzymywane przez dzieci od rodziców, ofiary dobroczynne, jałmużna, sumy skradzione i t. p. Najpoważniejsza część dochodów przekazanych powstaje jednak w związku z działalnością państwa i innych ciał publicznych. Zależnie od stanowiska, jakie się zajmuje wobec organizacji państwowej, można większą lub mniejszą część sum, pobieranych przez państwo w drodze przymusu, zaliczyć do dochodów przekazanych, t. zn. uznać, że urzędnicy otrzymują od podatników pensje, nie świadcząc im wzamian żadnej równowartości. Zgodne z opinją większości badaczy wydaje się poniższe ujęcie: wydatki państwa (dla krótkości mówimy o państwie, mając na myśli wszelkie ciała publiczne) można podzielić na nast. kategorje: usługi dla produkcji, np. bezpłatnie użytkowane kanały, gościńce, stacje doświadczalne, usługi te stanowią niejako półfabrykat, którego wartość tkwi już w wartości ostatecznej wyprodukowanych dóbr, a zatem nie stanowią nowego składnika d. s.; usługi na rzecz bezpośrednich konsumentów, jak szkoły, szpitale, usługi te stanowią produkt działalności państwa, jeszcze nigdzie nie policzony; kapitalizacja np. w formie budowy kolei; opieka społeczna i odsetki od długów konsumcyjnych państwa, pozycje te mają to wspólne, że państwo wypłaca je nie za dostarczone mu, a pośrednio obywatelom dobra lub wyświadczone usługi (jak urzędnikom), lecz „za nic“, dokonywując tylko przelewu z kieszeni jednych obywateli do kieszeni innych (np. King uważa, iż odsetki od długów państwa nie powinny być tu zaliczone, gdyż są one wynikiem pewnej ugody między podatnikami a subskrybentami pożyczek). W świetle powyższej klasyfikacji staje się jasne, jak powinniśmy postępować przy obliczeniu d. s. jako sumy dochodów: wszystkie podatki, czy to płacone przez przedsiębiorstwa, czy przez osoby fizyczne, powinny być potrącone z poszczególnych dochodów (statystyka podatkowa zazwyczaj podaje dochody jednostkowe bez potrącania podatku dochodowego). W ten sposób, licząc również dochody jednostkowe, płynące z budżetu państwa, niejako „na wyrost" załatwiamy sprawę dochodów przekazanych, przechodzących przez kasy państwowe; inne ich grupy nie sprawiają kłopotu, bo i tak nie figurują w statystykach, albo też łatwo dadzą się wydzielić (np. zapomogi dla bezrobotnych). Ponieważ niewszystkie su-my, wypłacane przez państwo osobom fizycznym, mają charakter dochodów przekazanych, zatem, dodając wszystkie dochody z potrąceniem podatków, otrzymalibyśmy sumę d. s. zbyt małą. Jednakże usługi, jakie państwo wyświadcza obywatelom, są przeważnie charakteru ogólnego i niepodobna ustalić, kto z nich ile korzysta (np. ile przypada na poszczególnego obywatela usług w zakresie służby bezpieczeństwa), dlatego też usługi na rzecz konsumentów (poz. druga naszej klasyfikacji) zaliczymy do dochodów nierozdzielonych. Do tej kategorji dochodów włączymy też kapitalizację państwową. Praktycznie rzecz biorąc, w związku z działalnością państwa największe trudności nastręcza oszacowanie wartości usług na rzecz konsumentów ze względu na niemożność dokładnego oddzielenia ich od usług dla produkcji (np. co się tyczy służby bezpieczeństwa, wymiaru sprawiedliwości, obrony kraju).

Dochody nierozdzielone px>wstają też w związku z działalnością innych osób prawnych, sp>ecjalnie w sp>ółkach akcyjnych, gdzie z reguły p>oważna część zysków bywa kapitalizowana. Oszacowanie ich sumy oprzemy na statystyce spółek akcyjnych i innych zrzeszeń gosp>odarczych.

Jako przykład szacowania sumy d. s. metodą personalną przytoczymy szacunek d. s. Anglji przez Clarka dla r. 1928.

milj. Ł

Suma dochodów, wykazana przez statystykę podatkową .........2 235

Suma strat, poniesionych przez przedsiębiorców .............. 60

Defraudacje podatkowe........ 80

Dochody instytucy] dobroczynnych, zwolnionych od podatków........ 39

Zwolmone od podatku raty amortyzacyjne od pożyczek hipotecznych, zaciągniętych na budowle przemysłowe ....    77