Magazyn6
8401

976

DYPLOMACJA

ze społeczności międzynarodowej. Niekiedy ze względów oszczędnościowych ta sama osoba reprezentuje dane państwo w kilku krajach.

Zanim przedstawiciel dyplomatyczny otrzyma nominację, winien rząd wysyłający upewnić się, że osoba posła będzie chętnie widziana w państwie przvjmującem, że będzie, jak się zwykło mówić, persona grata. Nazywa się to żądaniem a g r e-m e n t. Obcy rząd może odmówić przyjęcia danej osoby bez podania powodów; jednak rządy W. Brytanji i U. S. A. wymagają w takich razach wyjaśnień. Po uzyskaniu zgody na osobę proponowaną następuje formalne akredytowanie przedstawiciela dyplomatycznego przy rządzie przyjmującym. Dzieje się to w ten sposób, że nowomianowany poseł otrzymuje od swego rządu nominację na dane stanowisko, która jest aktem prawno-wewnętrznym; równocześnie zwierzchnik państwa wystawia mu listy uwierzytelniające (lettres de creance), które są aktem prawno-międzynarodowym i służą mu do wylegitymowania się wobec rządu, przy którym został on akredytowany. Po przybyciu na placówkę przedstawiciel dyplomatyczny zawiadamia o swym przyjeździe tamtejszego Ministra Spraw Zagranicznych i prosi o wyrobienie mu audjencji u zwierzchnika państwa w celu złożenia listów uwierzytelniających. Audjencja taka ma charakter uroczysty; przedstawiciel dyplomatyczny wręcza swe listy uwierzytelniające zwierzchnikowi państwa z odpowiednią przemową, na którą ten odpowiada, parafrazując zazwyczaj przemówienie przedstawiciela dyplomatycznego. Wręczenie listów uwierzytelniających ma doniosłość prawną z tego względu, że jest początkiem urzędowej działalności przedstawiciela dyplomatycznego, który dopiero od tej chwili zaczyna reprezentować swoje państwo. Jednak na mocy zwyczaju korzysta on z przywilejów dyplomatycznych od chwili, gdy opuścił swój kraj, udając się na miejsce przeznaczenia. Gdy przedstawiciel dyplomatyczny reprezentuje państwo, mające ustrój mo-narchiczny, uważa się, że jest on przedstawicielem osobistym monarchy, w razie więc śmierci lub abdykacji tego ostatniego musi on otrzymać od następcy nowe listy uwierzytelniające; w stosunkach państw republikańskich nie jest to konieczne. Nowe listy uwierzytelniające winny również być złożone, gdy przedstawiciel dyplomatyczny został podniesiony do wyższej rangi, np. poseł otrzymał nominację na ambasadora. W razie odwołania z placówki przedstawiciel dyplomatyczny otrzymuje listy odwołujące (lettres de rappel), które sam albo jego następca składa zwierzchnikowi państwa przyjmującego. Dawniej otrzymywał on w takim przypadku od niego listy zwalniające (lettres de conge), obecnie wyszło to zupełnie z użycia.

Jeśli rząd obcy jest niezadowolony z posła, to prosi zazwyczaj poufnie jego rząd o olwołanie go. W razach nagłych i ważnych przedstawicielowi dyplomatycznemu wręcza się paszporty, zapytując o termin wyjazdu, a nawet wyznaczając mu ten termin, co oznacza, że rząd przyjmujący nie chce utrzymywać z nim w dalszym ciągu stosunków i uważa misję jego za wygasłą; nazywa się to renvoi albo eloi-gnement f orce. Może to nastąpić również niezależnie od osoby posła i oznacza zerwanie stosunków dyplomatycznych z jego państwem.

Misja przedstawiciela dyplomatycznego kończy się zatem: a) w razie jego śmierci,

b)    w razie jego dymisji lub odwołania,

c)    w razie śmierci, abdykacji lub detronizacji jego monarchy, d) w razie śmierci, abdykacji lub detronizacji monarchy państwa przyjmującego, e) w razie zażądania przezeń paszportów, f) w razie zwrócenia mu paszportów przez rząd obcy, g)w razie rewolucyjnej zmiany rządu.

4. Podział przedstawicielstwa dyplomatycznego na rangi i klasy. Przed zaprowadzeniem stałych legacyj dzielono przedstawicielstwa dyplomatyczne stosownie do potęgi i znaczenia reprezentowanych przez nie państw. Wywoływało to częste zatargi pomiędzy rywalizującemi z sobą dworami. Stan rzeczy pogorszył się z chwilą rozpowszechnienia się stałych przedstawicielstw dyplomatycznych. Spierano się o pierwszeństwo pomiędzy ambasadorami a posłami, pomiędzy posłami zwyczajnymi a nadzwyczajnymi, pomiędzy przedstawicielami mocarstwa zaprzyjaźnionego lub związanego z państwem przyjmującem węzłami dyna stycznemi a przedstawicielami innych państw. Porządek wprowadził dopiero Regulamin Wiedeński (Reglement sur le rang entre les agents diplo-matiąues) z 19. III. 1815 r., będący 17-tym załącznikiem do Traktatu Wiedeń-