Magazyn6r301

719

INTERWENCYJNE FUNDUSZE WALUTOWE

Po dewaluacji pozostałych walut złotych we wrześniu 1936 roku stworzono fundusze interwencyjne w Holandji, Francji i Szwaj-carji.

Francuski fundusz interwencyjny (Le fonds de stabilisation des echanges) został utworzony dnia 1 października 1936 roku drogą wydzielenia 10 miljardów franków złota, odpowiadających części zysku, wynikającego z przerachowania rezerwy złotej Banku Francuskiego po wyższej od poprzedniej cenie. Fundusz ten przedewszystkiem miał hamować spadek kursu franka. Wobec aprecjacji franka w październiku 1936 roku fundusz odstąpił Bankowi Francuskiemu złota za 7 miljardów franków, otrzymując odpowiednią sumę banknotów. W grudniu oraz styczniu 1937 roku fundusz przejął od Banku Francuskiego 7 miljardów franków złotych w celu hamowania spadku kursu franka. Fundusz francuski ma bardzo trudne zadanie do spełnienia zwłaszcza wobec interwencji rządu, począwszy od dnia 23 lip-ca 1937 roku, w dziedzinie kursu rent, co pozwala rentjerom sprzedawać posiadane papiery po kursie dogodnym; wobec zaś zakupywania walut obcych nacisk na interwencyjny fundusz walutowy wzrasta.

Podobnie jak francuski, szwajcarski fundusz interwencyjny (Compte de compensa-tion — Goldverrechnungskasse), wynoszący 538 miljonów franków, odpowiadających zyskom z przerachowania zapasów złota Banku Narodowego po nowej cenie, miał służyć do przeciwdziałania spadkowi kursu franka. Jednakże wobec tego, że szwajcarskie, a później zagraniczne kapitały zaczęły napływać do Szwajcarji, fundusz zakupywał złoto na rynku, które następnie odsprzedawał Bankowi Narodowemu. Zapas złota Banku wzrósł z 2 075,9 niiljonów fr. szw. w dniu 7 października 1936 r. do 2672,5 miljonów fr. szw. w dniu 30 października 1937 r., wzrost wyniósł 596,6 miljonów franków (zdewaluowanych).

Walutowy interwencyjny fundusz holen derski został utworzony 30 września 1936 roku w chwili dewaluacji guldena drogą emisji 300 miljonów guldenów bonów skarbowych. Wobec spodziewanej zwyżki guldena fundusz miał wpływać na obniżenie jego kursu. Ponieważ jednak nastąpił spadek kursu guldena, fundusz kupił od Banku Holenderskiego złota za 100 miljonów guldenów. W grudniu fundusz zwrócił Bankowi poprzednio zakupione złoto, ponadto sprzedał mu złota za 50 miljonów guldenów.

0    rozmiarach zakupów złota przez Bank świadczą następujące dane: 12 października 1936 roku zapas złota Banku Holenderskiego wynosił 569,9 miljonów guldenów, 2 listopada 1937 roku — 1 354,6 miljonów guldenów, tak więc wzrost rezerwy złotej wyniósł 784,7 miljonów guldenów.

3. Kwestje techniczne interwencji. Interwencja walutowa przy pomocy interwencyjnych funduszów walutowych nastręcza cały szereg kwestyj o charakterze technicznym. Należy zaznaczyć, że sukces interwencji zależy głównie od środków, jakiemi rozporządza władza interwenjująca, od zręczności, z jaką interwencja jest prowadzona, oraz od rzeczywistych niespekulacyjnych sił, działających w kierunku zmiany kursu. Całkowita tajność operacyj często decyduje o wyniku akcji interwencyjnej. Nieraz jest pożądane, by interwencja była jawna i publiczna. Czasami władza interwenjująca łączy metodę tajności z metodą jawności operacyj interwencyjnych: jedne banki jako agenci organu interwencyjnego dokonywują operacyj tajnych, gdy inne banki, działając w porozumieniu z tymże organem, dokonywują operacyj jawnych.

Powstaje kwestja, czy przy interwencji kurs waluty krajowej winien być wiązany z jedną czy też wieloma walutami. Przed kryzysem zazwyczaj wiązano kurs waluty krajowej z jedną walutą złotą (dolarem lub frankiem), w czasie kryzysu przy interwencji uciekano się do wiązania waluty jednej z kilkoma walutami (np. interwencja angielska w r. 1931, wiązanie funta z dolarem

1    frankiem). Wiązanie waluty bronionej z kilkoma walutami faktycznie wiąże te waluty wzajemnie. Z im większą ilością walut władza interwenjująca wiąże walutę krajową, tern większe obowiązki na siebie przyjmuje. Zależnie od okoliczności interwencja winna odbywać się przy pomocy jednej lub też drugiej waluty, względnie nawet przy pomocy kilku walut. Wskazane jest wiązanie waluty krajowej z walutą silniejszą.

W miarę jak interwencja jest stosowana jako stałe narzędzie polityki monetarnej, coraz bardziej techniczne wykonywanie operacyj interwencyjnych przechodzi od instytucji emisyjnej do specjalnego organu, który w tajemnicy wykonywuje swe funkcje. W ten sposób odbiera się instytucji emisyjnej ważną funkcję bezpośredniego wpływania i oddziaływania na kurs waluty, pozo-