Magazyn6
1101

107

KAUCZUK

1905, w którym to czasie do Europy przybył pierwszy 176-ciotonnowy transport k. z Azji południowo-wschodniej. Był to k. plantacyjny i pochodził z eksploatacji pierwszych zespołów brazylijskiej hevei przeszczepionej przez Anglików na Cejlon i w okolice Singapoore, bez zgody zresztą Brazylji (1876). Zdobycie nasion hevei, z których wyhodowane w ogrodzie botanicznym w Londynie, a następnie wywiezione do odpowiedniego klimatu roślinki stworzyły podstawę produkcji plantacyjnej, było dziełem młodego botanika angielskiego Wickhama.

Szybko postępujący rozwój plantacyj k., które obok Anglji po roku 1910 zaczęli zakładać również Holendrzy w swych posiadłościach sundajskich, głównie na Jawie, zaznaczył się niezwykle gwałtownym wzrostem produkcji tego surowca, przyczem silnemu wzrostowi produkcji plantacyjnej towarzyszył niemniej gwałtowny spadek produkcji „dzikiej", spowodowany wspomnia-nem wyniszczeniem drzew kauczukowych w puszczy amazońskiej przez rabunkową ich eksploatację. Współczesny obszar plantacyj kauczukowych ocenia się na ponad 20000 km², z czego ponad 17000 km² znajduje się w wieku produkcyjnym.

Imponujący rozwój produkcji k przedstawia następujące zestawienie:

Rok	Produkcja w tonnach			Prod. plantacyjna w % prod. ogólnej
	Ogółem	k. dziki	k. plantacyjny
1830	30	30	—	—
1840	400	400	—	—
1850	3 000	3 000	—	—
1860	4 000	4 000	—	—
1885	15 000	15 000	—	—
1900	38 000	38 000	—	—
1905	59 500	59 30°	200	o,3
I9IO	74 000	74 000	7 OOO	9.0
1912	104 000	74 000	30 OOO	29,0
1913	115 000	03 000	52 OOO	45.0
1915	109 000	55 000	114 OOO	67,6
1920	341 000	36 000	305 OOO	89.3
192.5	526 000	39 000	487 OOO	92,6
1930	839 000	20 000	819 OOO	97.6
1931	813 000	16 000	797 OOO	98,0
1932	720 000	9 000	711 OOO	98,8
1933	867 000	12 000	855 OOO	98,6
1934	1 033 000	11 000	I 022 OOO	98,9
1935	887 000	18 000	869 OOO	98,0
1936	809 000	22 000	847 OOO	97.5

Przeważająca część współczesnej produk cji k. pochodzi z wschodnio-azjatyckich posiadłości angielskich, głównie z Malakki i Cejlonu. Poważnych ilości dostarczają również Indje Holenderskie. Szczegółowy udział w produkcji poszczególnych krajów, wyrażony w %% produkcji ogólnej przedstawia następująca tabelka.

Nazwa kraju	Rok
	1913	1929	1930	1931	1932	1933	1934	1935	1936
Kolonje angielskie . . .	40.5	85.7	66,7	63.9	66,6	62.5	57.9	58,8	52.4
Państwa Malajskie . .	29,0	S3.o	53.9	52.9	57.2	52,2	46,0	47-8	41.3
Cejlon	9-7	9.2	9.3	7.7	6.9	7.5	7-8	6,2	5.9
Borneo......	0.9	2,2	2,2	2.1	1,9	2,2	2,8	3.2	3.5
Indje Brytyjskie .	0.9	1.4	1.3	1,2	0.6	0,6	i.3	1,6	1.7
Indje Holenderskie . . .	4.4	29.5	29,4	32.1	29.8	33.1	37-4	32,5	36.3
Indochiny.......	—	1,0	1,2	15	1,8	2,2	1.9	3.3	4.7
Syjam ...	—	0,6	0,6	0.5	0,5	0,8	1.8	3.2	4.0
Ameryka Połudn	39.5	2.5	1.7	1.5	1,0	1.2	0.8	1,6	1.8
Afryka.......	15.8	0,4	0,3	0.5	0,3	0,2	0.3	0,6	0,8
Ameryka Środkowa . .		0.3	0,1					—	0,1

Największym konsumentem k. są Stany Zjednoczone Ameryki, które dla swego wspaniale rozbudowanego przemysłu gumowego, produkującego w 80% dla automobi-lizmu nabywają rocznie ponad 40 000 tonn k. surowego. Kolejne miejsca w spożyciu k. zajmują: Anglja (ponad 100 tys. tonn), Niemcy (65 tys. tonn), Francja (60 tys. tonn), Japonja (60 tys. tonn) i Rosja Sowiecka (40 tys. tonn), przyczem należy zaznaczyć, że konsumcja Niemiec, Japonji i Rosji w ciągu ubiegłego dziesięciolecia wzrosła parokrotnie (w Japonji o 450%, w Rosji o 400%, w Niemczech o 100%). Polska dla swych 50 fabryk (1937 r.) przerabiających k. sprowadza obecnie rocznie około 5 000 tonn k., przyczem w porówna niu z latami poprzedniemi ilość sprowadza nego k. dość poważnie wzrosła (1929 — 2779 tonn, 1930 — 2650 tonn, 1931 —