Magazyn6
3101

KIELECKO-SANDOMIERSKA WYŻYNA — KIRSZROT-PRAWNICKI JÓZEF 127

wysoko. Żadne z miast nie posiada dotąd kanalizacji. Kielce uzyskały szereg nowych gmachów. Ostrowiec i inne ośrodki doliny Kamiennej rozbudowały się również po wojnie dość znacznie. Elektryfikacja miast i ośrodków przemysłowych postąpiła znacznie naprzód dzięki organizacji Związku Elektrowni Okręgu Radomsko-Kieleckiego, który przeprowadził przewody wysokiego napięcia wzdłuż głównych linij kolejowych. Wsi jednak elektryfikacja nie objęła; siły wodne, aczkolwiek bardzo dobrze nadające się do wyzyskania, nie zostały tu jednak zużytkowane.

Głównym ośrodkiem życia kulturalnego i społecznego wyżyny są Kielce. Poczynania jednak w tej dziedzinie idą w znacznej części z Warszawy. Oświata ludowa, jak również i rozwój spółdzielczości, wykazują poziom znacznie niższy od przeciętnej polskiej. W ośrodkach przemysłowych i w Sandomierskiem stosunki są nieco lepsze.

Literatura: Łencewiczs Wyiyna Kielccko-Sandomierska. „Ziemia”. 1914. — „Pamiętnik Świętokrzyski'’. Kielce 1931. — Rzeczpospolita Polska, Atlas statystyczny. Warszawa 1930.

Stanisław Pietkiewicz.

Kierenskij Aleksander.

K. Aleksander, syn Teodora, urodził się w 1881 r. w mieście Wolsku gub. saratowskiej. Po ukończeniu wydziału prawa na uniwersytecie był adwokatem w Saratowie i zasłynął jako obrońca w sprawach politycznych. Zbliżył się do partji socjalistów-rewolucjonistów i w 1912 r. wszedł jako poseł do IV Dumy z ramienia frakcji „tru-dowików“, stanowiącej parlamentarny odpowiednik nielegalnej partji socjalno-rewolucyjnej. Stając na czele tej frakcji, omawiał w Dumie przeważnie sprawy robotnicze i rolne. Zasłynął jako świetny mówca parlamentarny. Swemi śmiałemi wystąpieniami ściągnął na siebie nienawiść carowej Aleksandry i z trudem uniknął aresztowania.

Podczas wojny światowej stał na stanowisku konieczności obrony kraju. Po upadku caratu był członkiem Rządu Tymczasowego od 15. III. 1917 r. — jako minister sprawiedliwości, a od 15. V. (po upadku Guczkowa) — jako minister wojny i marynarki. 21. VII. został premjerem i ogłosił ustrój republikański.

Jego nieumiejętność wyzyskania zwycięstwa nad bolszewikami, których próba zamachu stanu (w tak zwanych dniach lipcowych) spaliła na panewce, skierowała przeciw niemu żywioły umiarkowanie mieszczańskie, które zarzucały mu niezdecydowanie. Niezdecydowanie to ujawniło się i w stosunku do armji. Na życzenie sztabu Ententy i zgodnie z własnem przekonaniem K. w lecie 1917 r. zorganizował ofensywę Brusiłowa, nie był jednak w stanie zapobiec rozkładowi armji, a jego „pryncy-pjalność“ nie pozwalała mu na stosowanie surowych środków. Objeżdżał korpusy armji, wygłaszał do żołnierzy płomienne mowy i uzyskiwał chwilowe sukcesy, jednak po jego wyjeździe przewagę w armji zdobyli bolszewicy, prowadzący systematycznie antywojenną agitację wśród zmęczonych żołnierzy. Przeciw taktyce K., który w końcu lata został naczelnym wodzem, wystąpił gen. Korniłow, który z częścią armji wyruszył na Petersburg. K. osiągnął nad nim w początku września zwycięstwo, co mu się udało tylko przy pomocy bolszewików, którzy od tej pory traktowali go jak swego zakładnika, aby wreszcie, wywoławszy rewolucję w dniach 5 i 6 listopada 1917 r., odebrać mu władzę po zaciekłej walce na ulicach Petersburga. K. uciekł do Gat-czyny, a potem do Ługi, licząc, że armja z frontu przyjdzie mu z pomocą. Zawiódłszy się, uciekł zagranicę — do Londynu i Paryża i od tej pory przebywa zagranicą. Taktyka, wskutek której utracił władzę, mimo wielkiej popularności i rewolucyjnych zasług, otrzymała w dziejach miano „kie-reńszczyzny". Bolszewicy uważają go za zdrajcę proletarjatu, konserwatywna emigracja rosyjska — za dezorganizatora.

W Paryżu redagował „Dni“, które przestały wychodzić w 1933 r.

Ważniejsze prace: Gatczina (o historji rewolucji rosyjskiej). — Iz daleka. Paryż 1922. — The origin of the Russian revo-lution. London 1934.

Literatura: Aleksięjetc: Fiewralskaja rewolucija. Moskwa— Leningrad 1926. — Stcierczkou : A. F. Kierenskij. „Krasnaja Now". 1927.

J. Cynarskl.

Kirszrot-Prawnieki Józef.

K., publicysta gospodarczy, urodził się w Warszawie w r. 1842. Studjował w Lipsku i Wrocławiu. Ukończył wydział prawny Szkoły Głównej Warszawskiej. Obrońca sądowy przy sądzie apelacyjnym, a na