203
KOLEJE
Tabl. i. Wpływy i rozchody P. K. P w latach 1930—1938.
(milj. zł)
Rok |
1930/3! *) |
I93i/32 *) |
1032 3 kwart |
!933 |
1934 |
1935 |
1936 |
*937 (dane (prowizo ryczne) |
1938 (budżet) |
Przewóz osób koleją1) .... |
349,3 |
292,1 |
187,1 |
210,7 |
204,3 |
205,6 |
204,0 |
220,2 |
229,2 |
Przewóz towarów koleją.1) . . . . |
925.4 |
793.2 |
49i,7 |
552.8 |
583,2 |
578,2 |
5*3.7 |
607,5 |
677.6 |
Inne przewozy koleją1) ..... |
34.0 |
3C2 |
22,0 |
22,2 |
20,8 |
!8.3 |
17,0 |
18.8 |
18,2 |
Przewozy koleją razem *)..... |
1308,7 |
1 Ji6,5 |
700,8 |
785.7 |
808,3 |
802,1 |
734.7 |
846,5 |
925.0 |
Inne wpływy przed-sięb. razem . . |
207,7 |
»3C5 |
69,2 |
108,2 |
88,7 |
93,8 |
102,6 |
122,2 |
94.3 |
Całkowity wpływ |
1516.4 |
1 248,0 |
770,0 |
893.9 |
897,0 |
895.9 |
837.3 |
968,7 |
1 019,3 |
Całkowite rozchody |
1486,4 |
I 223,0 |
769.9 |
865,2 |
829,7 |
812,5 |
805.5 |
873.4 |
957.5 |
Nadwyżka wpływów .... |
30.0 |
25.0 |
0,1 |
28.7 |
67.3 |
83.4 |
3*.8 |
95.3 |
61,8 |
*) Bez przewozów kolejami wąskotorowemi.
*) W r. 1930/31 wpływy obejmują dochody nadzwyczajne kolei 76,9 i rozchody na inwestycje — 161,8, milj. zł. w r. 1931/32 wpływy obejmują dochody nadzwyczajne kolei 23.3 i rozchody na inwestycje — 88,5, które w latach następnych są zawarte w budżecie funduszu inwestycyjnego.
sów amortyzacyjnych i na renowację zapobiegałyby tym niedomaganiom, lecz na kolejach rządowych są i poza Polską rzadko stosowane. Drugą odrębnością finansów kolejowych jest tak zw. Fundusz Inwesty-cyjny. Ustanowiony rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 29. II. 1929 r. służy do księgowego ujęcia poza właściwym budżetem wszystkich wydatków, zwiększających wartość majątku stałego. Zasilają go m. in.: wpływy z długoterminowych pożyczek na cele inwestycyjne, dopłaty z nadwyżek budżetowych stosownie do planu fin.-gosp., wpływy ze sprzedaży majątku, wpłaty osób trzecich i t. p.
Budżetowanie kolejowe ma swoisty charakter i polega na następujących przesłankach: 1) Rozróżnia się wpływy i rozchody stałe, niezależne albo mało zależne od przewozów i ruchu i rozchody zmienne, proporcjonalne do przewozów i ruchu. 2) Na podstawie danych okresów poprzednich i znajomości konjunktury, zarząd kolejowy ustala przewidywania co do przewozów w pasa-żero-kilometrach i tonno-kilometrach netto. 3) Na podstawie przewidywanych zmian w taryfach i strukturze przewozów zarząd ustala, jakie wpływy mogą być preliminowane od jednostki przewozów, a mnożąc je przez ilość przewozów otrzymuje dane o przewidywanych wpływach. 4) Inne wpływy, mniej zależne od przewozów są określane na podstawie rozważań wyników lat poprzednich. 5) Na podstawie innych danych statystycznych zarząd określa ilość jednostek ruchowych, potrzebnych do wykonania zaprei 1 minowanych przewozów, czyli tak zwanych przebiegów. Są to tonnokilo-metry brutto (łącznie z ciężarem taboru), wagonoosiokilometry, pociągokilometry, pa-rowozokilometry i t. d. Znając z lat poprzednich koszty połączone z wykonaniem przebiegów, zarząd oblicza koszty zależne od ruchu jak np.: obsługi parowozów i pociągów, paliwa, smarów, naprawy bieżącej taboru i t. d. 6) Koszty niezależne lub mniej zależne od ruchu, są preliminowane na podstawie danych z lat poprzednich, oraz programów robót i innych zamierzeń.
Wpływy i rozchody niezależne od przewozów dają się dosyć łatwo utrzymać w ramach preliminarza, natomiast wpływy z przewozów i rozchody zależne od ruchu często zawodzą. Powstaje przytem trudność kontrolowania: jeżeli przewozy wzrastają, rosną koszty zależne od ruchu, lecz trudno ustalić, w jakiej mierze wzrost ich jest uzasadniony. W razie zmniejszenia się przewozów i ruchu, kredyty przyznane podległym jednostkom administracyjnym nie powinny
14*