Magazyn63701

KOMIS PODATKOWY — KOMISJA KONTROLI DŁUGÓW PAŃSTWOWYCH 233

temi towarami (§ 119. p. f) i g) rozp. wyk. do Ordynacji Podatkowej).

Literatura: Allands Zagadnienia komisu i poi ednictwa w iwietle przepisów podatkowych. „Przegląd Skarbowy*'. Warszawa 1930. — AUerhand: Glossa przy Q PA: 1932: 78. — Bendrtmon: Glossa przy O PA: 1937 :1930. — GUk: Komis i ajent ara pod •względem podatkowym i buchalteryjnym. Poznań 1937. — Odra: Glossa przy O PA: 1936 :1522. — H-jnzatko: Wfamoić dobra komisowego. Lwów 1932. — Jackoicati: Glussa przy OPA : 1937 :1788.—Kototcicz:Glossa przy O PA: 1937:1766.— Kubiak: Odpowiedzialność podatkowa. Łtidj 1938. — Namii-Meuftcz: Glossa przy OPA: 1938: 2113, 2114. — Piotrowski: Glossa przy OPA: 1937:1850. — Romenkranxt Ordynacja podatkowa. Warszawa 1937. — S*cxygielnki: Własność doWa komisowego na tle prawa skarbowego. „Glos Sąd.^tl Warszawa 1938.— Weinfeld: Daniny, podatki, cla i akcyzy. Warszawa 1937.

Stanisław Gebert.

Komisarz awaryjny.

Instytucję k. a. spotykamy w żegludze morskiej. Łączy się ona ze zjawiskiem awa-rji wspólnej, polegającej na ponoszeniu wspólnie przez statek i ładunek ofiary, dobrowolnie uczynionej dla wyratowania obu ze wspólnego niebezpieczeństwa (np. straty, powstałej wskutek wyrzucenia do morza części ładunku dla odciążenia statku w czasie burzy). Ofiarę tę rozdziela się w myśl przepisów prawa morskiego na statek oraz przewoźne i ładunek z danej podróży w stosunku do ich wartości. Plan podziału szkody awaryjnej na statek, przewoźne i ładunek sporządzają zaprzysiężeni eksperci, nazywani dyspaszerami (dispa-cheurs). Komisarze zaś awaryjni, zwykle maklerzy okrętowi, przygotowują w imieniu stron zainteresowanych materjały i dane, potrzebne dla sporządzenia planu dyspaszy.

W. Sowiński.

Komisja kontroli długów państwowych.

Sejm i Senat sprawują kontrolę nad działalnością Rządu. Kontrola ta jest specjalnie unormowana w dziedzinie pożyczek państwowych. W tym celu stworzony został osobny organ (Konst. art. 31 i 46). Organem obu Izb do wykonywania tej kontroli jest Komisja kontroli długów państwowych, co jednak nie wyklucza samodzielnej kontroli długów państwa przez Kontrolę Państwa (Konst. art. 77). Organizacja i zakres działania tej Komisji określone są ustawą z dn. 2. I. 1936 r. (Dz. U. R. P. Nr. 2, poz. 3), która zastąpiła zniesioną równocześnie ustawę z dn. 22. IX. 1922 r. (Dz. U. R. P. Nr. 89. poz. 805). Komisja składa się z 8 członków (4 posłów i 4 senatorów) oraz z przewodniczącego, wybranego przez wspomnianych 8 członków Komisji z poza swojego grona, ale z pośród posłów i senatorów. Równocześnie z członkami wybiera Sejm i Senat po 4 zastępców, Komisja zaś — zastępcę przewodniczącego z pośród siebie. Zastępcę powołuje Komisja w miejsce członka, w przypadkach ustawą przewidzianych (utrata mandatu, zrzeczenie się, niemożność wykonywania obowiązków i t. p.), poczem Sejm lub Senat dodatkowo wybiera dalszego zastępcę, uzupełniając ich liczbę po czterech z każdej Izby.

Kontrola rozciąga się na długi gotówkowe państwa, jego przedsiębiorstw i funduszów, zaciągnięte w formie pisemnej, bez żadnych wyłączeń, nadto na dokonaną przez państwo emisję znaków pieniężnych i na gwarancje, przez państwo udzielone.

Wyliczanie tych uprawnień w art. 3 ustawy z dn. 2. I. 1936 r. i nieszczęśliwa redakcja stały się powodem wątpliwości i ankiety, przeprowadzonej w roku 1937 w Komisji z rzeczoznawcami (St. Wróblewski, Weinfeld i Berezowski, Druk Sejmowy Nr. 789 z sesji 1937/38). Brzmienie art. 31 i 46 Konstytucji i cel instytucji (budzenie zaufania) oraz jej historja, nie pozwalają na wyłączenie z tej kontroli długów wiszących (administracyjnych), t. j. długów, które zaciągają resortowe władze administracji rządowej bez aprobaty Izb ustawodawczych, lub bez przepisami przewidzianego upoważnienia i bez pokrycia w budżecie lub w aprobowanych planach gospodarczych. Możliwą jest ta kontrola już w obecnym stanie rachunkowości państwowej, która wprowadziła od dn. 1. IV. 1935 r. obowiązkowe prowadzenie przez wszystkie resorty księgi należności biernych (Rozp. Min. Skarbu z dn. 27. III. 1935 r. Dz. U. R. P. Nr. 9, poz. 178, załącznik, art. 55).

Również niedopuszczalne jest ograniczenie kontroli tego organu do długów, wynikających z umów pożyczkowych (ust. z dn. 2. I. 1936 r., art. 10, pkt. 2 „zaciągnięte zobowiązania*¹), ani do długów wpisanych do księgi długów. Podlegają tej kontroli również długi wszelkich, także wydzielonych przedsiębiorstw państwowych oraz długi funduszów. Stanowisko to zajęła też

Encyklopedia nauk politycznych.