763
LUDNOŚĆ
XIX stulecia pozwalają oszacować całkowitą immigrację brutto w latach 1821—1850 na około 20 tys. osób; w latach późniejszych rozwój immigracji podaje tabl. 17.
TABL. 17. IMMIGKACj A DO BRAZYLJI PRZED WIELKĄ WOJNĄ.
Okresy |
Immigracja w tys. osób |
Okresy |
Immigracja w tys. osób |
1821—1850 |
20 |
i88r—1890 |
531 |
1851—1860 |
122 |
1891.—1900 |
1 144 |
1861—1870 |
98 |
1901-1910 |
689 |
1871—1880 |
219 |
1911—1915 |
608 |
Najwyższe natężenie osiągnęła immigra-cja do Brazylii w ostatniej dekadzie ub. stulecia (w r. 1891 — 217 tys. osób) oraz w latach bezpośrednio przedwojennych (w roku 1913 — 190 tys. osób). Ogólna liczba im-migrantów w okresie przedwojennym wyniosła 3 430 tys. osób. Przeszło 40% tej liczby stanowili Włosi (około 1,5 miljona), 27% — Portugalczycy (około miljona) i 13% — Hiszpanie (blisko */* miljona). Jak wiadomo, istniała też dość znaczna im-migracja z Polski zarówno do Brazylji jak do Argentyny, jednakże statystyki ówczesne nie wyodrębniają ani Polaków, ani osób, urodzonych w Polsce. Można przypuszczać, że do obu tych krajów razem immigrowało 200 do 300 tys. osób z Polski.
Pozostałe kraje Ameryki grały znacznie mniejszą rolę jako ogniska immigracji; w niektórych natężenie immigracji było względnie wysokie, jak np. w Indjach Zachodnich, ale rozmiary absolutne migracyj były tu znacznie skromniejsze. Wyłączając migrację poszczególnemi krajami obu Ameryk możemy oszacować sumarycznie immi-grację brutto do całego kontynentu w sposób następujący:
TABL. 18. IMMIGRACJA DO AMERYKI PRZED WIELKĄ WOJNĄ.
Liczba | ||
Kraje |
Okresy |
immigrantów w miljonach |
Stany Zjednoczone |
1801—1914 |
30,1 |
Kanada ....... |
1821—1915 |
4.3 |
Argentyna...... |
1856—1915 |
4.7 |
Brazylja ...... |
1821—1915 |
3.4 |
Indje Zachodnie . . . |
1836—1915 |
0,9 |
Kuba........ |
1901-1915 |
0,4 |
Urugwaj....... |
1866—1915 |
0.5 |
Pozostałe kraje .... |
. |
0,2 |
Razem ...... |
44.5 |
Poza Ameryką znajdujemy jeszcze ogniska immigracji europejskiej w Australii i Nowej Zelandji, znacznie skromniejsze co do rozmiarów i o odmiennym charakterze. Kolonizacja tych krajów przez Europejczyków rozpoczęła się znacznie później, szersze rozmiary przybrała zaś dopiero w drugiej połowie XIX stulecia. Przedtem immigra-cja do Australji miała prawie wyłącznie charakter przymusowy — kraj ten służył jako kolonja karna (ob. wyżej p. II, 4, e); immigracja do Nowej Zelandji była znikoma: ludność biała w r. 1839 wynosiła tu około 1 000 osób, w następnych latach przybywało po 2—3 tysiące rocznie.
Dane statystyczne, dotyczące immigracji do Australji jako całości, istnieją dopiero od r. 1861 począwszy; dla okresu wcześniejszego mamy tylko fragmentaryczne dane dla poszczególnych kolonij. Tak więc, w latach 1831—1860 immigracja subsydjowana do Nowej Południowej Walji wyraziła się liczbą 140 tys. osób, do Wiktorji w latach 1838—1860 — 116 tys. osób; ogólna liczba przyjazdów drogą morską do Nowej Walji Południowej w latach 1826—1860 wyniosła 235 tys. osób, do Australji południowej (1836—1860) — 180 tys. i do Wiktorji (1837—1860) — 650 tys. osób. Te ostatnie liczby obejmują jednakże również podróżnych, przybyłych do odnośnych kolonij z innych części Australji, nie mogą więc być uważane nawet za obraz immigracji brutto.
Rozwój immigracji netto od 1861 roku podaje tabl. 19.
TABL. 19. IMMIGRACJA NETTO DO AUSTRA-LJI W LATACH 1861—1915
(w tysiącach osób).
Okresy |
Immigracja |
Okresy |
Immigracja |
1861—1870 |
167 |
1891—1900 |
25 |
1871—1880 |
192 |
1901-1910 |
4i |
1881—1890 |
383 |
1911—1915 |
*37 |
Razem immigracja netto w ciągu 55 lat wyniosła więc 945 tys. osób; immigracja brutto (według szacunku Carr-Saundersa) wyniosła prawdopodobnie w tym czasie około 2 miljonów osób.
Analogiczne dane dla Nowej Zelandji dają obraz następujący:
49*