Magazyn6 3101

927

MIĘDZYNARODOWA ORGANIZACJA PRACY

dotyczących ochrony pracy w poszczególnych krajach, udzielanie informacji na podstawie tych materjalów oraz przygotowywanie terenu dla międzynarodowego porozumienia w tych sprawach. Już w pierwszych latach swego istnienia Związek rozwinął pewną działalność i dal inicjatywę do zwołania paru konferencyj. A więc w 1905 zebrała się międzynarodowa konferencja rzeczoznawców w Bernie i opracowała projekty konwencyj w sprawie zakazu pracy nocnej kobiet w przemyśle i używania białego fosforu do wyrobu zapałek; konwencje te zostały uchwalone w 1906, przyczem do pierwszej przystąpiło 14, a do drugiej 7 państw. W 1913 zebrała się w Bernie konferencja rzeczoznawców, która opracowała dwie dalsze konwencje w sprawie zakazu pracy nocnej dla małoletnich i określenia dla nich i dla kobiet maksymalnego dnia roboczego na 10 godzin. Konwencje te miały być uchwalone na konferencji w roku następnym, lecz wybuch wojny uniemożliwił jej odbycie i wogóle powstrzymał dalsze, tak owocnie rozpoczęte już, prace. Pod koniec wojny zato usiłowania w tym kierunku ujawniły się ze wzmożoną siłą. Żądania umiędzynarodowienia ochrony pracy wysuwały coroczne zjazdy i kongresy robotnicze. A więc w 1916 w Leeds zjazd syndykatów robotniczych Anglji, Francji, Belgji i Włoch, w 1917 w Bernie konferencja przedstawicieli związków zawodowych szeregu państw oraz w tymże roku doroczny kongres Amerykańskiego Związku Robotniczego w Buffalo, a następnie zjazdy robotniczych związków zawodowych w Sztokholmie w 1917, w Londynie w 1918. Wreszcie w 1919 odbył się w Bernie zjazd, w którym wzięli udział przedstawiciele związków robotniczych z najważniejszych państw i który, dążąc do utworzenia instytucji uprawnionej do wydawania obowiązujących międzynarodowych ustaw socjalnych, przyjął program międzynarodowego ustawodawstwa — Charte du Travail — obejmujący następujące punkty:

1.    Obowiązek uczęszczania do szkół zawodowych-

zakaz pracy dzieci poniżej lat 15.

2.    Sześciogodzinny dzień pracy dla młodzieży do

lat 18; zakaz pracy nocnej, niedzielnej i w święta.

3.    Angielska sobota dla kobiet; zakaz pracy

a)    6 tygodni po i 4 tygodnie przed połogiem.

b)    w niebezpiecznych zawodach i pod ziemią,

c)    w niedziele i święta oraz w porze nocnej; oraz zasada jednakowej płacy.

4.    8-godzinny dzień pracy i 48-godzinny tydzień pracy dla wszystkich robotników; zakaz pracy nocnej z wyjątkiem zakładów o pracy ciągłej.

5.    W zakładach o pracy ciągłej 36-godzinny odpoczynek tygodniowy, od soboty do poniedziałku, co drugi tydzień; dodatkowe wynagrodzenie za pracę nocną i w dnie świąteczne.

6.    W zawodach niebezpiecznych ma dzień trwać krócej niż 8 godzin; zakaz stosowania przy produkcji dających się zastąpić środków trujących (biały fosfor i biel ołowiana).

7.    Poddanie pracy chałupniczej kontroli, ustanowienie płac minimalnych oraz zakaz pracy chałupniczej w zawodach niebezpiecznych i przy wytwarzaniu środków spożywczych.

8.    Prawo koalicji i strajku dla wszystkich robotników.

9.    Usunięcie zakazu immigracji i emigracji, poza wypadkami kryzysu, epidemji, lub grożącemi obniżeniem poziomu kultury pracowników krajowych.

10.    Ustanowienie urzędów płac. oraz wprowadzenie płac minimalnych dla robotników niezorgani-zowanych i źle płatnych.

11.    Międzynarodowa konferencja finansowa, dla przywrócenia płacom zdolności nabywczej; centralizacja pośrednictwa pracy; ubezpieczenie od braku pracy.

12.    Równe warunki co do rent pochodzących z ubezpieczenia, tak dla własnych obywateli, jak i dla cudzoziemców.

13.    Międzynarodowe ustawodawstwo dotyczące pracy marynarzy.

14.    Wykonywanie ustawodawstwapracy przy współudziale związków zawodowych.

Przytoczona karta pracy wywarła niewątpliwie wielki wpływ na sformułowanie postulatów społecznych w XIII części traktatu wersalskiego, stanowiącej podstawę mającej powstać Międzynarodowej Organizacji Pracy.

2. Geneza i założenia teoretyczne Międzynarodowej Organizacji Pracy. Konferencja, która opracowywała w 1919 w Paryżu warunki pokoju, wyłoniła między innemi specjalną komisję w składzie 15 członków pod przewodnictwem Samuela Gompersa, prezesa Amerykańskiej Federacji Pracy, dla opracowania treści działu traktatu pokojowego, dotyczącego ustawodawstwa pracy. Wnioski komisji, liczące się z żądaniami, wysuwanemi na wszystkich wyżej wymienionych kongresach robotniczych, weszły do traktatu pokoju, jako część XIII p. t. „Praca" i stanowią linję wytyczną międzynarodowej polityki społecznej i program przyszłej działalności mającej powstać organizacji. Program ten i przesłanki ideowe zostały ujęte w art. 427 w słowach następujących :

Wysokie Układające się Strony, uznając, że dobrobyt fizyczny, moralny i umysłowy pracowników zarobkujących jest rzeczą pierwszorzędnej wagi