Magazyn62801

314

PŁACE — POCZTA, TELEGRAF I TELEFON W POLSCE

postulaty wysunięte we wspomnianym projekcie konwencji.

Literatura: Botcley A. L.: Bibliography of Wagę Statistics tn the U. K. in the 19-tk Century. „The Economic flewew“. 1898.— Czajkowski T.: Na drodze do międzynarodowej standaryzacji statystyki plac_t zarobków i czasu pracy. „Statystyka pracy¹*. 1938. — Derengotcaki J.: Statystyka plac w Polsce. Statystyka pracy", 1928. — Tonie* Organizacja statystyki płac i czasu pracy te Niemczech. „Statystyka pracy". 1930. — Diener R.t Das Problem der ArbeitspreisstatLtik. Miinchen u. Leipzig 1915. — Landau L.i Wskaźnik plac i wskaźnik wypłat robotniczych w przemyśle. „Statystyka pracy**. 1932. — Tonie: Badania zmian stawek płac w przemyśle przetwórczym. „Statystyka pracy** 1938. — Tonie: Płace w Polsce w związku z rozwojem gospodarczym. (Tamie wykaz matcrjałów statystycznych w sprawie płac w Polsce). Warszawa 1933. — Leo V.: Statistik des Arbeitslohns. „HandwOrterbuch der Staalsmssmschaften**. — Les mśthodes de la statistigue des salaires et de la durś du tramtl. Źtudes et documents. Genive 1937. — Rotoe J. W. F.: Wages in Practice and Theory. London 1928. — La standarisalion intemationale des statistięues de salaires et des heures de tra-vad. Genśee 1937. — SiefkeM //..* Gesckkhte und Methodik der amtlichen englischen Lohnstatistik dargestellt im intematio-nalen Zusammenhang. Dusseldorf 1931.

Tadeusz Czajkowski.

Poczta, telegraf 1 telefon w Polsce.

i. Ustrój. 2. Organizacja. 3. Zakres działania-4. Polityka eksploatacyjna. 5. Finanse. 6. Inwestycje.

1. Ustrój. Prawo zakładania, utrzymywania i eksploatowania urządzeń pocztowych, telegraficznych i telefonicznych), radiotelegraficznych i radiotelefonicznych) stanowi w Polsce wyłączność państwową (ustawa z dn. 3 czerwa 1924, tekst jednolity Dz. U. R. P. Nr. 63, poz. 481 z 1933). Wykonywanie tego prawa zostało powierzone wydzielonemu z administracji państwowej przedsiębiorstwu „Polska Poczta, Telegraf i Telefon" (dekret Prezydenta Rzplitej z dn. 22 marca 1928, jednolity tekst Dz. U. R. P. Nr. 105, poz. 879 z 1932). Komercjalizacja poczty, telegrafu i telefonu znajduje swe uzasadnienie w gospodarczym charakterze tej działalności, której lepiej odpowiadają formy organizacyjne, metody pracy i przepisy prawne, stosowane w prywatnym obrocie gospodarczym, aniżeli sztywne instytucje prawa administracyjnego. Ważniejsze zasady ustroju gospodarczego poczty, telegrafu i telefonu są następujące: 1) Polska Poczta, Telegraf i Telefon posiada odrębną osobowość prawną, jest wpisana do rejestru handlowego i prowadzi swą gospodarkę według zasad handlowych z uwzględnieniem potrzeb państwa i interesów gospodarstwa społecznego. 2) Majątek przeznaczony do użytku poczty, telegrafu i telefonu jest wyodrębniony z ogólnego majątku Skarbu Państwa i przekazany przedsiębiorstwu Polska Poczta, Telegraf i Telefon: a) nieruchomy — w zarząd powierniczy i użytkowanie, b) ruchomy — na własność. 3) Przedsiębiorstwo może zaciągać krótkoterminowe pożyczki do wysokości 10% dochodu eksploatacyjnego brutto za ubiegły rok budżetowy. 4) Polska Poczta, Telegraf i Telefon jest samodzielna finansowo: wydatki pokrywa z własnych dochodów, za świadczenia na rzecz organów państwa otrzymuje wynagrodzenie, prowadzi swą gospodarkę na podstawie planów finansowo-gospodarczych zatwierdzanych przez Radę Ministrów; do budżetu państwowego włącza się tylko wpłatę przedsiębiorstwa do Skarbu Państwa lub dopłatę ze Skarbu zatwierdzoną przez ustawę skarbową; Polska Poczta, Telegraf i Telefon ogłasza corocznie bilanse oraz rachunki strat i zysków. s) Przedsiębiorstwo jest wolne od podatków, danin i opłat publicznych, od których wolny jest Skarb.

2. Organizacja. Zarząd przedsiębiorstwem wykonywa Minister Poczt i Telegrafów, do którego należy ponadto nadzór nad przedsiębiorstwami związanemi z resortami poczt i telegrafów. Są to: 1) Państwowe Zakłady Tele- i Radjotechniczne, będące własnością Skarbu; 2) Polska Akcyjna Spółka Telefoniczna eksploatująca na podstawie koncesji (udzielonej w 1922 na 25 lat) miejskie sieci telefoniczne w Warszawie, Białymstoku, Borysławiu, Bydgoszczy, Łodzi, Lwowie i Lublinie (43% akcyj tej Spółki stanowi własność Polskiej Poczty, Telegrafu i Telefon; 3) Polskie Radjo S. A. (9yfo udział Polskiej Poczty) i 4) Reklama Pocztowa Sp. z o. o. (99% udział Polskiej Poczty). Organem pracy Ministra Poczt i Telegrafów, a zarazem zarządem centralnym Polskiej Poczty, Telegrafu i Telefonu jest Ministerstwo Poczt i Telegrafów. Jednakże Ministerstwo organizacyjnie i budżetowo nie należy do Polskiej Poczty, Telegrafu i Telefonu, lecz do administracji państwowej. Organami administracji lokalnej Polskiej Poczty, Telegrafu i Telefonu są Dyrekcje Okręgu Poczt i Telegrafów w 1) Bydgoszczy (na woj. pomorskie); 2) Katowicach (śląskie);    3) Krakowie (krakow

skie, kieleckie); 4) Lublinie (lubelskie, wołyńskie i powiat Kamień Koszyrski z poleskiego); 5) Lwowie (lwowskie, stanisła-