NAUKA O ODPORNOŚCI I SEROLOGIA DOŚWIADCZALNA 573
licie mętna i trzyma się bez zmiany bardzo długo, 24 godzin i więcej. Jeżeli jednak do takiej zawiesiny dodamy kroplę tysiąc i więcej razy rozcieńczonej surowicy odpornościoAvej, to niebawem zaczną się tworzyrć grudki, niby drobniutki piasek, widoczny zwłaszcza przy zmąceniu rurki mocno oświetlonej. Później grudki te stają się coraz grubsze i wreszcie po upływie mniej więcej godziny opadają na dno, tworząc zbitą warstwę osadu, pokrytego zupełnie przeźroczystym rozczynem solnym. Jeżeli osad ten zmącimy, to nie przejdzie on w jednolite zmętnienie, lecz utworzy grudki, szybko opadające na dno. Zjawisko aglutynacyi występuje względem rozliczni ch elementów upostaciowanych. Tak samo jak z prątkami tvfusoAvymi. można otrzymać surowicę aglutynującą czerwone ciałka krAvi i t. p. Aglutynacya odznacza się ścisłą SAA-oistością biologiczną. Za pomocą odpowiedniej surowicy możemy oznaczyć gatunek bakteryi. Stąd płynie szerokie zastosoAvanie w dyagnosty^ce chorób zakaźnych, zAvłaszcza w tyfusie brzusznym, w cholerze i t. d.
Cytoliza. Pod wpływem zastrzyknięcia zawiesiny różnych ka-tegoryi komórek zwierzęcych suroAvica krwi nabiera zdolności rozpuszczania tychże komórek. Zjawisko to najlepiej jest zbadane na czerwonych ciałkach krwi i nosi w tym przypadku nazwę hemo-lizy. Doświadczenie hemolityczne przedstawia się w sposób następujący: królikowi zastrzykujemy do żyły mniej Avięcej w tygodniowych odstępach czasu 1 lub 2 cm. sz. zawiesiny 5% czerwonych ciałek krwi barana, dokładnie przemytych w fizyologicznym rozczy-nie soli kuchennej. W tydzień po ostatniem zastrzyknięciu suroAvica jego jest już zupełnie gotowa do użytku. Jeżeli nalejemy do epru-wetki 1 cm. sz. 5°/0 zawiesiny czerAvonych ciałek krAvi baraniej z dodatkiem OT cm. sz. suroAvicy uodpornionego królika, to po upływie mniej więcej godziny w temperaturze 37° czerwone ciałka rozpuszczą się całkowicie. Zawiesina czerwonych ciałek av fizyologicznym rozczynie soli kuchennej jest czerwona, nieprzeźroczysta i po scen-tryfugoA\raniu osiada z niej Avarstwa czerwonych ciałek pokryta klarownym, bezbarwnym płynem. Po rozpuszczeniu czerwonych ciałek epruwetka zawiera czerwonym, zupełnie przeźroczysty płyn, któryr po scentryfugowaniu barwyr nie zmienia i daje zaledwie ślady- bezbarwnego strątu, złożonego z resztek czerwonych ciałek, pozbawionych hemoglobiny- (stromata). To sarno zjawisko można obserwoAvać pod mikroskopem. Czerwone ciałka krwi tracą pod wpływem surowicy odpornościowej swą barwę, bledną stopniowo i znikają, pozostawia-