466 ST. BĄDZYŃSKI
W istocie przy podaży białka zmniejsza się ubytek nietylko białka, lecz równocześnie i tłuszczu tkanek. Ubytek białka tkanek ustaje dopiero wtedy, gdy ustaje także i ubytek tłuszczu, to jest wtedy, gdy podamy tyle białka, iż rozkład jego pokryje cały wydatek energii ustroju w kaloryach. Wewnętrznej przyczyny tego zjawiska nie znamy dotychczas.
W doświadczeniach tych spotykamy się także jeszcze z in-nem niemniej osobliwem i ciekawem zjawiskiem. Przy podaży białka rozkład białka w ustroju wzrasta wraz z podażą lub spada wraz ze zmniejszeniem się podaży, t. j. ma tendencye przystosowywania się do niej. Zjawisko to ma w nauce o przemianie materyi nazwę zjawiska równowagi azotu. Oznacza ono, że ilość azotu w wydalinach dotrzymuje kroku ilości azotu w pożywieniu. Równowagę azotu można osiągnąć z każdą ilością białka, wybraną z pośród bardzo rozległych granic. U psa, który w głodzie tracił 3 996 gr. azotu (== 120 gr. mięsa), spostrzegali Voit i Korkunoff w doświadczeniach, których wyniki podaje tabela VII, po podaniu przez kilka
TABELA VII.
Pożywienie |
Azot pożywienia w grm. |
Azot w-ydalin w grm. |
Strata wzgl. zysk azotu w grm. |
Post .... ..... |
0 |
3-996 |
— 3-996 |
100 gr. mięsa....... |
4T0 |
5-558 |
— 1-458 |
140 „ „ ....... |
5-74 |
6-495 |
— 0-755 |
16o „ „ ....... |
6-77 |
7-217 |
- 0-447 |
185 „ ......... |
7-59 |
7-804 |
— 0-214 |
„ ......... |
8-20 |
8-726 |
- 0-526 |
2H0 „ r ....... |
10-24 |
10-579 |
0-339 |
360 „ „ ....... |
11 99 |
12052 |
— 0062 |
410 „ „ ....... |
15-58 |
14-H14 |
4 1-266 |
360 „ „ ....... |
13-68 |
13-6J2 |
4 0-058 |
3 dz. postu....... |
4-026 |
- 4-U26 |
dni tej samej ilości mięsa, iż równowaga azotu pojawiła się już po dawce mięsa wzgl. białka Sl/2 razy większej od tej, która ulegała rozkładowi w poście, a więc nawet wcześniej niż pełna równowaga podaży ze stratami, bo po dawce 360 gr. mięsa niewątpliwie zachodziły jeszcze straty węgla, a więc tłuszczu. Dawka powyższa mięsa stanowiłaby granicę podaży białka dla równowagi azotu u dołu. U góry taką granicę zakreśla tylko prawie jedynie wytrzymałość