94298701

NAUKA O ODPORNOŚCI 1 SEROLOGIA DOŚWIADCZALNA 571

zwierzęcia uodpornionego od normalnej, dowiadujemy się z przebiegu pewnych zjawisk, które się odbywają przy udziale surowicy. Najważniejsze z tych zjawisk przedstawiają się jak następuje:

Antytoksyczne własności surowicy są najdawniej znane i znalazły najwybitniejsze zastosowanie praktyczne. W ostatnim dziesiątku ubiegłego stulecia jednocześnie prawie Behring w Niemczech i Roux we Francyi zrobili odkrycie, że surowica zwierząt, którym zastrzykiwano wielokrotnie w pewnych odstępach czasu jad błonicy lub tężca, posiada własności lecznicze. Bliższe badanie tej sprawy wykazało, że surowica taka posiada zdolność zobojętniania jadu. Jeżeli zastrzykniemy śwince morskiej, która jest zwierzęciem bardzo czułem na jad błoniczy, odrobinę prątków błoniczych, to zwierzę padnie wśród pewnych charakterystycznych objawów. To samo nastąpi, jeżeli zastrzykniemy śwince nie bakterye, lecz bulion, w którym bakterye błonicze rosły przez czas dłuższy, a następnie zostały z niego usunięte. Bulion taki zawiera bowiem toksynę błoniczną. Inaczej zupełnie sprawa przedstawia się, jeżeli do bulionu, zawierającego toksyny, domieszamy surowicę konia, któremu uprzednio przez kilka tygodni zastrzykiwaliśmy do żyły taki sam bulion, zawierający toksynę. Mieszanina taka jest dla świnki zupełnie obojętna. Wynika stąd, że surowica konia, uodpornionego toksyną błoniczą, działa antytoksycznie, zobojętnia toksynę. W omawianym przypadku zobojętnienie to nastąpiło in vitro. Może ono jednak nastąpić i w ustroju zwierzęcia zakażonego. Działanie to odznacza się absolutną swoistością. Surowica konia uodpornionego toksyną błoniczą, zobojętnia tylko toksjmę błoniczą, lecz nie działa zupełnie na toksynę tężcową. Właściwie nawet surowica normalna może zobojętniać, a przynajmniej osłabiać działanie toksyny błoniczej. Pod wpływem uodpornienia zdolność ta potęguje się tysiące, dziesiątki tysięcy razy. Zobojętnienie toksyny przez surowicę antytoksyczną podlega ścisłym stosunkom ilościowym. Wreszcie podnieść należy, że siła antytoksyczna surowicy nie stoi w żadnej pro-porcyi do ilości toksyny, wprowadzonej do ustroju podczas uodporniania. Zastrzyknięcie bardzo drobnej ilości toksyny nadaje surowicy zdolność zobojętnienia ilości jadu miliony razy większych.

Precypitacya. Surowica królika, któremu uprzednio zastrzyk-nięto do żyły najlepiej kilkakrotnie, w mniej więcej tygodniowych odstępach czasu, po kilka cm. sz. jakiegokolwiek rozczynu białkowego, n. p. białka surowicy końskiej, białka kurzego, lub nawet roztworu