Magazyn6401

62

traewiów brzusznych, zwłaszcza tei w zatrzymaniu czyszczeii miesięcznych; dziś jednak prawie zarzucone od lókarzów, ważny nader stanowią odczynnik chemiczny na alkalia. Oprócz długich znamy jeszcze w handlu k. O. okrągłe i podłuine — r C. rotundao et oblongae; które według wjzelkiego prawdopodobieńctwa, są tylko kłębem tejżj samćj rośliny odmiennej postaci.

RODZAJ 55. Iląjóicka [Elettnria Rheed.].— Kielich rurkowaty, 3zębny. Korony rurka nitkowata; kraju Jatki zewnętrzne boczne mniójsze od tylnćj,— wewnętrzne boczne malćńkie i ząbeczkowate; mioaowarga bardzo wielka, roz-płasczona. Nitka ścieniona, niepodzielna, ucięto-wykrojona, zaledwie wystająca po nad główlcę; główki woreczki przyrosłe z boków. Jajnik dólny, 3komorowy; zalążki liczne w kącie wewnętrznym; szyjka nitkowata, przechodząca pomiędzy woreczkami główki; znamię lójkowate. Torebka 3komorowa, pękająca w 3 łusczyny po ścianach. Nasiona mnogie, o-snówkowe.

Gat. 1. E. Kar damom [E. Cardamomum White.]. W. t. 234.— Kłąb gruby, poziomy, z obrączkowatemi wcięciami i dlugiemi a grubemi włóknami. Łodyga wzniesiona na 6—9', utworzona przez gębczaste pochwy liści. Liście lancetowate, dlugo-kończyste, na powtórzchni górnćj kosmate a na dólnój jedwabiste; pochwy kosmate; języczki zaokrąglone. Przy podstawie łodygi wychodzą poziomo 3 lub 4 szypułki 1—2' długie, pogięte, rozgałęziające Bię dalój w liczne grona wielkie. Przysadki przy podstawie szypułki i początku jój odnóg wietkie, nieco pochwiaste. Kwiaty krótkoszypułecz-kowe; kielich 3zębny, ku górze rozszórzony; korony rurka równa kielichowi, a łatki wklęsłe i zielonawo - białe; miodo-warga od nich znacznie dłuższa, przewrotnie - jajowata, nie-wyrażnie-3łateczkowa, kędzierzawa, środkiem szkarłatnie prążkowana, a w podstawie z obu stron z krótkim nadrostkiem rogatym. Nitka krótka; główka wykrojona. Torebka niewy-rażnie-3graniasta, krósowana. Nasiona kątowate.— Pospolita w Indyach wschodnich i Malabarze, gdzie tóż znacznie uprawiają ją.

Owoce mają zastósowanielókarskie jako ziarna rajskie lub kar-damomki mniejsze-— Cardamomi uiinores.

RODZAJ 56. Afpinia [Alpiuin Lin.].— Kielich rurkowaty, wietki, górą pękający. Korony rurka krótka; kraju łatki zewnętrzne równe i prawie - wzniesione, a wewnętrzne boczne ząbeczkowate lub żadne; miodowarga wielka, roz-płasczona, cała, 2- lub 3-łateczkowa. Nitka równowązka, zaledwie wystająca po nad główkę bezbronną a wykrojoną. Jajnik dólny, 3komorowy; zalążki liczne w kącie wewnętrznym każdój komory; szyjka nitkowata, przechodząca pomiędzy woreczkami główki; znamię główkowato-3graniast''- To-