182
już pra wic-umiarowyrnjuż o 2ch łatkach dółnych mniejszych, trwałym albo odpadającym. Korona osadzona na wierzchołku rurki kielicha, 5łatkowo do różnej głębokości wcinana, a czasem nawet prawie - dzielnopłatkowa w' rozmaity sposób, zawsze w przedkwitnieniu łusczynowato złożona. Pręcików 5, osadzonych wraz z koroną na obrączce rozrosłej czasami w krążek nadjajnikowy; nitki najczęściej w podstawach wolne, a zrosłe z sobą powyżej w cewę przepuszczającą szyjkę; główki wewnątrzwrotne, zrosłe wraz w cewę często w końcu wgiętą, 2woreczkowe, otwierające się w podłuż,— już wszystkie podobne, już 2 dolne uwieńczone w szczycie szczecinkami lub sztyleeikowatym przyrostkiem. Jajnik różnie spojony z kielichem, już 2—Śkomorowy, już i komoro wy; komory wiclozalążkowe; zalążki najczęściej poziome i wywrócone; szyjka pojedyncza, często wystająca ponad cewę główkową; znamię obwiedzione włosami. Owoc jagodowaty, mięsisty lub suchawy; już niepękający i 2-komorowy; już torebkowa-ty, 2 — 3komorowy i pękający w wierzchołku po ścianach w tyleż łusczyn; już ikomorowy, a pękający w całej długości w 2 łusczyny łożyskonośne i lę płonną mniejszą; najrzadszy atoli pękający wieczkiem wierzchołkowóm. Nasiona mnogie, drobniuchue; znaczek podstawowy, zaklęsły; białko mięsiste. Zarodek osiowy, wewnętrzny; z rostkiem zbliżonym do znaczka, najczęściej dośrodkowym.— Zioła roczne lub wieloletnie, często podlcrzewy, rzadziej krzewy albo drzewa, po największej części z sokiem mlecznym; z liśćmi naprzemian-leglymi, pojedynczymi, całkowitymi lub wcinanymi rozmaicie; bez przylistków.
RODZAJ 156. Sfi-oiczktr [Lobelia Lin.].— Kielich z rurką przewrotnie-ostrokrężną, zrosłą z jajnikiem; a z krajem górnym i 5wrębnym. Korona osadzona na szczycie rurki kielicha, rurkowata; z rurką rozszczópaną od góry; z kraju 5wrębnego i jakby-1 wargowego — łatkami 3ma dólncmi zwisłemi, a 2ma górnemi zwisłemi lub schodzącemi się z dól-nemi. Pręcików 5, osadzonych z koroną; nitki i główki zrosłe w cewę, wszystkie albo tylko 2 dolne brodate. Jajnik dólny, z lekko wystającym szczytem, 2 — 3komorowy; zalążki liczne, wywrócone; szyjka zamknięta; znamię z czasem wystające, 21ateczkowe,— z łateczkami rozchodzącemi się, okrągławemi, spodem z obrączką włosów. Torebka 2—3ko-morowa, pękająca w wierzchołku po ścianach w tyleż łusczyn. Nasiona dołcczlcowane.
Gat. 1. S. rozdęta [L. indata LlN.J. DfiSS. lii. t. 5.— Ziele2roczne: którego— korzeń włóknisty; łodyga wzniesiona do 2', nicco-kątowato rowkowana, doiem szorstkowłosista a ku wierzchołkowi naga, niekiedy całkiem bezgałężna; Ii-