320
dlastodzielnemi, óbławemi lub Ikątowatemi, jut nagiemi, już omszonemi alboliteż pokrytcmi przez włosy gwiazdkowate a raczej gałęziste, kosmatemi lub nawet i kidiwroumtemi ; z liśćmi naprzeciwległymi zwykle zrosłymi w podstaioach, bardzo rzadko naprzemianległymi, j>rosty:.ii, calkimi, zwykle całobrze-gimi lub niekiedy ząbkowanymi, postaci przerozmaitej od szczecinowatćj ai do okrągłej, bąć bez- bąć -ogonkowymi, najczęściej 1 — 3nerviowymi, rzadko kiedy zaś wielonerwowymi, żyłkowanymi albo nie; bez przylistków, albo tśi z tymi zeschłymi i międzyogo.ikov’yni, rzadziej naogonkowymi alboli-tśi wpółpodlistnymi.
RODZAJ 249. JfJyrUiiica [Snponaria Lin.].— Kielich bezprzysadeczkowy, obły, nieco rozdęty, a zawsze 5-zębny. Korona z óciu płatków składających się tacowato, osadzonych na wierzchołku podsłupnia mniej więcej wyraźnego ; o paznogciach równowązkich, równych kielichowi lub od niego dłuższych; a blaszce w podstawie nagiej lub z przyrostkami przykoronkowymi. Pręcików 10, osadzonych wraz z pręcikami; z nitkami nitkowatemi; a główkami 2woreczko-wemi i otwićrającemi się w podłuż. Jajnik lkomorowy; o zalążkach licznych, pouczćpianyeh u łożyska środkowego; a szyjkach 2ch, 3ch albo 5ciu, nitkowatych i znamionowanych na wewnątrz. Torebka bąć podlugowata bąć przewrotnie-jajowa, pękająca w szczycie w 2 razy więcćj zębów poodgi-nanych niż liczba szyjek. Nasion kilka albo bardzo wiele, w grzbiecie często wypłasczonych a ż przodu przygniecionych, pomarszczonych lub z.arenkowanych, najrzadzićj so-czewkowato ścienionych, w obwodzie jakby grzebyczkowa-nych brodaweczkami plewinkowatemi. Zarodek obrączkowy, otaczający białko mączaste; o listniach nadległych.
Gat. 1. M. Iśkarska [S. officinalis Lin.], także w starych zielnikach i Mydelnikiem lub Mydelnicą, późnićj My-‘ławnikiem i Mydłem zwana. W. t. 10.— Ziele trwałe. Kłąb wielogłowy i rozpłożący się wszechstronnie odnogami rozło-gowatemi, na 1—3' długiemi, obłemi, wstawowatemi, od grubości pióra aż do 3/*” w rednicy, zewnątrz czerwonawemi lub cisawemi, a wewnątrz białawemi i drzewiasto - mięsista-wemi; które wszędzie na wstawacb porastają korzenie włókniste. Łodyga wzniesiona lub zaraz z odziomka podnosząca się na 1 '/2 — 3’, tęga, obła, ponabrzmićwała we wstawach, szorstkawa przez włoski zaledwie widzialne od dołu a ku górze coraz wyraźniejsze, zwykle tylko w wiórzcbołku roz gałęziona w kilka odnóg kwiatonośnych, zielona alboliteż brudno - czerwonawa. Liście naprzeciwległe, bezogonkowe, zrosło z sobą podstawami przez wązką listewkę, 3nerwowe, prawie-nagie lub pokrycia łodygi zwłaszcza na nerwach, brze-