128
Ktokolwiek zajmie miejsce na kłórem ja jestem, tak będzie obarczony sprawami, iż -przyjdzie mu często namyślać się,czy jest Monarchą, czy Papieżem 1).
W wielu miejscach listów swoich, widzimy go występującego jako rządcę naczelnego. Posyła np. gubernatora do Nepi z wezwaniem do ludu aby mu był - posłusznym jak samemu Papieżowi: gdzieindziej wyznacza trybuna do Neapolu, aby strzegł tego o-gromnego miasta 2). Możnaby wiele podobnych przytoczyć przykładów. Zewsząd udawano się do Papieża, wszystkie sprawy wnoszono przed niego, tak że nakoniec nieznacznie, a nawet i bez wiedzy, stał się w Italii wrzględem cesarza tern, czem był Margrabią we Francyi względem tytularnego króla.
; A przecież żądza przywłaszczenia jakiegoś, była tak daleką od umysłu Papieżów, że na rok tylko przed przybyciem Pepina do Italii Stefanii zaklinał jeszcze najnikczemniejszego z tych władców Leona Izaurejczyka, aby posłuchał jego nieustannych przełożeń i pospieszył na pomoc Italii 3), + .
Dość upowszechnionem jest mniemanie, że Papieże przeszli nagle ze stanu pospolitych obywateli do władzy i panowania; tudzież że wszystko są winni Karlowingom. Nic jednak fałszywszego nad lo mniemanie. Przed temi sławnemi uposażeniami, które więcej zaszczytu przynoszą Francyi, niżeli stolicy apostolskiej, o czem może pierwsza nie zupełnie jest przekonaną: Papieże byli już w istocie panującymi, i tylko brakowało im tytułu.
Grzegórz II pisał do cesarza Leona: „Cały zachód ma oczy zwrócono na niegodnego mnie sługę Bożego, uważa nas za sędziego i rękojmią publicznej spokojności. Jeżeli śmiesz tego spróbować, znajdziesz mnie gotowym przenieść się nawet tam gdzie jesteś, aby pomścić krzywdy poddanych twoich na Wschodzie. “
Zacharyasz panujący na stolicy Papiezkićj od 741 do 752 wysłał pełnomocników swoich do Rachisa króla Lombardów, i zawarł z nim dwudziestoletnie przymierze, na mocy którego cała Italia cieszyła się pokojem.
1) Hoc in loco quisquis pastor dicitur, curis extorioribus graviter occupa-tur, ita ut saepe incertum sit utrum pastoris officium an terreni pro-ceris agat. Lib. I, epist. 25, al. 24, ad Joh. episc. C. P. et caet. orient, Patr. — Orsi w spomnionem dziele, w przedmowie str. XIX.
2) Lib. 11, epist. 9, al. 8 ad Nepes. ib. pag. XX.
3) Deprecans imperialem clementiam ut, juxta id quod et saepius scri-psuat. cum exercitu ad tuendas bas Italiae partes modis omnibus ad-yeniret. etc. (Anast. le biblioth. citć dans la dissert. de Cenni, ibid., page. 203).